Giữa không gian trầm mặc của Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia tiến sĩ số 1757 lặng lẽ kể lại một thời khoa bảng vàng son. Ghi dấu kỳ thi Đình năm Đinh Sửu dưới triều Lê Hiển Tông, tấm bia không chỉ lưu danh hiền tài mà còn phản ánh tinh thần hiếu học và khát vọng tri thức đã ăn sâu vào văn hóa dân tộc.

Dấu ấn kỳ thi Đinh Sửu trên bia đá tiến sĩ số 1757

Bia tiến sĩ số 1757 được dựng sau kỳ thi Đình năm Đinh Sửu (1757), niên hiệu Cảnh Hưng thứ 18, dưới triều vua Lê Hiển Tông. Đây là một trong những kỳ thi quan trọng trong hệ thống khoa cử Nho học thời Lê Trung Hưng, nhằm tuyển chọn nhân tài phục vụ đất nước.

Sau kỳ thi, những sĩ tử xuất sắc được ghi danh trên bia đá đặt tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Tấm bia khắc rõ tên tuổi, quê quán của những tiến sĩ đỗ đạt cùng với bài ký chữ Hán do Nhữ Đình Toản biên soạn – thể hiện rõ tư tưởng đề cao đạo học và hiền tài của triều đình.

Bia tiến sĩ số 1757 được dựng sau kỳ thi Đình năm Đinh Sửu (1757), niên hiệu Cảnh Hưng thứ 18

Tấm bia được hoàn thành vào ngày 19 tháng Chạp năm Cảnh Hưng thứ 18 và từ đó trở thành một phần trong hệ thống 82 bia tiến sĩ – những di sản đặc biệt được UNESCO công nhận là Tư liệu ký ức thế giới. Với giá trị lịch sử rõ nét, bia tiến sĩ số 1757 không chỉ là dấu tích của một kỳ thi mà còn là minh chứng cho tư tưởng “hiền tài là nguyên khí quốc gia”.

Nội dung và cấu trúc của bia tiến sĩ số 1757

Bia tiến sĩ số 1757 không chỉ là một hiện vật lưu danh hiền tài mà còn là tư liệu lịch sử quan trọng phản ánh đầy đủ thông tin về kỳ thi Đình năm Đinh Sửu (1757), dưới triều vua Lê Hiển Tông. Nội dung được khắc trên bia được chia thành các phần như sau:

Tên khoa thi, niên hiệu và triều vua

Phần mở đầu của bia ghi rõ kỳ thi được tổ chức vào năm Đinh Sửu, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 18, dưới thời vua Lê Hiển Tông. Đây là cách định danh mốc thời gian truyền thống trong khoa cử Nho học, giúp người đời sau dễ dàng xác định niên đại lịch sử của kỳ thi và giá trị của tấm bia.

Danh sách các tiến sĩ đỗ đạt

Phần quan trọng tiếp theo là danh sách các tiến sĩ, được khắc đầy đủ họ tên và quê quán. Danh sách này không chỉ vinh danh những người đỗ đạt mà còn là cơ sở để nghiên cứu nguồn gốc, địa phương đóng góp nhân tài cho đất nước trong giai đoạn này.

Bài ký bằng chữ Hán

Trung tâm nội dung của bia là bài ký viết bằng chữ Hán, nêu bật mục đích tổ chức khoa thi, phẩm chất người học và ý nghĩa của việc dựng bia tiến sĩ. Bài ký này do Nhữ Đình Toản – Bá trạch hầu, một danh sĩ nổi tiếng đương thời – biên soạn. Văn phong chặt chẽ, ý tứ sâu xa, thể hiện tinh thần đề cao đạo học và triết lý giáo dục thời phong kiến.

Thời điểm dựng bia

Bia tiến sĩ số 1757 được dựng vào ngày 19 tháng Chạp, năm Cảnh Hưng thứ 18 (tức cuối năm 1757). Việc ghi rõ thời điểm dựng bia cho thấy tính chính xác và trang trọng của công tác lập bia dưới thời Lê.

Tấm bia sử dụng chữ Hán cổ điển, khắc bằng kỹ thuật tinh xảo trên đá xanh. Các nét chữ sắc nét, bố cục hài hòa, mang đặc trưng của nghệ thuật chạm khắc thời Lê Trung Hưng. Phong cách khắc bia vừa thể hiện sự tôn kính đối với hiền tài, vừa là minh chứng cho tay nghề điêu luyện của nghệ nhân đương thời.

Ý nghĩa lịch sử – văn hóa của bia tiến sĩ số 1757

Bia tiến sĩ số 1757 không chỉ đơn thuần là một tấm bia đá ghi danh những người đỗ đạt trong kỳ thi Đình năm Đinh Sửu mà còn là minh chứng sống động cho tư tưởng giáo dục tiến bộ của triều đình phong kiến Việt Nam.

Tấm bia thể hiện rõ truyền thống trọng dụng hiền tài và khuyến học, một trong những giá trị cốt lõi giúp đất nước duy trì đạo lý và phát triển bền vững qua nhiều triều đại. Việc khắc ghi tên tuổi tiến sĩ cũng chính là lời nhắc nhở hậu thế về vai trò của tri thức và sự học trong việc xây dựng quốc gia.

Ngoài ra, bia tiến sĩ số 1757 còn thể hiện tư tưởng tôn sư trọng đạo, khuyến khích sĩ tử rèn luyện đạo đức, tài năng và giữ gìn lễ nghĩa trong hành trình học vấn. Đây cũng là nguồn động lực tinh thần cho các thế hệ học sinh, sinh viên ngày nay tiếp nối truyền thống hiếu học của cha ông. Với nội dung và hình thức chạm khắc chuẩn mực, bia còn là tư liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu trong việc tìm hiểu về danh nhân, quê quán, hệ thống khoa bảng và chính sách giáo dục thời Lê.

Bia tiến sĩ số 1757 là một phần trong hệ thống 82 bia tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, quần thể di sản đã được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu Thế giới. Đây chính là niềm tự hào không chỉ của Hà Nội mà còn của cả dân tộc Việt Nam trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa – lịch sử lâu đời.

Trải nghiệm bia tiến sĩ số 1757 trên nền tảng số YooLife

Trong hành trình kết nối công chúng hiện đại với những giá trị văn hóa truyền thống, việc số hóa di sản trở thành một xu hướng tất yếu. Bia tiến sĩ số 1757 – một trong 82 tấm bia đá quý giá tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nay được YooLi tái hiện sống động trên nền tảng YooLife bằng công nghệ mô phỏng 3D và thực tế tăng cường (AR).

Không còn bị giới hạn bởi không gian vật lý, người xem có thể trải nghiệm, tương tác và hiểu sâu hơn về tấm bia qua loạt tính năng công nghệ hiện đại.

Mô hình 3D – Tái hiện chân thực và sinh động

Bia tiến sĩ số 1757 được tái hiện bằng công nghệ 3D, mô phỏng chính xác tỉ lệ, kết cấu, đường nét và hoa văn trên bề mặt bia. Mọi chi tiết từ phần rùa đội bia, văn tự chữ Hán cho tới đường viền đều được dựng lại sắc nét, mang lại trải nghiệm thị giác sống động, gần như tiếp xúc trực tiếp.

Tự do xoay 360 độ – Quan sát toàn diện mọi góc nhìn

Người dùng có thể xoay mô hình bia 360 độ theo mọi hướng (ngang, dọc, nghiêng…), quan sát kỹ các chi tiết ở cả mặt trước, mặt sau và hai bên thân bia. Tính năng này đặc biệt hữu ích khi muốn nghiên cứu cấu trúc tổng thể, hoặc phân tích kỹ thuật khắc đá của thế kỷ XVIII.

Người dùng có thể xoay mô hình bia 360 độ theo mọi hướng (ngang, dọc, nghiêng…), quan sát kỹ các chi tiết ở cả mặt trước

Bên cạnh đó, tính năng phóng to giúp người xem tiếp cận sát từng ký tự khắc, từng hoa văn trang trí trên đầu bia hay thân rùa, phù hợp với học sinh – sinh viên, nhà nghiên cứu hoặc người đam mê thư pháp và nghệ thuật cổ.

Thuyết minh tự động – Hướng dẫn, giải thích bằng âm thanh

Với giọng đọc chuẩn và dễ nghe, hệ thống thuyết minh tự động giải thích từng phần trên bia: từ lịch sử kỳ thi Đình năm Đinh Sửu (1757), nội dung bài ký, ý nghĩa của việc dựng bia đến giá trị văn hóa của mỗi chi tiết khắc họa. Tính năng này giúp người xem không chỉ “nhìn” mà còn “hiểu” một cách có hệ thống và trực quan.

Chú thích nội dung – dịch nghĩa rõ ràng

YooLife tích hợp tính năng chú thích từng cụm chữ trên bia và cung cấp bản dịch nghĩa tiếng Việt đi kèm. Người xem có thể hiểu ngay tên vua, năm thi, danh sách tiến sĩ và cả bài ký do Nhữ Đình Toản biên soạn – vốn là phần thường khó tiếp cận với người không biết Hán Nôm.

Truy cập đa nền tảng – Tiện lợi mọi lúc, mọi nơi

YooLife hỗ trợ truy cập trên điện thoại, máy tính bảng, laptop và kính thực tế ảo. Bất kỳ ai, dù đang ở nhà, trên lớp hay trong thư viện, đều có thể dễ dàng kết nối với di sản chỉ bằng vài thao tác đơn giản.

Bia tiến sĩ số 1757 là minh chứng lịch sử về truyền thống khoa bảng Việt Nam, biểu tượng sống động của tinh thần hiếu học, trọng dụng nhân tài. Việc tái hiện tấm bia trên nền tảng số YooLife bằng công nghệ 3D/AR đã mở ra một cách tiếp cận mới – hiện đại, trực quan và dễ hiểu giúp di sản không cò bị “đóng khung” trong không gian bảo tồn mà có thể đến gần hơn với công chúng.