Tháp Dương Long – cụm tháp Chăm Pa đẹp và hùng vĩ nhất Việt Nam, nằm cách thành phố Quy Nhơn khoảng 50km. Sở hữu công trình kiến trúc độc đáo và là biểu tượng văn hóa của người Chăm, địa điểm này hàng năm thu hút nhiều lượt khách du lịch đến tham quan, khám phá.

Giới Thiệu Chung Về Tháp Dương Long

Cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 50km, Tháp Dương Long (còn gọi là Tháp Ngà) từ lâu đã được xem là một trong những cụm tháp Chăm Pa đẹp và hùng vĩ bậc nhất Việt Nam. Đây là công trình mang đậm dấu ấn văn hóa, tôn giáo và nghệ thuật của người Chăm, thu hút hàng nghìn lượt du khách đến chiêm bái và khám phá mỗi năm.

Quần thể tháp được xây dựng vào thế kỷ XII – XIII, thời kỳ hưng thịnh của vương quốc Chăm Pa. Ba ngọn tháp xếp thẳng hàng trên trục Bắc – Nam, cao từ 32 – 39 mét, tạo nên một công trình vừa uy nghiêm vừa mang giá trị lịch sử – văn hóa đặc biệt.

Giới Thiệu Chung Về Tháp Dương Long

Kiến Trúc Độc Đáo Và Ý Nghĩa Tâm Linh

Tháp Dương Long là sự hòa quyện tinh tế giữa kiến trúc Chăm Bình Định và kiến trúc Khmer. Người Chăm sử dụng kỹ thuật xây gạch độc đáo, trong khi người Khmer tinh xảo trong chế tác và lắp ghép đá. Sự kết hợp này đã tạo nên một quần thể tháp vững chãi, tinh mỹ và khác biệt so với nhiều tháp Chăm khác.

Ban đầu, nơi đây được xây dựng để thờ phụng các vị thần Bàlamôn: Brahma, Visnu và Siva – tam vị thần tối cao trong Ấn Độ giáo. Về sau, những vị vua có công lớn với đất nước cũng được thờ phụng tại đây.

Với giá trị vượt thời gian, Tháp Dương Long đã được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1980 và đến năm 2015 được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.

Tháp Nam – Nguyên Vẹn Và Tinh Xảo Nhất

Trong ba tòa tháp, Tháp Nam (thờ thần Visnu) được đánh giá là công trình có hình dáng đẹp và còn giữ được kiến trúc nguyên vẹn nhất. Ngọn tháp cao 32,94 mét, rộng 14 mét, cách Tháp Giữa chỉ 1 mét, tạo nên sự liên kết chặt chẽ trong bố cục quần thể. Kiến trúc tháp nổi bật với những mảng tường giật cấp dần về phía cửa chính, làm tăng cảm giác uy nghiêm. Đặc biệt, các chi tiết trang trí như tượng voi, sư tử, bò thần Nandin, rắn thần Naga hay gương mặt Kala dữ dội, kết hợp cùng họa tiết bầu vú tròn trịa – biểu tượng của sự sinh sôi – đã tạo nên một tổng thể vừa hùng vĩ vừa tinh xảo, thể hiện đỉnh cao nghệ thuật điêu khắc Champa.

Tháp Giữa – Ngọn Tháp Gạch Cao Nhất Đông Nam Á

Tháp Giữa (thờ thần Siva) là tòa tháp cao nhất trong quần thể Dương Long với chiều cao 38,1 mét, được ghi nhận là tháp gạch cao nhất Đông Nam Á. Dù đã chịu nhiều tàn phá, vòm cửa chính và các cửa giả bị sụp đổ, tiền đường hư hại nặng, nhưng sự bề thế của tháp vẫn còn nguyên giá trị. Trên các mặt tường, những trụ ốp bản lớn xếp thành từng mảng băng giật cấp, kết hợp cùng các khối đá chắc chắn, tạo nên vẻ vững chãi. Chân đế của tháp có hình vuông, mỗi cạnh dài 16,5 mét, được ốp kín bằng đá sa thạch – một minh chứng cho sự kiên cố và kỹ thuật xây dựng bậc thầy của người Chăm xưa.

Tháp Bắc – Nhỏ Nhất Nhưng Đậm Dấu Ấn Nghệ Thuật

So với hai ngọn tháp còn lại, Tháp Bắc (thờ thần Brahma) có chiều cao khiêm tốn hơn, 31,76 mét, đồng thời cũng là công trình chịu nhiều tổn hại nhất. Trước năm 1984, thân tháp từng bị đào khoét sâu, cửa chính sạt lở, tuy nhiên vẫn còn lưu lại vòm cửa nhọn vút hình mũi giáo đặc trưng. Hai trụ cửa bằng đá được chạm khắc tinh xảo, phía trên là tượng chim thần Garuda cưỡi rắn, biểu tượng sức mạnh thần thoại. Các cửa giả nhỏ hơn nhưng được thiết kế tương tự cửa chính, trên đỉnh trang trí mặt Kala phun ra từ rắn Naga bảy đầu. Mái tháp gồm bốn tầng thu nhỏ dần, kết thúc bằng một búp sen nở trên đỉnh, mang ý nghĩa thanh khiết và vĩnh hằng.

Kiến Trúc Độc Đáo Và Ý Nghĩa Tâm Linh

Các hoạt động thú vị khi tham quan Tháp Dương Long Bình Định

Không chỉ là nơi lưu giữ giá trị văn hóa – lịch sử của người Chăm, Tháp Dương Long Bình Định còn mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm ý nghĩa. Bên cạnh chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc, bạn sẽ có cơ hội tham gia vào những hoạt động khám phá đầy hấp dẫn.

Khám phá hai công trình bí ẩn phía Tây

Trong quá trình khai quật, các nhà khảo cổ đã phát hiện thêm hai công trình kiến trúc độc đáo nằm ở phía Tây, cũng được xây dựng bằng gạch.

• Công trình thứ nhất có mặt bằng hình vuông, trục chính đi qua hành lang nối giữa Tháp Nam và Tháp Giữa.
  
• Công trình thứ hai cũng có dạng hình vuông nhưng quy mô lớn hơn, với trục chính hướng về khoảng không gian giữa Tháp Bắc và Tháp Giữa.
  

Dù đến nay vẫn còn nhiều điều chưa được giải mã, sự xuất hiện của hai công trình này càng làm cho quần thể Tháp Dương Long thêm phần bí ẩn và hùng vĩ. Nếu có dịp ghé thăm, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội tận mắt chiêm ngưỡng những kiến trúc ẩn mình trong lịch sử này.

Kiến Trúc Độc Đáo Và Ý Nghĩa Tâm Linh

Trải nghiệm làng nghề gốm truyền thống của người Chăm

Trong giai đoạn từ thế kỷ XI đến XV, Bình Định từng là trung tâm văn hóa – chính trị – kinh tế của vương quốc Chăm Pa. Bên cạnh các công trình kiến trúc nổi bật, nơi đây còn gắn liền với nghề làm gốm lâu đời. Đặc biệt, vào tháng 11/2022, UNESCO đã công nhận nghệ thuật làm gốm Chăm là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.

Hiện nay, Bình Định có khoảng 6 trung tâm sản xuất gốm lớn, nơi vẫn lưu giữ tinh hoa thủ công truyền thống. Khi đến tham quan Tháp Dương Long, du khách có thể ghé thăm các làng nghề, trực tiếp quan sát quy trình tạo hình gốm tỉ mỉ và tinh xảo của người Chăm – một trải nghiệm vừa thú vị vừa giàu giá trị văn hóa.

Tham quan trên nền tảng số YooLife

Ngày nay, thay vì chỉ tham quan trực tiếp, du khách còn có thể khám phá Tháp Dương Long Bình Định một cách sống động qua nền tảng số YooLife. Đây là ứng dụng công nghệ số hiện đại, mang đến trải nghiệm tham quan trực tuyến 3D/360 độ, cho phép bạn “dạo bước” trong quần thể tháp ngay cả khi chưa đặt chân tới Bình Định.

Với sự hỗ trợ của YooLife, hình ảnh kiến trúc, hoa văn chạm khắc cùng không gian xung quanh Tháp Dương Long đều được tái hiện chân thực và sắc nét. Điều này không chỉ giúp người yêu văn hóa – lịch sử dễ dàng tiếp cận di sản, mà còn mở ra cơ hội quảng bá rộng rãi giá trị của tháp Chăm Pa đến bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, trải nghiệm trên YooLife mang lại nhiều lợi ích vượt trội:

• Tiện lợi: Tham quan mọi lúc, mọi nơi chỉ với một thiết bị kết nối internet.
  
• Sống động: Hình ảnh 3D/360 chân thực, như đang đứng ngay trước công trình.
  
• Giáo dục – nghiên cứu: Phù hợp cho học sinh, sinh viên, nhà nghiên cứu tìm hiểu di sản Chăm Pa.
  
• Kết nối du lịch: Gợi mở hành trình khám phá thực tế tại Bình Định, từ đó thu hút du khách đến trực tiếp tham quan.
  

Nhờ nền tảng số YooLife, Tháp Dương Long không chỉ là niềm tự hào của Bình Định mà còn trở thành di sản dễ dàng tiếp cận, lan tỏa giá trị văn hóa – lịch sử đến đông đảo công chúng.