Ở TP.HCM, vẫn còn lưu giữ những dấu ấn lịch sử của thời kỳ chiến tranh, được biết đến như những “địa chỉ đỏ”. Đây từng là những địa điểm bí mật, bao gồm căn cứ quân sự, trụ sở hành chính cũ và hệ thống hầm địa đạo, nơi ghi dấu những trang sử hào hùng của dân tộc.

Dưới đây là danh sách các “địa chỉ đỏ” nổi bật tại TP. Hồ Chí Minh, những di tích lịch sử và địa điểm gợi nhớ về quá khứ hào hùng của dân tộc.

1. Hầm chứa vũ khí của Biệt động Sài Gòn

Hầm chứa vũ khí của Biệt động Sài Gòn là một di tích quan trọng, gắn liền với phong trào kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây từng là một căn cứ bí mật, chuyên cất giấu vũ khí để chuẩn bị cho các cuộc tấn công chiến lược, đặc biệt là trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968.

Hầm nằm tại số 287/70 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, TP.HCM, vốn là nhà của ông Trần Văn Lai (bí danh Năm Lai) – một chiến sĩ Biệt động Sài Gòn. Với vỏ bọc là một thương gia chuyên buôn bán vật liệu xây dựng và trang trí nội thất cho chính quyền Sài Gòn, ông đã âm thầm xây dựng hầm chứa vũ khí ngay trong nhà riêng để phục vụ hoạt động cách mạng.

Hầm được thiết kế tinh vi, nằm sâu dưới lòng đất với diện tích khoảng 37m², đủ để cất giữ hàng trăm khẩu súng, lựu đạn và nhiều loại vũ khí khác. Để đảm bảo bí mật, ông Năm Lai đã khéo léo ngụy trang miệng hầm dưới lớp sàn nhà, phía trên là các đồ nội thất bình thường. Nhờ đó, dù nhiều lần bị kiểm tra, chính quyền Sài Gòn vẫn không phát hiện ra nơi này.

Hiện nay, hầm chứa vũ khí đã trở thành một điểm tham quan lịch sử, thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước. Khi đến đây, khách tham quan có thể tận mắt chứng kiến cấu trúc bí mật của hầm, các loại vũ khí được cất giấu, cũng như nghe kể lại những câu chuyện về lòng dũng cảm và sự hy sinh của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn.

2. Địa chỉ đỏ “Phở Bình”

Phở Bình là một di tích lịch sử quan trọng gắn liền với phong trào Biệt động Sài Gòn. Nằm tại số 7 Lý Chính Thắng, Quận 3, TP.HCM, quán phở này từng là nơi hội họp, lên kế hoạch và triển khai các chiến dịch quan trọng của lực lượng Biệt động trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968.

Với vỏ bọc là một quán phở gia đình, ít ai ngờ rằng tầng trên của Phở Bình lại là nơi họp bàn những chiến lược quân sự quan trọng. Chủ quán – ông Nguyễn Văn Bình – là một chiến sĩ cách mạng đã tận dụng không gian của mình để cất giấu vũ khí, tài liệu và làm nơi tập hợp chiến sĩ Biệt động.

Tại đây, những chiến sĩ cách mạng bàn bạc kế hoạch, nhận nhiệm vụ ngay tại quán. Bên dưới tầng trệt, khách hàng vẫn thưởng thức phở như một quán ăn bình thường, nhưng tầng trên lại là nơi diễn ra những hoạt động bí mật.

Phở Bình chính là một trong những địa điểm chủ chốt được sử dụng để chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968. Trước ngày diễn ra trận đánh lớn, các chiến sĩ Biệt động đã tập trung tại đây để nhận nhiệm vụ, trao đổi thông tin và chuẩn bị cho chiến dịch đánh vào các cơ quan trọng yếu của chính quyền Sài Gòn như Dinh Độc Lập và Đại sứ quán Mỹ.

Sau khi cuộc tấn công diễn ra, quán Phở Bình bị lộ. Chính quyền Sài Gòn lúc đó đã trấn áp và bắt giữ nhiều chiến sĩ, trong đó có chủ quán Nguyễn Văn Bình. Dù vậy, nơi đây vẫn mãi là biểu tượng của lòng dũng cảm và tinh thần chiến đấu của Biệt động Sài Gòn.

Hiện nay, quán Phở Bình vẫn được giữ gìn như một bảo tàng nhỏ về Biệt động Sài Gòn. Khi đến đây, du khách được tìm hiểu về lịch sử, nhìn thấy những hình ảnh, hiện vật, tư liệu về cuộc chiến.

Không gian bên trong quán vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn với bàn ghế gỗ, tranh ảnh và nhiều kỷ vật chiến tranh. Điều đặc biệt là thực khách vẫn có thể thưởng thức tô phở mang hương vị truyền thống ngay tại địa điểm lịch sử này, tạo nên một trải nghiệm vô cùng ấn tượng.

3. Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh TP.HCM

Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh TP.HCM là một trong những địa điểm lịch sử quan trọng, ghi dấu hành trình của Chủ tịch Hồ Chí Minh trước khi ra đi tìm đường cứu nước. Đây không chỉ là nơi lưu giữ những tư liệu quý giá về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác mà còn là một công trình kiến trúc có giá trị văn hóa, lịch sử đặc biệt.

Bảo tàng tọa lạc tại số 1 Nguyễn Tất Thành, Quận 4, TP.HCM, ngay bên Bến Nhà Rồng – nơi vào ngày 5/6/1911, Nguyễn Tất Thành (tức Chủ tịch Hồ Chí Minh sau này) rời quê hương trên con tàu Amiral Latouche Tréville, bắt đầu hành trình bôn ba khắp thế giới tìm con đường giải phóng dân tộc.

Ban đầu, đây là trụ sở của Công ty Vận tải Hoàng đế (Messageries Impériales) dưới thời Pháp thuộc. Sau khi đất nước thống nhất, nơi này được cải tạo và chính thức trở thành Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh TP.HCM vào năm 1979, nhằm lưu giữ và giới thiệu về cuộc đời, tư tưởng và sự nghiệp của Bác.

Bảo tàng được xây dựng theo lối kiến trúc phương Tây kết hợp với nét Á Đông. Công trình có mái ngói cong đặc trưng, cùng với những hàng cột vững chắc, tạo nên vẻ đẹp cổ kính nhưng vẫn hài hòa với cảnh quan xung quanh.

Không gian bên trong bảo tàng gồm nhiều khu vực trưng bày:

• Khu vực tư liệu về hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Bác, từ khi Người lên tàu ở Bến Nhà Rồng cho đến những năm tháng hoạt động cách mạng tại nhiều quốc gia.
• Khu vực trưng bày hiện vật và hình ảnh về cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với nhiều tư liệu quý như thư từ, sách báo, hình ảnh và vật dụng cá nhân của Bác.
• Khu vực tái hiện phong trào cách mạng của nhân dân Việt Nam, với những dấu mốc quan trọng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

4. Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh

Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là một trong những “địa chỉ đỏ” quan trọng tại TP.HCM, giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn về những đau thương, mất mát do chiến tranh để lại. Đây là nơi trưng bày nhiều hình ảnh, hiện vật và tư liệu chân thực về cuộc chiến tranh Việt Nam, phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh cũng như tinh thần kiên cường của dân tộc Việt Nam.

Bảo tàng tọa lạc tại số 28 Võ Văn Tần, Quận 3, TP.HCM. Được thành lập vào ngày 4/9/1975, ban đầu bảo tàng có tên là “Nhà trưng bày tội ác Mỹ – Ngụy”. Sau nhiều lần đổi tên, đến năm 1995, nơi đây chính thức mang tên Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, trở thành một trong những điểm tham quan lịch sử thu hút đông đảo khách trong và ngoài nước.

Bảo tàng gồm ba tầng, với nhiều phòng trưng bày và khu vực ngoài trời. Các khu trưng bày chính bao gồm:

• Khu vực ngoài trời: Trưng bày các loại vũ khí, xe tăng, máy bay, trực thăng, bom, pháo… từng được sử dụng trong chiến tranh. Đặc biệt, có một chiếc máy bay F-5 và trực thăng UH-1 của quân đội Mỹ.
• Khu vực trưng bày ảnh hưởng chiến tranh: Tại đây, du khách có thể nhìn thấy những bức ảnh chụp về hậu quả thảm khốc của chiến tranh, như tác động của chất độc da cam, bom napalm, và những vết thương tâm lý để lại cho cả người Việt Nam lẫn cựu binh Mỹ.
• Phòng trưng bày “Tội ác chiến tranh và hậu quả”: Trình bày những tư liệu về các vụ thảm sát trong chiến tranh, điển hình là vụ thảm sát Mỹ Lai.
• Phòng “Sự ủng hộ quốc tế đối với Việt Nam”: Giới thiệu về sự đồng hành của bạn bè quốc tế trong cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam.
• Phòng “Nhà tù Côn Đảo”: Tái hiện những hình thức tra tấn tàn bạo tại các nhà tù như Côn Đảo, Phú Quốc, với các mô hình chuồng cọp, nơi từng giam cầm các chiến sĩ cách mạng.

5. Địa đạo Củ Chi – Huyền thoại trong lòng đất

Địa đạo Củ Chi là một trong những “địa chỉ đỏ” quan trọng tại TP.HCM, gắn liền với lịch sử đấu tranh kiên cường của quân và dân miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Hệ thống địa đạo là công trình quân sự đặc biệt, thể hiện sự sáng tạo, tinh thần bất khuất của người Việt Nam trong điều kiện chiến tranh gian khổ.

Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 70km về phía Tây Bắc, Địa đạo Củ Chi là một trong những di tích lịch sử quan trọng, minh chứng cho tinh thần chiến đấu kiên cường của quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.

Hệ thống địa đạo này được đào từ năm 1946, ban đầu chỉ là những đường hầm đơn giản để trú ẩn. Tuy nhiên, trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, địa đạo dần được mở rộng, phát triển thành một mạng lưới chằng chịt với tổng chiều dài hơn 250km, chia thành nhiều tầng khác nhau. Hệ thống này có đủ các khu vực như nơi ở, bếp Hoàng Cầm, bệnh xá, kho chứa vũ khí và đường thoát hiểm, giúp quân Giải phóng vừa sinh hoạt, vừa chiến đấu ngay dưới lòng đất.

Với cấu trúc thông minh và bí mật, địa đạo trở thành căn cứ địa vững chắc, đóng vai trò quan trọng trong các chiến dịch, đặc biệt là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968. Địch đã nhiều lần tổ chức càn quét, thả bom hủy diệt, thậm chí sử dụng khí độc để tiêu diệt quân ta, nhưng địa đạo vẫn đứng vững, trở thành nỗi ám ảnh của kẻ thù.

Ngày nay, Địa đạo Củ Chi là một điểm tham quan thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đến đây, du khách có thể trải nghiệm chui qua các đường hầm hẹp, xem mô hình tái hiện cuộc sống dưới lòng đất, thử bắn súng và thưởng thức món khoai mì chấm muối mè – món ăn gắn liền với cuộc sống gian khổ của chiến sĩ năm xưa.

Địa đạo Củ Chi là di tích lịch sử, biểu tượng của lòng yêu nước, ý chí kiên cường và sự sáng tạo của con người Việt Nam trong chiến tranh.

6. Nhà thờ Đức Bà, Quận 1

Tọa lạc ngay trung tâm Quận 1, Nhà thờ Đức Bà (tên đầy đủ là Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn) là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu của TP.HCM. Nhà thờ vừa mang giá trị tôn giáo, vừa chứng nhân lịch sử, gắn liền với những biến động của Sài Gòn qua nhiều thế kỷ.

Nhà thờ Đức Bà được xây dựng từ năm 1877 đến năm 1880 theo lệnh của chính quyền Pháp, nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của người Công giáo tại Đông Dương. Công trình do kiến trúc sư người Pháp Jules Bourard thiết kế theo phong cách Roman kết hợp Gothic, với vật liệu xây dựng hoàn toàn nhập từ Pháp. Đặc biệt, toàn bộ gạch đỏ ốp mặt ngoài nhà thờ được mang từ Marseille sang, giúp công trình giữ được màu sắc nguyên bản mà không cần sơn phủ suốt hơn 140 năm qua.

Nhà thờ Đức Bà có chiều dài 91m, rộng 35m và vòm mái cao 21m. Hai tháp chuông cao 57,6m được xây dựng sau này vào năm 1895, mỗi tháp có sáu quả chuông lớn, tạo nên âm thanh vang vọng khắp Sài Gòn mỗi khi ngân vang. Nội thất nhà thờ mang đậm nét châu Âu với hệ thống kính màu, tượng thánh và hàng ghế gỗ nguyên bản.

Phía trước nhà thờ là tượng Đức Mẹ Hòa Bình, được đặt ở đây từ năm 1959, mang ý nghĩa cầu mong hòa bình cho thế giới. Đây cũng là một trong những địa điểm quen thuộc của người dân và du khách khi đến tham quan TP.HCM.

7. Ngã Ba Giồng – Chứng tích lịch sử hào hùng

Ngã Ba Giồng, nằm trên địa bàn huyện Hóc Môn, TP.HCM, là một trong những di tích lịch sử quan trọng, gắn liền với phong trào cách mạng của Nam Bộ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Nơi ghi dấu những cuộc đấu tranh kiên cường của quân và dân ta trước nhiều cuộc hành quyết dã man đối với các chiến sĩ yêu nước.

Sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940, thực dân Pháp đã chọn nơi đây để xử bắn hàng trăm nhà yêu nước và chiến sĩ cộng sản, trong đó có nhiều lãnh đạo quan trọng như các đồng chí Nguyễn Văn Cừ (nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Đông Dương), Phan Đăng Lưu, Võ Văn Tần, Nguyễn Thị Minh Khai…

Ngã Ba Giồng đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, trở thành nơi tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Khu di tích bao gồm tượng đài chiến sĩ, bảng đá khắc tên những người đã hy sinh, và không gian xanh trang nghiêm để người dân và du khách có thể đến dâng hương, tưởng niệm.

Bên cạnh ý nghĩa lịch sử, Ngã Ba Giồng còn là nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ, nhắc nhở về những hy sinh to lớn của cha ông để giành độc lập, tự do cho dân tộc.

8. Địa chỉ đỏ “Vườn Cau Đỏ”

Trong những năm 1930 – 1945, phong trào đấu tranh cách mạng tại Nam Bộ diễn ra mạnh mẽ, với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương. Huyện Hóc Môn, nơi có truyền thống yêu nước và cách mạng, đã trở thành một trong những căn cứ quan trọng. Vườn Cau Đỏ khi đó là địa điểm tập kết của nhiều cán bộ, chiến sĩ để tổ chức các cuộc họp bí mật, in ấn tài liệu tuyên truyền và huấn luyện lực lượng.

Sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940, thực dân Pháp tiến hành đàn áp đẫm máu các phong trào cách mạng. Vườn Cau Đỏ trở thành một trong những nơi chứng kiến cảnh hành quyết và bắt bớ hàng loạt chiến sĩ yêu nước. Nhiều nhà lãnh đạo cách mạng đã bị giam giữ và xử bắn tại đây, trong đó có các đồng chí như Nguyễn Văn Cừ, Võ Văn Tần, Nguyễn Thị Minh Khai… Những hy sinh này đã hun đúc tinh thần quật cường của nhân dân, tiếp thêm sức mạnh cho các phong trào kháng chiến sau này.

Ngày nay, Vườn Cau Đỏ đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, trở thành địa điểm giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. Khu di tích được xây dựng với không gian trang nghiêm, có tượng đài tưởng niệm các chiến sĩ đã ngã xuống, cùng những tấm bia ghi lại những sự kiện lịch sử hào hùng.

9. Khu di tích lịch sử Láng Le Bàu Cò

Khu di tích lịch sử Láng Le – Bàu Cò, nằm ở huyện Bình Chánh, TP.HCM, là một trong những địa điểm ghi dấu sự hy sinh anh dũng của quân và dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Láng Le – Bàu Cò là một vùng đất giàu truyền thống cách mạng, nơi nhân dân che chở, nuôi giấu cán bộ và bộ đội trong thời kỳ kháng chiến. Nhận thấy tầm quan trọng của khu vực này, ngày 15/4/1948, thực dân Pháp đã mở một cuộc càn quét quy mô lớn với hàng trăm lính lê dương và tay sai, bao vây khu vực nhằm tiêu diệt lực lượng cách mạng.

Trong trận càn, thực dân Pháp đã dùng vũ khí hạng nặng để tàn phá làng mạc, giết hại hàng trăm người dân vô tội, trong đó có cả phụ nữ, người già và trẻ em. Dù bị đàn áp dã man, quân và dân ta vẫn kiên cường chiến đấu, gây nhiều tổn thất cho địch. Trận chiến Láng Le – Bàu Cò trở thành biểu tượng của tinh thần kháng chiến bất khuất, ý chí không khuất phục trước kẻ thù.

Nhằm tưởng nhớ những người đã hy sinh, khu di tích Láng Le – Bàu Cò được xây dựng với các công trình tưởng niệm, bia ghi danh liệt sĩ và không gian trưng bày về trận chiến. Hằng năm, nhiều đoàn học sinh, sinh viên và cựu chiến binh đến thăm viếng, ôn lại truyền thống hào hùng của dân tộc.

10. Bia Tưởng niệm chiến sĩ Biệt động Sài Gòn hy sinh tại Dinh Độc Lập

Bia Tưởng niệm chiến sĩ Biệt động Sài Gòn hy sinh tại Dinh Độc Lập là một công trình ghi dấu sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Nằm tại khu vực gần Dinh Độc Lập (nay là Hội trường Thống Nhất), tấm bia này là biểu tượng tri ân những người lính biệt động đã anh dũng hy sinh trong trận đánh lịch sử ngày 30/1/1968, góp phần làm nên thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân.

Rạng sáng ngày 30/1/1968, lực lượng Biệt động Sài Gòn thực hiện nhiệm vụ đặc biệt tấn công vào Dinh Độc Lập – trung tâm quyền lực của chính quyền Sài Gòn. Với khoảng 15 chiến sĩ biệt động, lực lượng đã bất ngờ đánh thẳng vào khu vực chính của Dinh, gây ra sự hỗn loạn trong hàng ngũ địch.

Tuy nhiên, do chênh lệch lực lượng và hỏa lực mạnh từ phía quân đội Sài Gòn, các chiến sĩ biệt động bị bao vây và rơi vào tình thế khó khăn. Hầu hết các chiến sĩ tham gia trận đánh đã anh dũng hy sinh ngay tại trận địa, để lại một câu chuyện bi hùng trong lịch sử chiến tranh Việt Nam.

11. Ban Tuyên huấn Xứ ủy Nam Bộ

Ban Tuyên huấn Xứ ủy Nam Bộ là một trong những cơ quan đầu não quan trọng của cách mạng miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Đây là nơi chỉ đạo công tác tư tưởng, tuyên truyền và vận động quần chúng, góp phần to lớn vào việc định hướng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Ngay từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954), công tác tuyên huấn được đặc biệt coi trọng, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá đường lối, chủ trương của Đảng và vận động nhân dân tham gia cách mạng. Ban Tuyên huấn Xứ ủy Nam Bộ đã xây dựng hệ thống thông tin, tổ chức các chiến dịch tuyên truyền để cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân dân ta.

Trong kháng chiến chống Mỹ (1954 – 1975), Ban Tuyên huấn tiếp tục giữ vai trò nòng cốt trong việc phản bác luận điệu tuyên truyền của Mỹ – Ngụy, tuyên truyền đường lối cách mạng, thúc đẩy tinh thần đoàn kết toàn dân và xây dựng niềm tin vào thắng lợi cuối cùng. Các chiến dịch tuyên truyền khéo léo của Ban đã góp phần quan trọng vào những thắng lợi to lớn của quân dân miền Nam, đặc biệt là trong phong trào đấu tranh đô thị và vùng giải phóng.

Hoạt động nổi bật của Ban Tuyên huấn Xứ ủy Nam Bộ

• Xuất bản nhiều tài liệu, báo chí cách mạng để phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng.
• Tổ chức các phong trào tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia kháng chiến.
• Phát triển hệ thống phát thanh và báo chí cách mạng tại miền Nam, như Đài Phát thanh Giải phóng và các tờ báo đấu tranh.
• Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tuyên huấn, phóng viên, nhà báo cách mạng.

12. Cơ sở in ấn của Hội ủng hộ Vệ quốc đoàn

Ngay từ những ngày đầu kháng chiến, chính quyền cách mạng đã xác định việc xây dựng hệ thống thông tin, tuyên truyền là một nhiệm vụ thiết yếu. Các cơ sở in ấn bí mật của Hội ủng hộ Vệ quốc đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc in và phân phối:

• Báo chí cách mạng như truyền đơn, biểu ngữ, sách báo tuyên truyền về đường lối kháng chiến.
• Hướng dẫn chiến lược, chiến thuật cho bộ đội, cán bộ, đảng viên, giúp các lực lượng vũ trang nắm bắt tình hình chiến sự.
• Tài liệu vận động quần chúng, nhằm nâng cao nhận thức của người dân, kêu gọi tham gia phong trào kháng chiến và ủng hộ lực lượng Vệ quốc đoàn (tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam).

Do tính chất quan trọng của công tác in ấn, các cơ sở này thường được đặt tại các địa điểm bí mật, được bảo vệ nghiêm ngặt để tránh sự truy lùng của quân địch. Cán bộ in ấn phải làm việc trong điều kiện vô cùng khó khăn, thiếu thốn trang thiết bị, nguyên vật liệu, thậm chí có những lúc phải in ấn thủ công, dùng kỹ thuật in thạch bản hoặc đánh máy sao chép bằng tay.

Dù gặp nhiều gian nan, các cơ sở in ấn vẫn hoạt động bền bỉ, liên tục cung cấp tài liệu phục vụ cho cách mạng. Chính những tài liệu này đã giúp tuyên truyền rộng rãi tinh thần yêu nước, vận động quần chúng tham gia kháng chiến và làm lung lay hệ thống cai trị của kẻ thù.

Ngày nay, cơ sở in ấn của Hội ủng hộ Vệ quốc đoàn đã trở thành một trong những địa chỉ đỏ quan trọng, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

13. Số 4 Duy Tân – Trung tâm đấu tranh công khai của tuổi trẻ thời đánh Mỹ

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, tuổi trẻ Sài Gòn đóng một vai trò quan trọng trong phong trào đấu tranh giành độc lập. Một trong những địa điểm gắn liền với tinh thần quật cường của sinh viên, trí thức và thanh niên yêu nước thời bấy giờ chính là Số 4 Duy Tân (nay là đường Phạm Ngọc Thạch, Quận 1, TP.HCM) – nơi được xem là trung tâm đấu tranh công khai của tuổi trẻ đô thị miền Nam Việt Nam.

Số 4 Duy Tân từng là trụ sở của Tổng hội Sinh viên Sài Gòn, nơi hội tụ các phong trào yêu nước của học sinh, sinh viên và trí thức miền Nam. Trong những năm 1960 – 1975, đây là đầu mối của hàng loạt hoạt động đấu tranh chống chế độ Sài Gòn và sự can thiệp của Mỹ, góp phần to lớn vào công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tại đây, sinh viên, trí thức trẻ đã:

• Tổ chức các cuộc biểu tình, xuống đường phản đối chiến tranh, lên án Mỹ – Ngụy đàn áp dân thường.
• In ấn tài liệu tuyên truyền, vạch trần tội ác chiến tranh và kêu gọi phong trào đấu tranh công khai.
• Kết nối với các lực lượng cách mạng, chuyển tin tức và hỗ trợ phong trào đấu tranh vũ trang ở nội thành Sài Gòn.
• Bảo vệ, che giấu cán bộ cách mạng, trở thành một địa điểm liên lạc bí mật của các chiến sĩ hoạt động nội thành.

Một trong những sự kiện tiêu biểu gắn liền với Số 4 Duy Tân là Phong trào Tổng hội Sinh viên Sài Gòn, với hàng loạt cuộc xuống đường đòi tự do, dân chủ, chống chế độ độc tài và phản đối sự can thiệp quân sự của Mỹ tại Việt Nam. Các cuộc biểu tình tại đây đã gây tiếng vang lớn, không chỉ trong nước mà còn lan rộng ra quốc tế, thu hút sự quan tâm của các phong trào phản chiến trên thế giới.

Dưới sự đàn áp khốc liệt của chính quyền Sài Gòn, nhiều sinh viên và thanh niên đã bị bắt bớ, tra tấn, thậm chí hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc. Tuy nhiên, tinh thần đấu tranh không hề bị dập tắt mà ngày càng lan rộng, hun đúc lòng yêu nước trong tầng lớp thanh niên. Những lãnh đạo phong trào sinh viên, như Huỳnh Tấn Mẫm, Lê Hiếu Đằng, Nguyễn Thị Minh Khai… đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lịch sử cách mạng Việt Nam.

14. Khu di tích Lịch sử Dân công hoả tuyến

Khu di tích Lịch sử Dân công hỏa tuyến tọa lạc tại xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh.

Dân công hỏa tuyến là lực lượng quan trọng trong hệ thống hậu cần chiến tranh, bao gồm các thanh niên, phụ nữ, thậm chí cả người già tham gia vận chuyển nhu yếu phẩm, đạn dược, thuốc men từ hậu phương ra tiền tuyến. Họ di chuyển bằng đường bộ, đường sông, vượt qua rừng rậm, đầm lầy, bom đạn, bất chấp mọi hiểm nguy để đảm bảo nguồn lực cho quân đội.

Tại khu vực Vĩnh Lộc (Bình Chánh), vào chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, hàng chục nghìn dân công hỏa tuyến đã tham gia vận chuyển hàng hóa từ Nam Bộ ra chiến trường miền Bắc. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, họ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch Mậu Thân 1968 và chiến dịch Hồ Chí Minh 1975, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc.

15. Di tích lịch sử chiến khu Rừng Sác Cần Giờ

Chiến khu Rừng Sác là căn cứ địa quan trọng của Trung đoàn 10 – Đặc công Rừng Sác trong kháng chiến chống Mỹ. Được thành lập năm 1966, lực lượng này đã tiến hành nhiều trận đánh khiến địch khiếp sợ, dù phải chịu đựng điều kiện chiến đấu vô cùng gian khổ.

Trong những năm tháng chiến tranh, bộ đội đặc công Rừng Sác gặp nhiều khó khăn do sự phong tỏa gắt gao của địch. Nhân dân vùng ven đã bí mật tiếp tế lương thực, tuy nhiên, có giai đoạn họ phải ăn cháo, rau thay cơm. Ngoài ra, do toàn bộ khu vực là rừng ngập mặn, bộ đội phải sáng tạo phương pháp chưng cất nước mặn thành nước ngọt để sinh hoạt.

Di tích lịch sử Chiến khu Rừng Sác ngày nay tái hiện hình ảnh chiến sĩ, các trận đánh và sáng kiến của bộ đội. Tượng đài Đặc công Rừng Sác được dựng lên để tưởng nhớ hơn 915 liệt sĩ đã hy sinh tại đây. Nơi này trở thành điểm đến giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, giúp họ hiểu hơn về sự hy sinh và tinh thần quả cảm của cha ông.