Giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, có một hiện vật đặc biệt mang tên Chuông Bích Ung. Chuông không chỉ là một nhạc khí lễ nghi mà còn là biểu tượng sâu sắc cho tinh thần hiếu học, sự tôn vinh bậc tiên hiền và giá trị văn hóa bền vững của dân tộc. Là một di sản quốc gia quý giá, gắn liền với truyền thống khoa bảng và tư tưởng Nho giáo đã từng chi phối đời sống xã hội Việt suốt nhiều thế kỷ.

Giới thiệu chung về chuông Bích Ung

Chuông Bích Ung hay còn gọi là Bích Ung đại chung được đúc vào năm 1768 dưới triều vua Lê Hiển Tông – giai đoạn hưng thịnh của Nho học Việt Nam. Chuông hiện được treo tại đầu hồi phía Đông nhà Bái Đường, thuộc quần thể di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nơi lưu giữ tinh hoa giáo dục và khoa bảng cổ truyền.

Chuông Bích Ung hay còn gọi là Bích Ung đại chung được đúc vào năm 1768 dưới triều vua Lê Hiển Tông

Tên gọi “Bích Ung đại chung” có thể hiểu là “Chuông lớn của điện Bích Ung” – nơi hành lễ và học tập của Quốc Tử Giám. Đây không phải là chuông chùa hay chuông đền mà là nhạc khí lễ nghi của Nho giáo, mang giá trị biểu trưng cao cả cho sự trang nghiêm, trí tuệ và lòng tôn kính các bậc tiên hiền.

Kiến trúc và họa tiết nghệ thuật trên chuông Bích Ung

Không chỉ mang giá trị lịch sử và tâm linh, chuông Bích Ung còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo kết tinh tinh hoa của kỹ thuật chế tác đồng và thẩm mỹ cung đình thế kỷ XVIII.

Thiết kế 4 ô trang trí

Thân chuông Bích Ung được chia thành 4 ô trang trí rõ ràng, phân cách bằng các đường chỉ nổi đều đặn, tạo bố cục cân đối và hài hòa. Bên trong mỗi ô là những họa tiết hoa lá cách điệu, mềm mại nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, phù hợp với không gian thờ tự và lễ nghi của Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Đây là sự kết hợp giữa mỹ thuật cung đình và tinh thần Nho giáo, phản ánh tư duy thẩm mỹ đặc trưng của thế kỷ XVIII.

Nghệ thuật khắc rồng, hoa sen

Điểm nhấn nổi bật của chuông là quai chuông hình rồng hai đầu, tượng trưng cho quyền uy, trí tuệ và sức mạnh bảo vệ đạo học. Thân dưới và chân chuông được trang trí bằng cánh sen kép, biểu tượng của sự thanh cao, tinh khiết, gắn liền với tư tưởng tu thân – tề gia – trị quốc – bình thiên hạ trong triết lý Nho giáo. Sự phối hợp giữa rồng và sen mang ý nghĩa vừa cao quý vừa gần gũi, vừa thiêng liêng vừa mang đậm chất học thuật.

Kỹ thuật đúc chuông thế kỷ XVIII

Chuông Bích Ung được đúc bằng đồng nguyên khối, sử dụng kỹ thuật đúc chuông truyền thống đạt chuẩn cao thời bấy giờ. Trên thân chuông có 4 núm gõ, mỗi núm chạm khắc hình cánh hoa, vừa tạo điểm nhấn nghệ thuật vừa đảm bảo chức năng âm thanh. Với chiều cao 109cm và đường kính miệng 56cm, chuông thể hiện trình độ thủ công tinh xảo và sự cầu kỳ trong từng chi tiết, xứng đáng là một bảo vật của nền văn hiến Việt Nam.

Chuông Bích Ung – Biểu tượng văn hóa và giáo dục Nho học

Khác với chuông thường thấy trong chùa hay đền miếu, chuông Bích Ung không phục vụ mục đích tín ngưỡng hay cúng bái tôn giáo. Đây là chuông lễ của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, thể hiện bản sắc riêng biệt của Nho giáo tại Việt Nam.

Gắn liền với lễ nghi tại Văn Miếu

Chuông có vai trò quan trọng trong các nghi lễ vinh danh các bậc tiên hiền và lễ tế Khổng Tử tổ chức tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Âm vang của chuông không chỉ là tín hiệu bắt đầu nghi thức mà còn là biểu tượng kết nối giữa các thế hệ học trò với tổ tiên Nho học. Chuông tạo nên không khí trang nghiêm, thiêng liêng, góp phần khẳng định vị thế của Văn Miếu là trung tâm giáo dục lớn nhất thời phong kiến.

Biểu tượng tinh thần hiếu học

Không đơn thuần là một hiện vật, chuông còn mang thông điệp sâu sắc về tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo và đạo lý làm người. Mỗi lần ngân vang, tiếng chuông như lời nhắc nhở về trách nhiệm rèn luyện bản thân, học để thành tài, để góp sức cho quốc gia. Chuông là minh chứng sống động cho truyền thống khoa bảng rạng rỡ và khát vọng vươn lên bằng con đường học vấn của người Việt xưa.

Khám phá không gian chuông Bích Ung trên nền tảng số

Với sự phát triển của công nghệ số, du khách không cần đến tận Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn có thể chiêm ngưỡng chuông Bích Ung một cách sinh động và chân thực nhờ công nghệ số hiện đại.

Trên nền tảng YooLife, không gian chuông được tái hiện dưới dạng mô hình 3D tích hợp công nghệ VR360, mang đến trải nghiệm tương tác hoàn toàn mới cho người xem.

Trải nghiệm VR360 (Virtual Reality 360 độ)

• Cho phép xoay quanh không gian thực tế của Chuông Bích Ung tại Văn Miếu.
• Người xem có thể điều khiển góc nhìn linh hoạt, như đang đứng tại hiện trường.
• Click vào từng chi tiết trên chuông để hiện thông tin mô tả cụ thể.
• Cung cấp thêm kiến thức về lịch sử, nghệ thuật và giá trị biểu trưng.

Thiết kế chuông cho phép xoay quanh không gian thực tế của Chuông Bích Ung tại Văn Miếu.

Mô hình 3D chân thực, sinh động

• Chuông được tái hiện bằng công nghệ 3D với tỉ lệ và chi tiết chính xác.
• Có thể phóng to – thu nhỏ để quan sát các chi tiết nhỏ như hoa văn, rồng, sen…

Công nghệ thuyết minh tự động bằng AI

• Thuyết minh bằng giọng đọc tự nhiên, dễ hiểu giúp người dùng tiếp cận thông tin dễ dàng.
• Có thể tùy chọn bật/tắt thuyết minh khi cần
• Hỗ trợ người học, khách quốc tế dễ dàng theo dõi nội dung
• Tăng khả năng tiếp cận và quảng bá văn hóa Việt ra thế giới

Thiết kế giao diện đơn giản, đa nền tảng

• Tương thích trên điện thoại, máy tính bảng và máy tính.
• Có thể khám phá mọi lúc, mọi nơi chỉ với một thiết bị kết nối internet

Chuông Bích Ung – từ di vật cổ đến trải nghiệm số sống động là minh chứng rõ nét cho cách công nghệ góp phần gìn giữ và lan tỏa di sản văn hóa. Hãy cùng bước vào không gian số để lắng nghe tiếng vọng lịch sử, hiểu sâu sắc hơn về tinh thần hiếu học và giá trị Nho giáo từng là nền tảng văn hiến của dân tộc Việt.