Tại khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, những tấm bia đề danh Tiến sĩ là di sản văn hóa sống động và quý giá, ghi lại thành tự khoa bảng của nhiều thế hệ hiền tài của quốc gia. Trong đó, tấm bia đề danh Tiến sĩ 1644 khoa thi năm Giáp Thìn là một trong những tấm bia đặc biệt, vừa là tài liệu lịch sử, vừa là tác phẩm mang giá trị văn hóa – giáo dục của nước ta.

Bia đề danh Tiến sĩ 1664 – Tài liệu sống về giáo dục thời phong kiến

Giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu, Quốc Tử Giám, tấm bia đề danh Tiến sĩ 1644 khoa thi Năm Giáp Thìn, niên hiệu Cảnh Trị thứ hai mang đến tác phẩm giáo dục bằng đá sâu sắc trong thời kỳ phong kiến. Dưới lớp rêu phong của thời gian, từng dòng văn bia vẫn còn vẹn nguyên giá trị như một bài học sống về tinh thần hiếu học và đạo làm người.

Văn bia 1644 – Khuyến học, răn dạy và vinh danh hiền tài

Tấm bia tiến sĩ 1644 là thể hiện rõ tư tưởng khuyến học, răn dạy thế hệ sau về đạo đức, nhân cách và trách nhiệm với xã hội. Những lời lẽ trên bia mang tính giáo huấn, nhằm khích lệ người hiền, đề cao chí học, lòng trung thành của các hiền tài cống hiên cho quốc gia thời bấy giờ.

Tấm bia tiến sĩ 1644 là thể hiện rõ tư tưởng khuyến học, răn dạy thế hệ sau về đạo đức, nhân cách và trách nhiệm với xã hội.

Trọng dụng nhân tài, đề cao giáo dục thời Lê

Tư tưởng chủ đạo được khắc họa trong bia đề danh Tiến sĩ 1664 chính là tinh thần trọng dụng nhân tài và đạo lý. Người học không chỉ cần thi đỗ mà còn là người có phẩm chất tốt, mang tài năng phục vụ dân sinh và trị quốc. Đây cũng chính là tinh thần xuyên suốt của giáo dục thời Lê, khi mà khoa cử là con đường tuyển chọn hiền tài, đồng thời là quá trình tu luyện đạo đức và bản lĩnh chính trị cho các sĩ tử.

Cấu trúc và nội dung đặc biệt trên bia đề danh Tiến sĩ 1664

Tấm bia đề danh Tiến sĩ khoa thi Giáp Thìn năm 1664 là một tác phẩm điêu khắc mang đậm dấu ấn văn hóa thời Lê Trung Hưng. Bên cạnh giá trị lịch sử và giáo dục, tấm bia còn nổi bật với cấu trúc chặt chẽ và bố cục nghệ thuật tinh xảo.

Cấu trúc đặc biệt của bia đề danh Tiến sĩ 1664

Bia được thiết kế đặt trên lưng rùa đá – biểu tượng của trí tuệ và sự trường tồn. Phần thân bia hình chữ nhật đứng, phía trên là đầu bia khắc hoa văn và họa tiết cách điệu, mang phong cách nghệ thuật đặc trưng của thế kỷ XVII. Bề mặt bia được chia làm ba phần rõ ràng:

• Phần mở đầu: Ghi các thông tin về niên hiệu, triều vua và lý do lập bia đề danh Tiến sĩ.
• Phần nội dung chính: Viết thông tin chi tiết diễn biến khoa thi, tôn vinh người đỗ đạt và truyền đạt tư tưởng giáo dục.
• Phần cuối: Ghi rõ thông tin tên tuổi các Tiến sĩ, quê quán cùng người viết và khắc bia.

Bia được thiết kế đặt trên lưng rùa đá – biểu tượng của trí tuệ và sự trường tồn.

Danh sách địa phương nhiều người đỗ đạt trong khoa thi 1664

Theo sử sách ghi lại, trong số 44 Tiến sĩ được ghi danh trên bia đề danh Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, một số người đã để lại dấu ấn lơn trong lịch sử giáo dục và chính trị nước nhà. Những cái tên nổi bật có thể kể đến như:

• Nguyễn Tiến Tài (quê Nghệ An) – Đỗ Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ, từng làm quan đến chức Lại bộ Thượng thư được phong tước Nghĩa quận công. Ông là biểu tượng của người học cao, chí lớn và thường được nhắc đến như một trí thức tiêu biểu thời Lê
• Nguyễn Sĩ Giáo (quê Thanh Chương, Nghệ An) – Đậu cùng kỳ thi khoa Giáp Thìn vào lớp đồng Tiến sĩ xuất thân. Ông từng làm quan trải qua ba triều đại nhà Lê và được biết đến với vai trò Hàn lâm viện Thị độc
• Lê Hy (xã Đông Khê, Đông Sơn, Thanh Hóa) – Đỗ Tiến sĩ khoa Giáp Thìn 1664. Ông đóng góp lớn trong việc biên soạn sử, đảm nhiệm chức vụ Tể tướng và tham gia xây dựng bộ Bản kỷ tục biên – phần bổ sung lịch sử quan trọng của Đại Việt sử ký toàn thư

Ngoài ra, trong kỳ thi khoa Giáp Thìn Niên hiệu Cảnh Trị thứ 2 có nhiều Tiến sĩ xuất phát từ các nền học thuật địa phương lâu đời, góp phần đóng góp cho quốc gia của khoa thi năm ấy như: Nghệ An–Thanh Hóa và vùng Thăng Long – Bắc Triều trung tâm giáo dục của vương quốc thời bấy giờ, Hà Nội (Thăng Long) cũng đóng góp một phần đáng kể sĩ tử cho kỳ thi.

Tái hiện bia đề danh Tiến sĩ 1664 sống động bằng công nghệ 3D

Trải qua hàng trăm năm, bia đề danh Tiến sĩ năm 1644 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn là biểu tượng trường tồn của trí tuệ và truyền thống hiếu học của dân tộc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có cơ hội trực tiếp đến chiêm ngưỡng, tìm hiểu về tấm bia đá phủ rêu phong ấy.

YooLife – Mạng xã hội thực tế ảo tiên phong với sứ mệnh gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa lịch sử đã mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới, tái hiện văn bia Tiến sĩ 1664 bằng công nghệ 3D, giúp người dùng dễ dàng trải nghiệm từ xa mà vẫn giữ được tính chân thực và chiều sâu văn hóa.

Tái hiện chân thực từng chi tiết bằng ảnh 3D, VR

Thông qua công nghệ mô phỏng ảnh 3D và thực tế ảo (VR), YooLife tái hiện đầy đủ các yếu tố kiến trúc và nghệ thuật trên bia đá.

• Lưng rùa đội bia: Biểu tượng cho trí tuệ và trường tồn
• Thân bia: Khắc tên 44 vị Tiến sĩ cùng nội dung văn bia giáo huấn sâu sắc
• Đầu bia: Chạm khắc tinh xảo các họa tiết hoa văn thời Lê

Thông qua công nghệ mô phỏng ảnh 3D và thực tế ảo (VR), YooLife tái hiện đầy đủ các yếu tố kiến trúc và nghệ thuật trên bia đá.

Từng đường nét chạm trổ, từng ký tự Hán cổ được thể hiện rõ nét trên nền tảng số, cho phép người xem quan sát kỹ lưỡng từ nhiều góc độ. Điều mà ngay cả khi chiêm ngưỡng trực tiếp cũng khó có thể xem hết được.

Tích hợp thuyết minh tự động và dịch nghĩa văn bia

Không chỉ dừng lại ở hình ảnh, YooLife còn tích hợp hệ thống thuyết minh tự động giúp người xem hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử, nội dung văn bia, tư tưởng giáo dục và các nhân vật tiêu biểu được ghi danh. Ngoài ra, các nội dung trên bia cũng được phiên âm – dịch nghĩa song ngữ, phục vụ đối tượng học sinh, sinh viên, nhà nghiên cứu và cả du khách nước ngoài.

Người dùng chỉ cần truy cập nền tảng YooLife trên web hoặc app, có thể trải nghiệm tương tác với bia đá 1664 như thật. Vừa học, vừa khám phá và tự hào về một phần di sản văn hóa Việt Nam được “sống lại” trong không gian số.

Bia đề danh Tiến sĩ 1644 không chỉ là dấu ấn của một kỳ thi khoa bảng thành công mà còn là biểu tượng của tinh thần hiếu học, đạo lý và trọng dụng nhân tài trong văn hóa Việt Nam. Thông qua công nghệ số, tấm bia đá vượt ra khỏi giới hạn không gian và thời gian trở thành di sản sống có thể tiếp cận và tương tác mọi lúc, mọi nơi.