Đền Hùng tọa lạc tại tỉnh Việt Trì, Phú Thọ là nơi thờ cúng các vua Hùng, những người có công dựng nước. Trong tâm thức người dân Việt, mảnh đất này là cái nôi và cội nguồn của dân tộc. Trải qua bao thăng trầm, cảnh quan Đền Hùng vẫn được gìn giữ, trùng tu và tôn tạo thường xuyên, vừa lưu giữ nét cổ kính, trang nghiêm, vừa trở thành điểm đến linh thiêng thu hút đông đảo du khách thập phương hành hương và tham quan.
Giới thiệu về Đền Hùng Phú Thọ – Nguồn gốc lịch sử
Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng tọa lạc tại thôn thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Đây là nơi thờ tự 18 đời vua Hùng và tôn thất của nhà vua – những vị Tổ đã có công dựng nên nhà nước Văn Lang, đặt nền móng đầu tiên cho dân tộc Việt.
Vùng đất này xưa kia chính là kinh đô của nước Văn Lang, được bao bọc bởi hai dòng sông lớn và dãy núi trùng điệp. Nhờ địa thế thuận lợi, nơi vừa có đồng bằng phù sa màu mỡ, hệ thống sông ngòi phong phú để phát triển nông nghiệp, vừa có lợi thế phòng thủ tự nhiên trong trường hợp xảy ra xung đột.
Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng tọa lạc tại thôn thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
Theo nhiều tài liệu khoa học, quần thể Đền Hùng Phú Thọ bắt đầu được dựng trên núi Hùng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng (968 – 979). Đến thế kỷ XV, dưới triều Hậu Lê, toàn bộ khu di tích được mở rộng và hoàn thiện với quy mô gần như ngày nay. Hiện nay, Đền Hùng có diện tích khoảng 845 ha, bao gồm 4 ngôi đền, 1 ngôi chùa, 1 lăng cùng nhiều công trình kiến trúc khác. Các hạng mục được bố trí từ chân núi lên tới đỉnh núi, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tạo nên một tổng thể uy nghi, linh thiêng.
Trải qua hàng trăm năm, nhiều công trình trong khu di tích đã được trùng tu, bổ sung nhưng vẫn giữ nguyên vẻ cổ kính, trang nghiêm. Hàng năm đến ngày 10 tháng 3 âm lịch, hàng triệu con cháu Lạc Hồng từ khắp nơi lại hội tụ về đất Tổ, dâng hương tưởng niệm, bày tỏ lòng biết ơn và cầu chúc quốc thái dân an, gia đình bình an, hạnh phúc.
Hành trình tham quan di tích lịch sử Đền Hùng – Phú Thọ
Đến với khu di tích Đền Hùng, du khách không chỉ được chiêm bái đất Tổ linh thiêng mà còn có cơ hội khám phá một quần thể kiến trúc cổ kính gắn liền với nhiều huyền thoại dân tộc. Hành trình tham quan thường bắt đầu từ cổng chính và mỗi lần đi qua các ngôi đền trên núi Hùng: Đền Hạ, Đền Trung và Đền Thượng. Mỗi công trình đều mang dấu ấn kiến trúc độc đáo và giá trị văn hóa – lịch sử sâu sắc.
Cổng Đền Hùng – Kiến trúc độc đáo
Cổng chính của Đền Hùng được xây dựng vào năm Khải Định thứ 2 (1917). Công trình có kiến trúc vòm cuốn cao 8.5m, gồm 2 tầng, tám mái, lợp giả ngói ống. Điểm nhấn của cổng là các chi tiết điêu khắc tinh xảo: hình rồng, nghê, phù điêu hai võ sĩ với áo giáp hổ phù, cùng dùng đại tự “Cao sơn cảnh hành” mang ý nghĩa về đức lớn, chí lớn. Mặt sau cổng có hình tượng đôi hổ canh giữ, thể hiện sự thiêng liêng và uy nghiêm ngay từ lối vào.
Công trình có kiến trúc vòm cuốn cao 8.5m, gồm 2 tầng, tám mái, lợp giả ngói ống
Đền Hạ – Nơi khởi nguồn huyền thoại Âu Cơ
Đền Hạ được xem là một trong những điểm đến quan trọng nhất trong quần thể Đền Hùng Phú Thọ. Theo truyền thuyết, đây là nơi Mẹ Âu Cơ sinh bọc trăm trứng, khai sinh ra “đồng bào” – con Rồng cháu Tiên của dân tộc Việt. Dấu tích giếng “Mắt Rồng” phía sau đền vẫn còn tồn tại, gợi nhớ về huyền thoại thiêng liêng ấy.
Đền được xây dựng vào thế kỷ XVII – XVIII theo kiểu chữ “nhị” gồm Tiền bái và Hậu cung. Kiến trúc đơn sơ nhưng trang nghiêm, mái lợp ngói mũi truyền thống. Ngay phía chân đền có Nhà bia hình lục giác, nơi lưu giữ tấm bia khắc lời căn dặn bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người về thăm Đền Hùng năm 1945:
“Các Vua Hùng đã có công dựng nước
Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.”
Đền Trung – Nơi bàn việc nước
Từ Đền Hạ, du khách leo 168 bậc sẽ đến Đền Trung (Hùng Vương Tổ Miếu), tọa lạc lưng chừng núi. Theo huyền sử, đây là nơi Vua Hùng cùng các Lạc hầu, Lạc tướng họp bàn quốc sự và thưởng ngoạn thiên nhiên. Nổi bật nhất là câu chuyện Vua Hùng thứ 6 truyền ngôi cho Lang Liêu – người con hiếu thảo sáng tạo ra bánh chưng, bánh dày.
Kiến trúc đền theo kiểu chữ “nhất”, gồm ba gian quay hướng Nam, chiều dài 7,2m, chiệu rộng 3,7m.
Kiến trúc đền theo kiểu chữ “nhất”, gồm ba gian quay hướng Nam, chiều dài 7,2m, chiệu rộng 3,7m. Mái hiên cao 1.8m, không có cột kèo, mái hiên có thiết kế giản dị, không chạm trổ cầu kỳ nhưng vẫn toát lên vẻ cổ kính, trầm mặc.
Đền Thượng – Điểm linh thiêng nhất trên núi Hùng
Đền Thượng hay còn gọi là “Kính thiên lĩnh điện”, nằm trên đỉnh núi Hùng – nơi các Vua Hùng xưa kia làm lễ tế trời đất, thần núi, thần lúa, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây cũng là nơi Thục Phán dựng cột đá thề gìn giữ cơ nghiệp Tổ Hùng sau khi lên ngôi.
Đền Thượng ngày nay được xây dựng theo kiểu chữ “Vương” với 4 cấp kiến trúc: Nhà chuông trống, Đại bái, Tiền tế và Hậu cung. Bên trong còn lưu giữ nhiều văn bia và bức đại tự “Nam Việt triệu tổ” – khẳng định ý nghĩa thiêng liêng của nơi được coi là đỉnh cao tâm linh của cả quần thể Đền Hùng Phú Thọ.
Ý nghĩa, giá trị lịch sử – văn hóa của Đền Hùng
Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và khoa học, khu di tích Đền Hùng Phú Thọ đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt theo Quyết định số 1272/QĐ-TTg ngày 12/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Đây không chỉ là nơi thờ tự các Vua Hùng – Tổ tiên của dân tộc mà còn là điểm hội tụ, kết tinh những giá trị tâm linh trường tồn cùng dòng chảy lịch sử Việt Nam.
Đền Hùng mang trong mình ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện qua tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. Di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO công nhận. Mỗi năm, vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, lễ hội Đền Hùng được tổ chức trọng thể trở thành sự kiện mang tầm vóc quốc gia, thu hút hàng triệu đồng bào cả trong và ngoài nước hướng về cội nguồn.
Đền Hùng mang trong mình ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện qua tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
Lễ hội không chỉ là dịp tưởng nhớ công ơn dựng nước của các Vua Hùng mà còn khẳng định tinh thần đoàn kết, truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Chính vì vậy, Đền Hùng Phú Thọ luôn là biểu tượng thiêng liêng trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt, gắn kết muôn thế hệ “con Rồng cháu Tiên” ở khắp mọi miền.
Cánh cổng Đền Hùng được tái hiện sinh động trên nền tảng số
Trải nghiệm văn hóa – lịch sử đang bước sang một kỷ nguyên mới, khi công nghệ số cho phép chúng ta tái hiện những công trình thiêng liêng ngay trong không gian ảo.
Với nền tảng YooLife, hình ảnh cánh cổng Đền Hùng được phục dựng sống động dưới dạng model 3D. Người xem không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính với từng chi tiết tinh xảo mà còn cảm nhận sự uy nghi, trang trọng như đang đứng trước di tích thật. Các tính năng như xoay 360 độ, phóng to – thu nhỏ, di chuyển mượt mà giúp hành trình khám phá trở nên chân thực, gần gũi và mở ra một cách tiếp cận hoàn toàn mới với di sản dân tộc.
Trải nghiệm model 3D chân thực
Người dùng có thể quan sát cận cảnh từng hoa văn, đường nét chạm khắc, phù điêu và họa tiết trên cổng Đền Hùng. Tất cả được phục dựng chính xác, mang đến cảm giác như đang tận mắt chiêm ngưỡng di tích lịch sử ngay tại không gian số. Đặc biệt với model 3D trên YooLife cho phép xoay 360°, phóng to, thu nhỏ và thay đổi góc nhìn dễ dàng. Nhờ đó, bạn có thể cảm nhận toàn diện công trình từ nhiều khía cạnh khác nhau, từ tổng thể đến từng chi tiết nhỏ nhất.
Người dùng có thể quan sát cận cảnh từng hoa văn, đường nét chạm khắc, phù điêu và họa tiết trên cổng Đền Hùng
Trải nghiệm tour ảo mượt mà, chân thực
Người dùng được dẫn dắt qua không gian ảo bằng các chuyển động mượt mà, tái hiện hành trình tham quan Đền Hùng như thực tế. Đây là cách tiếp cận di sản sinh động, giúp người xem vừa khám phá vừa học hỏi mà không cần phải có mặt trực tiếp.
Công nghệ mô phỏng ánh sáng hiện đại giúp model 3D Đền Hùng trở nên sống động, gần gũi hơn. Hiệu ứng bóng đổ, sắc độ và màu sắc được tái hiện theo thời gian trong ngày, tạo nên cảm giác chân thực như đang đứng tại điểm di sản.
Thuyết minh thông tin tự động
Trong quá trình chiêm ngưỡng, YooLife cung cấp thuyết minh số với nội dung về lịch sử hình thành, giá trị văn hóa và ý nghĩa tâm linh của Đền Hùng. Điều này giúp người dùng không chỉ ngắm nhìn mà còn hiểu sâu hơn về cội nguồn dân tộc.
Truy cập dễ dàng mọi lúc, mọi nơi
Chỉ với một thiết bị kết nối Internet, người dùng có thể tham quan Đền Hùng 3D mọi lúc, mọi nơi. Trải nghiệm này không giới hạn không gian, thời gian, phù hợp cho cả du khách, học sinh – sinh viên và người Việt xa quê muốn hướng về nguồn cội. Một trong những điểm nhấn công nghệ hiện đại là tính năng check-in online bằng AR. Người dùng chỉ cần sử dụng smartphone hoặc thiết bị hỗ trợ AR để quét mã tại không gian triển lãm số. Ngay lập tức, hệ thống sẽ xác nhận check-in và hiển thị hình ảnh 3D sống động như thể họ đang thật sự có mặt tại sự kiện.
Đền Hùng không chỉ là điểm đến tâm linh thiêng liêng mà còn là biểu tượng gắn kết tinh thần dân tộc Việt Nam qua bao thế hệ. Với sự hỗ trợ của công nghệ số, việc tham quan và tìm hiểu về Đền Hùng trở nên thuận tiện và sinh động hơn bao giờ hết, giúp du khách dù ở xa vẫn có thể cảm nhận được không khí linh thiêng nơi đất Tổ.
