Nếu đã từng ghé qua làng lụa Vạn Phúc, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh những người thợ cần mẫn ngồi bên khung cửi dệt lụa, đưa con thoi qua lại trong không gian đậm chất làng nghề truyền thống. Đó không chỉ là công việc mà còn là nghệ thuật, nhịp sống được truyền lại qua bao thế hệ. Giờ đây, bạn có thể chiêm ngưỡng chiếc khung cửi dệt lụa sống động trên nền tảng số.

Hành trình phát triển và chuyển mình của khung cửi Vạn Phúc

Khung cửi là biểu tượng của làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, trải qua hành trình phát triển và chuyển mình trong suốt 1000 năm lịch sử. Từ một công cụ dệt thủ công đơn giản, khung cửi được cải tiến, nâng cấp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Khung cửi là biểu tượng của làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, trải qua hành trình phát triển và chuyển mình trong suốt 1000 năm lịch sử

Thời gian đầu, khung cửi Vạn Phúc là loại khung dệt lụa thủ công truyền thống, được làm từ gỗ với các bộ phận chính như khung, con quay, sợi dọc, sợi ngang và các bộ phận khác tạo ra các hoa văn trên lụa. Kỹ thuật dệt lụa Vạn Phúc được truyền qua nhiều thế hệ với sự tỉ mỉ, cẩn thận trong từng công đoạn. Từ chọn tơ, mắc tơ, hồ sợi đến dệt lụa hoàn thiện sản phẩm.

Trong quá trình phát triển, khung cửi làng Vạn Phúc có những cải tiến nhỏ để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Một số hộ gia đình đã áp dụng các kỹ thuật dệt mới, sử dụng máy móc hỗ trợ nhưng vẫn giữ lại các công đoạn truyền thống đảm bảo chất lượng và giữ gìn bản sắc văn hóa. Sự ra đời của các mẫu hoa văn mới, đa dạng, phù hợp với xu hướng thị trường cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình chuyển mình của khung cửi Vạn Phúc.

Khung cửi dệt lụa – Trái tim của làng nghề Vạn Phúc

Giữa không gian yên bình và nếp sống làng quê xưa, tiếng lạch cạch vang lên từ chiếc khung cửi dệt lụa Vạn Phúc chính là âm thanh quen thuộc gắn bó với bao thế hệ người dân làng Vạn Phúc – Biểu tượng sống động của tinh thần lao động, sự khéo léo và bản sắc văn hóa làng nghề.

Cấu tạo và cách vận hành khung cửi truyền thống

Khung cửi dệt lụa truyền thống tại Vạn Phúc được làm chủ yếu từ gỗ với thiết kế hoàn toàn thủ công. Một bộ khung cơ bản gồm các bộ phận như:

• Khung chính để giữ cấu trúc ổn định
• Sợi mắc (sợi dọc) và sợi mành (sợi ngang) – nguyên liệu chính để tạo vải
• Con thoi để luồn sợi mành
• Go, lược dệt và bàn đạp để người thợ điều khiển quá trình dệt

Người thợ thường ngồi ở giữa khung, sử dụng chân đạp bàn dận để tách sợi dọc, đồng thời tay điều khiển con thoi luồn sợi ngang xen kẽ, tạo thành tấm lụa mịn màng và đều mắt. Kỹ thuật dệt đòi hỏi sự chính xác và nhịp nhàng, kết hợp giữa lực chân, lực tay và mắt quan sát tinh tường.

Khung cửi dệt lụa truyền thống tại Vạn Phúc được làm chủ yếu từ gỗ với thiết kế hoàn toàn thủ công

Biểu tượng trong đời sống, văn hóa người thợ dệt

Khung cửi dệt lụa không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là người bạn đồng hành qua năm tháng. Mỗi tiếng “cạch cạch” vang lên từ khung cửi như nhịp sống quen thuộc, gợi nhớ hình ảnh người mẹ, người bà tảo tần bên khung gửi. Hình ảnh đã đi vào văn học dân gian như ca dao, truyện nôm – tiêu biểu là trong “Bần nữ thán”. Chiếc khung gỗ giản dị ấy là nơi sản sinh ra những tấm vải, tấm lụa cũng chính là nơi lưu giữ hồn cốt của làng nghề lụa Vạn Phúc.

Khám phá và chiêm ngưỡng khung cửi dệt lụa trên nền tảng số

Sự phát triển của công nghệ số đang mở ra cách tiếp cận hoàn toán mới với di các di sản truyền thống. Thay vì phải đến tận nơi để tham quan, bạn có thể chiêm ngưỡng các hiện vật trên nền tảng số. Với công nghệ VR/AR/AI YooLife tái hiện khung gửi Vạn Phúc sinh động. Dưới đây là những tính năng nổi bật giúp việc khám phá trở nên dễ dàng và hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Công nghệ 3D – Mô phỏng khung cửi chi tiết

Mô hình khung cửi được dựng 3D chi tiết, sát với thực tế cho phép người dùng xoay 360 độ, phóng to từng bộ phận, quan sát cấu trúc từ mọi hướng. Mỗi chi tiết như go, con thoi, sợi mắc, bàn dận… đều được mô phỏng chính xác, mang đến trải nghiệm trực quan như đang đứng trước khung cửi thật.

Mô hình khung cửi được dựng 3D chi tiết, sát với thực tế cho phép người dùng xoay 360 độ

Thuyết minh tự động bằng công nghệ AI

Tính năng thuyết minh giọng nói tự động được tích hợp trực tiếp trên giao diện trải nghiệm. Khi người dùng nhấn vào từng bộ phận khung cửi, hệ thống sẽ tự động giải thích chức năng, cách vận hành… bằng ngôn ngữ tự nhiên, dễ hiểu, phù hợp cho cả học sinh, khách du lịch và người yêu văn hóa.

Kho tư liệu hình ảnh chân thực và sinh động  

Ứng dụng tích hợp kho dữ liệu số hóa gồm ảnh tư liệu, video mô tả, các trích đoạn thần phả và tài liệu lịch sử liên quan đến nghề dệt lụa và khung cửi Vạn Phúc. Người dùng có thể tra cứu, chia sẻ, lưu lại thông tin chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Bên cạnh đó với giao diện được thiết kế tối giản, trực quan, hỗ trợ tốt trên cả máy tính, máy tính bảng và điện thoại thông minh. Ngay cả người lớn tuổi hoặc trẻ em cũng có thể dễ dàng sử dụng, mang đến trải nghiệm mượt mà, không rào cản công nghệ.

Góp phần bảo tồn và lan tỏa di sản

Nền tảng số hóa khung cửi dệt lụa không chỉ phục vụ việc trải nghiệm từ xa mà còn đóng vai trò như một “bảo tàng ảo”, giúp bảo tồn giá trị văn hóa làng nghề, đồng thời lan tỏa tinh hoa thủ công truyền thống đến với cộng đồng trong và ngoài nước.

Khung cửi dệt lụa Vạn Phúc là biểu tượng của một làng nghề trăm năm tuổi, nơi lưu giữ tinh hoa thủ công truyền thống Việt Nam. Việc tái hiện hình ảnh khung cửi trên nền tảng số không chỉ giúp di sản sống lại một cách chân thực mà còn góp phần lan tỏa giá trị văn hóa đến với thế hệ hôm nay và mai sau.