Văn bia tiến sĩ khoa Canh Tuất tọa lạc tại Văn Miếu Quốc Tử Giám là minh chứng sống động cho truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo của dân tộc. Mỗi dòng khắc trên bia đá tại Văn Miếu Quốc Tử Giám như kể lại câu chuyện về những bậc hiền tài làm rạng danh đất nước.
Bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất (1670) – Di sản tại Văn Miếu
Bia đề Tiến sĩ khoa Canh Tuất niên hiệu Cảnh Trị năm thứ 8 (1670) hiện được đặt tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội. Đây là một trong 82 tấm bia Tiến sĩ quý giá, lưu danh những nhân tài kiệt xuất đỗ đạt dưới triều Lê. Tấm bia này khắc ghi không chỉ tên tuổi các tiến sĩ, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, giáo dục và lịch sử trường tồn với thời gian.
Tên khoa thi và thời điểm dựng bia
Khoa thi Canh Tuất tổ chức năm 1670, dưới triều vua Lê Huyền Tông, niên hiệu Cảnh Trị thứ 8. Đây là mốc quan trọng trong lịch sử khoa cử Việt Nam, khẳng định truyền thống thi cử nghiêm minh, đào tạo nhân tài cho đất nước.
Dù khoa thi diễn ra năm 1670, bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất được dựng vào ngày 2 tháng 3 năm Vĩnh Thịnh thứ 13 (1717). Việc dựng bia thường tiến hành sau đó nhiều năm để khắc tên tuổi người đỗ đạt và ghi nhận công lao của họ một cách trang trọng, chuẩn mực.
Bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất (1670) – Di sản tại Văn Miếu
Nội dung và cấu trúc bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất
Ẩn mình dưới mái rêu phong của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Văn bia Canh Tuất lưu giữ trọn vẹn giá trị danh sách tiến sĩ đỗ đạt và bài văn bia (bài ký) khắc chữ Hán.
- Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ: 2 vị xuất sắc nhất.
- Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân: 2 vị tài danh.
- Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân: 27 vị hiền tài góp mặt.
Không dừng lại ở việc khắc tên tuổi, tấm bia còn mang trong mình bài ký trang trọng, chắt lọc từng con chữ để kể lại lịch sử khoa thi, làm sáng lên tư tưởng tôn vinh hiền tài, nhấn mạnh vai trò trọng dụng nhân tài trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
Những bài văn bia ấy thường được các danh thần, học giả đương thời biên soạn góp phần làm giàu kho tàng văn học Hán Nôm, đồng thời thể hiện lòng hiếu học trường tồn của dân tộc.
Nội dung và cấu trúc bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất
Ý nghĩa và giá trị bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất
Văn bia Canh Tuất tiêu biểu cho truyền thống hiếu học, tinh thần trọng dụng nhân tài của các triều đại phong kiến Việt Nam. Mỗi tấm bia là minh chứng sinh động cho một giai đoạn phát triển của nền giáo dục Nho học.
Không chỉ mang giá trị lịch sử, những bài văn bia còn có giá trị văn học đặc sắc, phản ánh tư tưởng, quan điểm giáo dục và cách nhìn về người hiền tài của thời đại Lê sơ – Lê Trung hưng.
Năm 2010, 82 bia Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bao gồm văn bia Canh Tuất, được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới. Đây là niềm tự hào lớn lao, khẳng định giá trị bền vững của di sản Việt.
Ý nghĩa và giá trị bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất
Tham quan bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất qua lăng kính YooLife
Ngày nay, hành trình tìm về văn bia không còn gói gọn trong những bước chân đến Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Với nền tảng YooLife, di sản quý giá này được số hóa thành không gian thực tế ảo VR360, tái hiện sinh động từng nét khắc, hoa văn và tên tuổi tiến sĩ trên mặt bia.
Không gian VR360 sắc nét chân thực
Nhờ YooLife, hành trình khám phá bia đề Tiến sĩ khoa Canh Tuất trở nên sống động và thuận tiện hơn bao giờ hết. Người xem chỉ cần vài thao tác đơn giản là đã có thể bước vào không gian thực tế ảo VR360, quan sát chi tiết từng nét khắc, từng bài ký lưu danh muôn đời. Với YooLife, bạn có thể:
- Tham quan bia Tiến sĩ bằng hình ảnh VR360 sắc nét, mô phỏng không gian thật.
- Xoay, phóng to, thu nhỏ để nhìn cận cảnh hoa văn, chữ Hán trên mặt bia.
- Đọc đầy đủ bài ký cùng phần phiên dịch, chú thích rõ ràng.
- Tra cứu danh sách Tiến sĩ được khắc trên bia, như thể đang đứng trước di tích thật.
Lợi ích cho người yêu lịch sử
Trải nghiệm số hóa qua YooLife mang lại nhiều giá trị thiết thực, đặc biệt cho những ai yêu thích lịch sử và mong muốn tìm hiểu di sản mọi lúc, mọi nơi.
- Tiết kiệm thời gian, chi phí di chuyển, dễ dàng tham quan dù ở bất cứ đâu.
- Tiếp cận di sản linh hoạt, không phụ thuộc thời tiết hay lịch trình bận rộn.
- Lan tỏa giá trị Văn Miếu – Quốc Tử Giám, góp phần giữ gìn truyền thống hiếu học và tôn vinh hiền tài.
- Khơi dậy hứng thú học tập, nghiên cứu cho thế hệ trẻ qua công nghệ trực quan, hiện đại.
Bia Tiến sĩ khoa Canh Tuất lưu giữ tên tuổi những bậc hiền tài đỗ đạt năm 1670, khẳng định truyền thống hiếu học của dân tộc. Ngày nay, di sản này càng dễ tiếp cận nhờ số hóa cùng YooLife, mở ra hành trình khám phá đầy sống động và tiện lợi.
