Nhà máy đèn Bờ Hồ – Cơ sở điện lực đầu tiên của Hà Nội gắn liền với sự nghiệp hình thành, phát triển của ngành điện điện lực Việt Nam. Cùng YooLife tìm hiểu quá trình hình thành, ý nghĩa lịch sử trong bài viết dưới đây.

1. Lịch sử hình thành nhà máy Đèn Bờ Hồ

Sau khi chiếm được Hà Nội, năm 1884 công sứ Pháp là Bonal chủ trương làm đường xung quanh hồ Gươm, biến thành khu trung tâm, quy hoạch lại khu vực “36 phố phường”, xây dựng khu phố mới phía Đông và Nam hồ Gươm theo kiểu đô thị phương Tây. Để Hà Nội là thành phố văn minh, ông ta đã tính đến xây dựng nhà máy điện.

Nhà máy Đèn Bờ Hồ là cơ sở điện lực đầu tiên của Hà Nội ra đời ngày 6/12/1892, theo hợp đồng ký kết giữa Công ty Điện khí Đông Dương và Đốc lý Hà Nội. Đến tháng 7 năm 1894, dự án được phê duyệt và nhà máy được xây dựng tại phố Francis Garnier (nay là phố Đinh Tiên Hoàng), gần hồ Hoàn Kiếm.

Ngày 20 tháng 11 năm 1894, nhà máy thử nghiệm lò hơi, và đến ngày 5 tháng 1 năm 1895, chính thức hoạt động với hai máy phát điện một chiều, công suất 500 kW. Nhà máy cung cấp điện cho 523 đèn chiếu sáng với cường độ 8 ampe tại khu phố người Âu và một số khu vực trung tâm. Sau đó, nhà máy có thêm 2 tổ máy phát điện, nâng công suất lên 850 kW.

Tuy nhiên đến đầu thế kỉ thứ XX, điện phục vụ chủ yếu cho công sở, khách sạn, nhà hát lớn và 2665 người Pháp ở phía Đông và phía Tây hồ Gươm. Sau khi nhà máy nâng công suất lần thứ 3, thì mới đủ cung cấp cho người Việt Nam lúc này 120.000 người.

2. Nhà máy Đèn Bờ Hồ “cái nôi” của ngành điện Việt Nam

Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, quyết định thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc Việt Nam, Hội nghị Genève được tổ chức, bàn và quyết định việc lập lại hòa bình tại Việt Nam, buộc Pháp phải rút quân khỏi miền Bắc Việt Nam.

Nhiệm vụ hàng đầu đặt ra cho các cấp, các ngành trong công tác tiếp quản Thủ đô là: Đảm bảo sản xuất, đời sống của Nhân dân, trong đó việc cung cấp điện, nước, lương thực, thực phẩm, giữ gìn an ninh, trật tự được đặt lên hàng đầu. Các ban cán sự nội thành đã cử cán bộ thâm nhập vào tất cả cơ sở sản xuất, vận động công nhân đấu tranh chống âm mưu của địch làm tê liệt Thủ đô khi cách mạng tiếp quản.

Lợi dụng thời gian chờ hiệu lực thi hành Hiệp định Genève, Pháp âm mưu phá hoại, di chuyển máy móc, vật tư, phụ tùng và hồ sơ kỹ thuật các nhà máy điện, nhằm gây khó khăn cho ta. Pháp muốn Hà Nội khi Cách mạng về sẽ không điện, không nước, các nhà máy tê liệt, mọi hoạt động của xã hội và sản xuất của Nhân dân đình trệ.

Biết rõ âm mưu của Pháp, được sự lãnh đạo của Thành ủy Hà Nội, công nhân các nhà máy điện đã kiên quyết đấu tranh, buộc chúng phải bàn giao nguyên vẹn các nhà máy điện cho Chính phủ Cách mạng.

Chính quyền cách mạng tiếp quản Nhà máy đèn Bờ Hồ – biểu tượng quan trọng của ngành điện Việt Nam. Ngày 10/10/1954, nhà máy sau đó được đổi tên thành Nhà máy điện Hà Nội, trở thành “cái nôi” của ngành điện lực quốc gia.

Ngày 21/12/1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh, dù bận trăm công nghìn việc, đã dành thời gian đến thăm Nhà máy đèn Bờ Hồ. Trong chuyến thăm, Người căn dặn:

“Nhà máy này bây giờ là của nhân dân, của Chính phủ, của các cô, các chú. Các cô, các chú là chủ thì phải gìn giữ nhà máy, làm cho nó phát triển hơn nữa.”

Những lời dạy của Bác đã trở thành kim chỉ nam cho mọi hoạt động và là nguồn cảm hứng lớn lao cho các thế hệ thợ điện Hà Nội. Từ đó, ngày 21/12 hàng năm được chọn là Ngày truyền thống ngành Điện lực Việt Nam.

Năm 1975, khi đất nước thống nhất, ngành điện Hà Nội bước vào giai đoạn khôi phục, xây dựng và phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh việc tái thiết lưới điện bị tàn phá, ngành điện đã không ngừng nâng cao chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu điện cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và đời sống người dân Thủ đô. Thời điểm này, Nhà máy đèn Bờ Hồ được đổi tên thành Sở Quản lý và phân phối Điện khu vực I.

Qua nhiều giai đoạn phát triển và đổi mới, đến năm 2010, Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHANOI) được thành lập. Đây là bước ngoặt lớn khi EVNHANOI được tổ chức lại theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con, trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

3. Ghé thăm Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội

Vươn mình qua 3 thế kỷ, trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, Nhà máy Đèn Bờ Hồ (nay là Tổng công ty Điện lực TP. Hà Nội) vẫn vẹn nguyên sứ mệnh đưa ánh điện bừng sáng muôn nơi.

Tải ứng dụng YooLife trên thiết bị di động của mình để có thể tham quan toàn bộ không gian ảo hoá!

Công nghệ VR360 (Virtual Reality 360) mang đến khả năng tái hiện không gian một cách sống động, chân thực, cho phép người dùng trải nghiệm không gian ảo với góc nhìn toàn cảnh 360 độ.