Nằm giữa không gian linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia Tiến sĩ Qúy sửu 1673 lưu danh những bậc hiền tài từng đỗ đạt dưới triều Lê. Dấu ấn chạm khắc trên đá không chỉ kể lại một kỳ thi mà còn gợi nhớ tinh thần học thuật và lòng trọng nhân tài đã ăn sâu vào cốt cách dân tộc.

Giới thiệu về Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Giữa lòng khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nơi từng là trung tâm giáo dục lớn nhất của Đại Việt xưa, tấm bia đá khắc ghi kỳ thi Quý Sửu năm 1673. Khi đó, dưới triều Lê – khoa đã tuyển chọn được nhiều bậc hiền tài – những người sau này góp phần làm rạng danh đất.

Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 là một trong 82 tấm bia tiến sĩ được dựng từ năm 1442 đến 1779, ghi lại tên tuổi, quê quán của các sĩ tử đỗ đạt. Tuy nhiên, giá trị cốt lõi  không chỉ dừng lại ở danh sách những người thành công. Bên dưới lớp đá rêu phong là cả một hệ thống tư tưởng giáo dục, đạo lý trị quốc và khát vọng dùng người hiền để dựng xây đất nước.

Điều khiến bia 1673 trở nên đặc biệt còn nằm ở hành trình mà nó đã đi qua từ một hiện vật tưởng như thuần chất lịch sử đến nay đã trở thành một phần trong kho tàng Di sản Tư liệu Thế giới do UNESCO công nhận. Đó là sự ghi nhận xứng đáng dành cho những giá trị vượt thời gian về mặt tri thức lẫn bản sắc và tinh thần dân tộc.

Giới thiệu về Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Lịch sử và tư tưởng được lưu truyền qua văn tự

Tấm bia đá khắc ghi khoa thi Quý Sửu 1673, ẩn sau từng dòng khắc nắn nót bằng chữ Hán là cả một hành trình tuyển chọn nhân tài đầy thử thách, cùng với tư tưởng giáo dục được triều đình coi như nền tảng trị quốc vững bền.

Bia được dựng vào ngày 2 tháng 3 năm Vĩnh Thịnh thứ 13 (1717) dưới thời Hoàng Việt. Đây không phải là một cột mốc ngẫu nhiên, mà là kết quả của quá trình lựa chọn kỹ lưỡng, nhằm tôn vinh những cá nhân kiệt xuất sau nhiều thập kỷ ghi danh vào sử sách. Khi đó, kỳ thi diễn ra với quy mô lớn, hơn hai nghìn sĩ tử từ khắp nơi đổ về kinh đô để tranh tài. Tưởng như con số ấy hứa hẹn một mùa khoa cử rộn ràng, nhưng thực tế lại hoàn toàn khác.

Qua từng vòng thi, số lượng thí sinh giảm dần theo từng cấp độ khó. Tới kỳ thi thứ tư – tứ trường chỉ còn hơn 600 người đủ sức trụ lại. Nhưng con số cuối cùng được vinh danh lại rất khiêm tốn chỉ 31 người. Điều này cho thấy sự nghiêm ngặt, công minh và đề cao chất lượng của nền giáo dục khoa bảng lúc bấy giờ. Trong số đó, có:

• 2 vị Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ – danh hiệu cao quý nhất trong kỳ thi
• 2 vị Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân
• 27 vị Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân

Chính vì vậy, tấm bia là biểu tượng cho sự nghiêm túc trong giáo dục, cho khát vọng tìm kiếm và trọng dụng nhân tài – điều mà mọi quốc gia, mọi thời đại đều hướng đến.

Lịch sử và tư tưởng được lưu truyền qua văn tự

Giá trị và ý nghĩa của bia đá 1673 trong kho tàng văn hóa dân tộc

Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 là hiện thân rõ nét cho tinh thần “hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Mỗi dòng chữ khắc sâu trên mặt đá là một lát cắt lịch sử, phản ánh tư tưởng giáo dục, đạo lý trọng người tài và khát vọng dựng xây đất nước bằng tri thức.

Tư tưởng “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” được khắc vào đá

Tư tưởng trọng dụng nhân tài dưới triều Lê không chỉ được thể hiện bằng chính sách thi cử nghiêm ngặt, mà còn được lưu giữ vĩnh viễn qua từng dòng khắc trên bia đá. Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 là minh chứng sống động cho cách người xưa tôn vinh trí thức, coi hiền tài là gốc rễ của quốc gia hưng thịnh. 

• Ghi danh 31 tiến sĩ xuất sắc được chọn lọc từ hơn 2.000 sĩ tử dự thi.
• Cấu trúc văn bia chuẩn mực, thể hiện rõ tư tưởng “dùng người hiền để trị quốc, an dân”.
• Mỗi tên tuổi khắc trên bia là một biểu tượng cho đạo học, sự kiên cường và khát vọng phụng sự đất nước.
• Tư tưởng giáo dục không bị gò bó trong văn bản hành chính, mà được khắc đá như một lời tuyên ngôn vĩnh cửu.

Bia Tiến sĩ – Di sản giáo dục vượt thời gian

Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 không chỉ thuộc về một thời kỳ cụ thể trong lịch sử mà còn vượt qua ranh giới thời gian để trở thành biểu tượng của trí tuệ dân tộc. Là một trong 82 tấm bia tiến sĩ còn lại tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, tấm bia này đã góp phần làm nên giá trị chung của Di sản Tư liệu Thế giới được UNESCO công nhận. Giá trị vượt thời gian của bia đá 1673:

• Lưu giữ bài văn ký viết bằng chữ Hán, thể hiện rõ triết lý giáo dục và quan điểm chọn người tài của triều đình.
• Góp phần hoàn thiện hệ thống bia Tiến sĩ – biểu tượng độc đáo của nền giáo dục Nho học Việt Nam.
• Phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật tạo hình, mỹ thuật chạm khắc và tư tưởng đạo học.
• Trở thành nguồn tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu về lịch sử, văn hóa và giáo dục Việt Nam.
• Là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giúp thế hệ hôm nay hiểu sâu sắc hơn về tinh thần hiếu học của cha ông.

Giá trị và ý nghĩa của Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 trong kho tàng văn hóa dân tộc

Trải nghiệm bia đá năm 1673 qua nền tảng số YooLife

YooLife ra đời với mong muốn lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc theo cách gần gũi và dễ tiếp cận nhất. Ứng dụng tích hợp công nghệ VR360 sắc nét, sống động cùng tính năng scan 3D chân thực, cho phép người dùng tái hiện không gian di sản ngay trên điện thoại như thể đang đứng giữa hiện trường, dù chỉ qua một màn hình nhỏ.

Công nghệ scan 3D – Nhìn cận cảnh từng nét khắc, từng chi tiết chạm

Trên thị trường hiện nay chủ yếu tập trung vào việc ảo hóa không gian, nhưng với ứng dụng YooLife, người dùng có thể tương tác trực tiếp với từng hiện vật, từng ngóc ngách để mang đến trải nghiệm chân thực nhất.

• Quan sát cận cảnh chi tiết: Người dùng có thể xoay, phóng to, thu nhỏ bia đá từ mọi góc độ để khám phá từng nét chạm, nét chữ và cấu trúc bề mặt.
• Tùy chọn ngôn ngữ và giọng đọc: Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ – phù hợp với du khách quốc tế, học sinh, sinh viên.
• Tích hợp tính năng hướng dẫn theo tuyến điểm: Gợi ý lộ trình tham quan ảo theo chủ đề giúp người dùng.
• Dễ dàng chia sẻ: Gửi tour tham quan ảo qua mạng xã hội, liên kết website hoặc QR code để lan tỏa trải nghiệm tới nhiều người hơn.
• Tương thích với chương trình học & hoạt động trải nghiệm: Các trường học có thể tích hợp YooLife vào hoạt động giáo dục lịch sử và văn hóa.

Lợi ích khi tham quan trên nền số YooLife 

Khác với những chuyến tham quan truyền thống, trải nghiệm di sản qua YooLife mang lại sự linh hoạt, chủ động và tiếp cận dễ dàng cho mọi đối tượng. Dù ở bất kỳ đâu, chỉ cần một chiếc điện thoại hoặc máy tính, người dùng đã có thể bước vào không gian di sản sống động, chân thực đến từng chi tiết. Các lợi ích nổi bật khi tham quan qua nền tảng số YooLife:

•  Trải nghiệm chân thực với công nghệ VR360 và scan 3D, quan sát từng chi tiết kiến trúc, hoa văn, hiện vật với góc nhìn toàn cảnh.
• Tương tác trực tiếp với hiện vật, phóng to, xoay, xem thông tin, nghe thuyết minh ngay trên màn hình.
• Tiết kiệm thời gian, chi phí tham quan phù hợp cho cá nhân, nhóm học sinh – sinh viên, nhà trường và du khách quốc tế.
• Tích hợp chức năng thuyết minh, phiên âm – dịch nghĩa giúp hiểu sâu hơn về nội dung văn bia, lịch sử và giá trị văn hóa.
• Thân thiện với người dùng ở mọi độ tuổi, giao diện trực quan, dễ sử dụng, phù hợp cả với người lớn tuổi và trẻ em.

YooLife mở ra một cách tiếp cận di sản hoàn toàn mới – nơi công nghệ trở thành cầu nối giữa hiện tại và quá khứ. Những giá trị lịch sử như Bia Tiến sĩ Quý Sửu 1673 không còn giới hạn trong không gian vật lý, mà được tái hiện sống động, trực quan và dễ dàng tương tác trên nền tảng số.