Văn Miếu Quốc Tử Giám, tọa lạc tại số 58 phố Quốc Tử Giám, Hà Nội, là một địa chỉ đỏ không thể bỏ qua. Đây là biểu tượng của nền giáo dục Việt Nam, nơi thờ Khổng Tử và là trường đại học đầu tiên của nước ta, mang trong mình những giá trị văn hóa và truyền thống hiếu học lâu đời. Cùng YooLife tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết dưới đây!
1. Giới thiệu Văn Miếu Quốc Tử Giám
Quần thể di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám, tọa lạc ở phía Nam của kinh thành Thăng Long, là một trong những di tích lịch sử và văn hóa nổi bật của Hà Nội. Nơi đây không chỉ là địa điểm thờ Khổng Tử, mà còn là Quốc Tử Giám – trường đại học đầu tiên của Việt Nam. Quần thể di tích bao gồm các công trình nổi bật như hồ Văn, vườn Giám, và các không gian thờ tự 3 vị vua anh minh: Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, và Lê Thánh Tông.
Khuôn viên Văn Miếu Quốc Tử Giám được bao quanh bởi tường gạch vồ, chia thành 5 không gian kiến trúc riêng biệt, mỗi không gian đều mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa độc đáo.
Địa chỉ: Số 58, phố Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, Hà Nội. Quần thể di tích nằm ở vị trí đắc địa, nơi giao thoa của 4 tuyến phố trung tâm quận Đống Đa: Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng, Văn Miếu, và Quốc Tử Giám, cách Hồ Hoàn Kiếm khoảng 2 – 3 km.
Giờ mở cửa:
- Mùa hè: 7:30 – 17:30
- Mùa đông: 8:00 – 17:00
Giá vé tham quan:
- Người lớn: 30,000 VNĐ
- Học sinh, sinh viên: 15,000 VNĐ (cần xuất trình thẻ học sinh, sinh viên)
- Người khuyết tật nặng, người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên): 15,000 VNĐ (cần có CMND/CCCD và là công dân Việt Nam).
Lịch sử Văn Miếu Quốc Tử Giám
Văn Miếu được xây dựng vào năm 1070 dưới triều đại của Hoàng đế Lý Thánh Tông, trong khi Quốc Tử Giám được thành lập vào năm 1076 bởi vua Lý Nhân Tông, ban đầu chỉ dành riêng cho con cháu hoàng đế và các gia đình quan lại cao quý.
Năm 1253, Quốc Tử Giám được đổi tên thành Quốc học viện và mở rộng, tiếp nhận con em của những gia đình thường dân có học lực xuất sắc. Đến thời vua Trần Minh Tông (1300 – 1357), Chu Văn An được bổ nhiệm làm Quốc tử giám tư nghiệp, vị trí tương đương hiệu trưởng ngày nay, chịu trách nhiệm quản lý mọi hoạt động của Quốc Tử Giám và trực tiếp giảng dạy cho các hoàng tử.
Trong suốt thời kỳ này, Văn Miếu – Quốc Tử Giám không chỉ là trung tâm đào tạo trí thức hàng đầu của đất nước mà còn là nơi tuyển chọn những tài năng xuất sắc phục vụ triều đình.
Ý nghĩa Văn Miếu
Văn Miếu – Quốc Tử Giám không chỉ là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, mà còn là biểu tượng sáng ngời của truyền thống hiếu học, luôn cháy rực như ngọn nến, thắp sáng tinh thần học hỏi của người Việt. Khi đến đây, bạn sẽ cảm nhận được sức mạnh từ những bảng vàng rực rỡ của tổ tiên, tiếp thêm động lực để vững bước trên con đường học tập và khám phá tri thức nhân loại.
Ngày nay, Văn Miếu – Quốc Tử Giám còn là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa như hội thơ, tôn vinh những học sinh xuất sắc, đồng thời là điểm du lịch nổi tiếng thu hút du khách trong và ngoài nước. Đặc biệt, đây cũng là nơi diễn ra các hoạt động “xin chữ” trong dịp Tết truyền thống, với mong muốn năm mới an lành, cũng như vào mùa thi quan trọng, nơi các sĩ tử đến cầu may mắn và thành công.
Kiến trúc đặc sắc tại Văn Miếu
Quần thể di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám, với kiến trúc đặc trưng của thời kỳ đầu nhà Nguyễn, nằm trên khu đất rộng 54,331 m² hình chữ nhật, bao gồm nhiều công trình mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa. Khuôn viên di tích được bao quanh bởi bốn bức tường gạch vồ kiên cố, tạo nên không gian tôn nghiêm, bảo vệ các giá trị văn hóa quý báu.
Trải qua những thăng trầm của lịch sử và quá trình tu sửa, di tích hiện nay bao gồm các công trình nổi bật như Hồ Văn, Văn Miếu Môn, Đại Trung Môn, Khuê Văn Các, Giếng Thiên Quang, bia Tiến sĩ, Đại Thành Môn và nhà Thái Học. Quần thể này được thiết kế theo bố cục đối xứng, với các khu vực được phân chia rõ rệt theo trục Bắc Nam. Phía trước Văn Miếu là hồ Văn lớn, và từ cổng lớn đi vào là tứ trụ, hai bên có bia “Hạ mã”, xung quanh khu vực là những bức tường bao quanh.
Văn Miếu được chia thành năm khu vực chính, mỗi khu được ngăn cách bởi các bức tường, và để vào mỗi khu vực nội tự, du khách cần đi qua một hệ thống cửa, bao gồm một cửa chính và hai cửa phụ hai bên.
Các khu tham quan ở Văn Miếu
Văn Miếu Quốc Tử Giám là quần thể di tích nổi tiếng với nhiều khu vực tham quan hấp dẫn, mỗi khu đều mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa. Khi đến thăm, du khách sẽ được khám phá những công trình kiến trúc đặc sắc và các di sản văn hóa quý giá.
Cổng Tam Quan Văn Miếu Môn
Cổng Tam Quan Văn Miếu Môn là cổng chính của khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám. Cổng được xây dựng với ba cửa chính và hai tầng cao lớn, tầng trên có khắc ba chữ “Văn Miếu Môn” theo kiểu chữ Hán cổ, cùng với họa tiết lưỡng long chầu nguyệt, tạo nên vẻ đẹp độc đáo và tinh tế. Trước cổng là tứ trụ nghi môn, với hai tấm bia Hạ Mã đặt hai bên, làm tăng thêm sự trang nghiêm của công trình kiến trúc.
Hồ Giám
Hồ Giám, còn gọi là hồ Văn hoặc hồ Đường Minh, nằm ngay phía trước cổng Văn Miếu. Đây là một công trình lớn, có diện tích lên tới 19.000 mét vuông. Giữa hồ Giám là gò Kim Châu, nơi xây dựng Phán Thủy Đường công trình nổi tiếng trong lịch sử, từng là nơi các nho sĩ tổ chức bình thơ văn. Hồ Giám không chỉ có giá trị về mặt kiến trúc mà còn mang đậm giá trị văn hóa, là nơi lưu giữ những truyền thống học thuật của đất nước.
Đại Trung Môn
Khi bước qua cổng Văn Miếu Môn, bạn sẽ được đón chào bởi không gian rộng lớn, thoáng đãng và đầy trang nghiêm tại Đại Trung Môn. Cửa Đại Trung mang đậm kiến trúc truyền thống của một ngôi đình Việt Nam, với ba gian được lợp ngói mũi hài. Trên đỉnh cổng, hình ảnh cá chép được khắc họa, tượng trưng cho hành trình học tập của học sinh. Cũng như cá chép vượt qua những sóng lớn để trở thành rồng, học trò cần chăm chỉ, nỗ lực để vượt qua kỳ thi, đạt được thành công vĩ đại.
Khuê Văn Các
Khuê Văn Các được xây dựng vào năm 1805 dưới thời vua Gia Long, đã gây ấn tượng với du khách bởi lối kiến trúc vô cùng độc đáo.
Khuê Văn Các được thiết kế với lầu vuông 8 mái, cao gần 9 thước. Kiến trúc gồm 4 trụ gạch vuông bên dưới được trạm hoa văn tinh xảo, làm bệ đỡ cho tầng gác bên trên.
Tầng trên với lời bình là một “viên ngọc sáng” của di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám được thiết kế nổi bật với 4 ô cửa hình mặt trời đang tỏa sáng cùng với mái ngói đỏ chồng 2 lớp tạo nên công trình mái đặc biệt. Hai bên Khuê Văn Các là 2 cửa mang tên Bí Văn và Súc Văn dẫn vào từng khu nhà bia Tiến sĩ Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
Giếng Thiên Quang
Giếng Thiên Quang có hình dáng rất đặc biệt là hình vuông và được bao quanh bởi hành lang. Theo quan niệm xưa, hình vuông của giếng Thiên Quang có ý nghĩa tượng trưng cho đất và ô tròn trên Khuê Văn Các tượng trưng cho trời. Hai công trình này đại diện cho tất cả mọi tinh hoa đất trời tụ họp tại Trung tâm văn hóa – giáo dục lớn nhất tại kinh đô Thăng Long.
82 Bia Tiến sĩ
2 dãy bia đá lớn hay được gọi là bia Tiến sĩ nằm ở 2 bên giếng Thiên Quang. 82 tấm bia Tiến sĩ đặt trên lưng của 82 con rùa bằng đá xanh được điêu khắc tinh xảo với các phong cách khác nhau và có ý nghĩa tâm linh to lớn. Và trên các bia đá này vinh danh 82 thủ khoa trong các kỳ khoa cử của triều đại phong kiến Việt Nam ngày xưa.
Đại Thành Môn
Đại Thành Môn có kiến trúc tương tự như Đại Trung Môn, được xây dựng theo phong cách thời Hậu Lê với ba gian, mỗi gian có cửa sơn đỏ trang trí họa tiết rồng mây. Cổng được thiết kế với hai hàng cột hiên trước và sau, cùng một hàng cột giữa. Phía trên giáp nóc, giữa cổng treo một bức hoành khắc ba chữ Hán “Đại Thành Môn,” mang ý nghĩa của sự thành đạt lớn lao.
Hướng qua Đại Thành Môn, chúng ta bước vào Đại Bái Đường hay còn được biết đến là khu điện thờ, một không gian thờ cúng linh thiêng và huyền bí. Khu điện thờ là nơi chứa đựng những bảo vật quý giá, từ những bức tranh cổ, cỗ hương đến những đôi hạc cổ và chiếc chuông lớn được đúc từ năm Cảnh Hưng 1768. Đại Bái Đường là một nơi linh thiêng, được dùng để tổ chức những nghi lễ long trọng trong kì tế tự xuân thu vào thời xưa.
Đại Bái Đường
Đi qua Đại Thành Môn và một sân rộng lát gạch Bát Tràng, du khách sẽ đến khu vực trung tâm của Quốc Tử Giám, nơi có điện thờ Đại Bái Đường trang nghiêm. Đại Bái Đường có 9 gian, với hai bức tường hồi ở hai bên. Trong số các gian này, chỉ có gian chính giữa dùng để đặt án hương thờ, còn các gian còn lại để trống. Đây là nơi tổ chức lễ tế tự vào các dịp xuân thu trong lịch sử, nơi tôn vinh những giá trị văn hóa và giáo dục truyền thống.
Đền Khải Thánh
Đền Khải Thánh là khu cuối cùng của di tích. Đây là nơi thờ phụng phụ mẫu của Khổng Tử (Thúc Lương Ngột và Nhan Thị). Đền Khải Thánh xưa vốn là là Quốc Tử Giám, nơi rèn đúc nhân tài cho nhiều triều đại Đất Việt. Nhưng nơi này đã bị đại bác của Pháp phá hủy vào năm 1946. Sau đó, Đền Khải Thánh đã được xây dựng lại là được bảo tồn đến ngày nay.
Lưu ý khi tham quan tại Văn Miếu Quốc Tử Giám
Khi tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám, du khách cần lưu ý một số quy định để bảo vệ di tích và duy trì không gian trang nghiêm:
- Tôn trọng di tích và tuân thủ các quy định của đơn vị quản lý. Không làm tổn hại đến hiện vật và cảnh quan di tích. Tránh hành vi xoa đầu rùa, viết, vẽ, đứng hoặc ngồi lên bia Tiến sĩ.
- Trang phục khi tham quan Văn Miếu nên gọn gàng, sạch sẽ. Không mặc váy hoặc quần quá ngắn, trang phục hở hang hoặc trang phục trong nhà. Không hút thuốc, đội nón hoặc mũ trong khu vực Điện thờ và nhà trưng bày.
- Thực hiện nếp sống văn minh nơi thờ tự: Không có hành vi thiếu văn hóa, gây mất trật tự, không nói tục; thắp hương với thái độ kính cẩn, mỗi người chỉ thắp một nén hương; dâng lễ, thắp hương đúng nơi quy định.
- Nghiêm cấm các hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, lừa đảo dưới danh nghĩa tự do tín ngưỡng.
- Giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường: Không trèo tường, trèo cây, bẻ cành, hái hoa, giẫm lên cỏ, câu cá, bơi lội hoặc vứt rác bừa bãi.
- Không mang vũ khí, chất nổ hoặc chất dễ cháy vào khu di tích.
- Để xe đúng nơi quy định và tự bảo quản tư trang để tránh mất mát.
- Các hoạt động quay phim chỉ được phép thực hiện khi có sự đồng ý của lãnh đạo khu di tích.
Cách tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám online
Để tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bạn chỉ cần thực hiện các bước đơn giản sau:
Bước 1: Tải ứng dụng YooLife trên thiết bị di động để tham quan toàn bộ không gian ảo hoá!
Bước 2: Tại giao diện ban đầu bạn sẽ thấy khung cảnh Cổng vào, Sân bên trái, Sân bên phải, Sân chính, Lối vào cùng các mũi tên chỉ hướng di chuyển.
Bước 3: Bạn cũng có thể nhấn vào mục Khu vực để có thể xem những giá trị nổi bật về lịch sử, văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật tại Di tích.
Nhấn vào từng mục bạn sẽ được trải nghiệm không gian trưng bày như đang được đứng trong Di tích.
Bước 4: Ngoài ra, bạn cũng có thể nhấn vào mục Thông tin để xem chi tiết về giờ mở cửa, những quy định tại Di tích và ứng dụng YooLife.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và nền tảng số, việc tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám giờ đây trở nên tiện lợi, phong phú và dễ dàng hơn bao giờ hết. Đây là một cơ hội tuyệt vời để du khách không chỉ khám phá một trong những di tích lịch sử nổi bật của Hà Nội mà còn tiếp cận với những giá trị văn hóa và tri thức của dân tộc Việt Nam qua nền tảng số.
