Giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646) ghi dấu tên tuổi những hiền tài góp phần làm rạng danh đất nước. Mỗi dòng chữ khắc trên bia là kết tinh của trí tuệ, nhân cách và khát vọng dựng xây quốc gia. Giờ đây, di tích ấy được tái hiện sống động trên nền tảng số YooLife, mang đến trải nghiệm trực quan, hiện đại
Table of Contents
ToggleThông tin chi tiết về Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646)
Trong số 82 tấm bia Tiến sĩ hiện còn tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia ghi danh khoa thi năm Bính Tuất (1646) mang đậm dấu ấn thời đại và tinh thần trọng dụng nhân tài của triều đình Lê Trung Hưng. Những con số tưởng như khô khan về kích thước hay ngày tháng, khi đặt vào bối cảnh lịch sử và con người đương thời, lại trở nên sinh động, góp phần tạo nên một phần hồn của di tích.
Thời gian và bối cảnh dựng bia
Khoa thi được tổ chức vào năm Bính Tuất, tức năm 1646, dưới niên hiệu Phúc Thái thứ 4, trong giai đoạn nhà Lê Trung Hưng đang từng bước củng cố quyền lực sau thời kỳ chiến tranh và biến động. Đây là thời điểm mà triều đình đặc biệt chú trọng đến việc tuyển chọn hiền tài, coi đó là nền tảng để ổn định đất nước và phát triển giáo dục.
Sau kỳ thi, đến năm 1653, tức 7 năm sau, bia mới được dựng nhằm ghi danh những người đỗ đạt. Điều này cho thấy việc khắc bia là một hoạt động mang tính nghi lễ và biểu trưng cao, không chỉ đơn thuần là công bố kết quả, mà còn thể hiện sự tôn vinh tri thức, gắn liền với tư tưởng “hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Kỳ thi được tổ chức tại kinh thành Thăng Long, trung tâm chính trị – văn hóa của Đại Việt, càng làm nổi bật tầm quan trọng của sự kiện này.

Thông tin chi tiết về Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646)
Thông tin kích thước – vật lý
Tấm bia có chiều cao 153cm, rộng 115cm, và dày 27cm – một kích thước vừa đủ để người đọc dễ dàng tiếp cận và chiêm ngưỡng. Phía dưới, đế rùa nâng đỡ bia có chiều dài 160cm, rộng 100cm, và cao 28cm, tạo thế vững chãi và trang nghiêm. Tấm bia này hiện được đặt tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nơi lưu giữ và tôn vinh 82 bia Tiến sĩ – một di sản quý báu của giáo dục Nho học nước ta.
Khoa thi năm ấy có 17 người đỗ kỳ thi Điện, trong đó đích thân vua Lê Chân Tông ra đề và xét định thứ bậc. Những cái tên được khắc trên bia không chỉ là minh chứng cho tài năng, mà còn gắn liền với quê hương, truyền thống học hành của các vùng đất. Đặc biệt, Nguyễn Đăng Cảo, người xã Hoài Bão, Tiên Du, Bắc Ninh, được phong Thám hoa, và Nguyễn Viết Cử, người xã Bình Ngô, Gia Định, Bắc Ninh, đỗ Hoàng giáp. Còn lại 15 vị đỗ Đồng Tiến sĩ xuất thân, tất cả đều được lưu danh vĩnh viễn trên đá, như một hình thức ban thưởng cao quý cho hiền tài.
Ý nghĩa lịch sử – văn hóa của bia 1646 tại Văn Miếu
Không chỉ là một tấm bia khắc tên người đỗ đạt, bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646) còn là chứng tích sống động cho triết lý giáo dục, tinh thần trọng dụng nhân tài và khát vọng trị quốc an dân của triều đình phong kiến Việt Nam. Đặt giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa vượt thời gian.
Biểu tượng của giáo dục – hiền tài
Tấm bia là hiện thân rõ nét cho tư tưởng “hiền tài là nguyên khí quốc gia”một quan niệm đã trở thành kim chỉ nam trong việc tuyển dụng và sử dụng nhân tài dưới triều Lê Trung Hưng.
- Khẳng định triết lý giáo dục nhân văn: Người học không chỉ để thành danh mà còn để phục vụ đất nước, góp phần giữ vững thái bình và phát triển quốc gia.
- Ghi nhận công lao của sĩ tử: Việc được khắc tên lên bia là phần thưởng tối cao cho sự rèn luyện và cống hiến không ngừng nghỉ.
- Khích lệ tinh thần học tập cho thế hệ sau: Tấm bia trở thành biểu tượng truyền cảm hứng, thúc đẩy tinh thần hiếu học và noi gương tiền nhân.
- Thể hiện sự công bằng và minh bạch trong khoa cử: Đích thân vua Lê ra đề và xét duyệt thể hiện tính nghiêm túc, đề cao thực tài.
Góp phần tạo nên không gian linh thiêng – di sản tri thức
Không chỉ mang giá trị cá nhân cho các sĩ tử đỗ đạt, Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646) còn là một phần không thể tách rời trong hệ thống 82 bia Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám – một di sản tri thức được thế giới công nhận.
- Là thành tố của Di sản tư liệu thế giới (UNESCO): Góp phần tạo nên quần thể 82 bia Tiến sĩ – kho tư liệu lịch sử đặc biệt quý hiếm phản ánh hệ thống khoa cử và tư tưởng giáo dục Nho học tại Việt Nam.
- Tạo dựng không gian linh thiêng và tôn nghiêm: Cùng với các bia khác, bia 1646 góp phần tạo nên một không gian thiêng liêng – nơi con người đến để chiêm nghiệm, học hỏi và tôn vinh tri thức.
- Phản ánh tư tưởng trị quốc bằng hiền tài: Trong giai đoạn phục hưng đất nước, việc dựng bia thể hiện rõ quyết tâm sử dụng nhân tài để ổn định và phát triển xã hội.

Ý nghĩa lịch sử – văn hóa của bia 1646 tại Văn Miếu
YooLife – Khi di sản sống lại trong không gian số
Trong kỷ nguyên số, di sản không còn là những hình ảnh tĩnh. Với sứ mệnh lưu giữ ký ức và mở cánh cửa tới tương lai, YooLife – nền tảng mạng xã hội thực tế ảo do người Việt phát triển, đã mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới cho việc bảo tồn và trải nghiệm di tích.
Đồng hành cùng Ban quản lý di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, YooLife đã tái hiện chân thực không gian khu di tích, đặc biệt là các bia Tiến sĩ, trong đó có Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646) ngay trên nền tảng số.
Nhờ sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và giá trị văn hóa truyền thống, YooLife mở ra hành trình khám phá di sản sống động, dễ tiếp cận và đầy cảm xúc.
Trải nghiệm chân thực như đang có mặt tại Văn Miếu
Không cần phải đến tận nơi, du khách vẫn có thể “dạo bước” trong khuôn viên Văn Miếu qua hình ảnh 3D sắc nét và âm thanh sống động. Công nghệ VR360, model 3D và hiệu ứng thuyết minh tự động giúp người dùng:
- Khám phá không gian toàn cảnh của các bia Tiến sĩ với độ chi tiết cao.
- Tìm hiểu thông tin lịch sử một cách trực quan, nhờ tích hợp định vị thông minh, video mô phỏng và lời thuyết minh sinh động.
- Cảm nhận chiều sâu văn hóa qua từng góc nhìn, từng lớp chạm khắc trên bia đá, tạo cảm giác như đang trực tiếp đứng giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu.
Tiết kiệm thời gian – Mở rộng khả năng khám phá
Với YooLife, trải nghiệm di sản không còn phụ thuộc vào vị trí địa lý hay thời gian di chuyển. Chỉ cần một thiết bị thông minh có kết nối Internet, người dùng có thể:
- Chủ động khám phá bia Tiến sĩ 1646 từ xa, trước khi quyết định tham quan trực tiếp.
- Lên kế hoạch du lịch dễ dàng hơn, nhờ có hình ảnh trực quan và nội dung giới thiệu đầy đủ.
- Tiếp cận kho dữ liệu văn hóa nhanh chóng mà không cần tìm kiếm rời rạc trên nhiều nền tảng khác nhau.

Tiết kiệm thời gian – Mở rộng khả năng khám phá
Đòn bẩy cho quảng bá di sản và phát triển du lịch bền vững
YooLife không chỉ phục vụ người dùng trong nước mà còn mở rộng cánh cửa tiếp cận du khách quốc tế. Việc số hóa các di tích như Bia Tiến sĩ khoa Bính Tuất (1646) mang đến nhiều lợi ích:
- Giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới thông qua trải nghiệm hiện đại, vượt qua giới hạn ngôn ngữ và không gian.
- Tăng mức độ quan tâm của cộng đồng trẻ, nhờ kết hợp yếu tố công nghệ với giá trị truyền thống.
- Kết nối các địa phương qua bản đồ di sản số từ đó tạo ra mạng lưới du lịch thông minh và thân thiện với người dùng.
Việc ứng dụng công nghệ VR360, mô hình 3D không chỉ làm sống dậy những tấm bia đá cổ mà còn kết nối văn hóa Việt với cộng đồng trong và ngoài nước. YooLife đang góp phần biến mỗi di tích trở thành câu chuyện sống động, chạm đến trái tim người trẻ và truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau trong hành trình gìn giữ di sản dân tộc.