Giữa khuôn viên Văn Miếu cổ kính, bia tiến sĩ số 1748 nổi bật như một “trang sử đá” kể lại hành trình vinh danh những trí thức ưu tú của khoa thi Mậu Thìn xưa. Một minh chứng sống động cho tinh thần học tập và đạo lý “tôn sư trọng đạo” vẫn còn nguyên giá trị đến hôm nay. Hãy cùng YooLife chiêm ngưỡng ngay bia đá trên nền tảng số YooLife nhé!
Table of Contents
ToggleBối cảnh khoa thi năm Mậu Thìn 1748 –Niên hiệu Cảnh Hưng 9
Khoa thi năm Mậu Thìn 1748 dưới thời vua Lê Hiển Tông, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 9 trong bối cảnh triều đại Lê Trung Hưng đang duy trì sự ổn định sau nhiều biến động lịch sử. Giai đoạn này, chế độ khoa cử được tổ chức bài bản nhằm tuyển chọn nhân tài phục vụ triều đình và đất nước.
Trong hệ thống khoa bảng thời Lê, các kỳ thi được tổ chức định kỳ theo một trình tự nghiêm ngặt từ Hương thi đến Hội thi và cuối cùng là Đình thi. Kỳ thi năm Mậu Thìn 1748 là một trong những sự kiện quan trọng, thể hiện rõ chính sách “trọng dụng hiền tài” của nhà nước phong kiến. Những người đỗ đạt trong kỳ thi được khắc tên lên bia tiến sĩ số tại 1748 tại Văn Miếu– Quốc Tử Giám.
Việc tổ chức kỳ thi và dựng bia khắc tên không chỉ nhằm ghi nhận công lao học tập, còn là cách để triều đình khuyến khích tinh thần học vấn trong nhân dân. Tấm bia tiến sĩ năm 1748 trở thành minh chứng sống động cho chính sách giáo dục và tuyển chọn nhân tài của triều đại Lê.
Hình thức và nội dung chi tiết tấm bia số số 1748
Là một phần trong hệ thống 82 tấm bia tiến sĩ được dựng tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia tiến tiến sĩ 1748 ghi dấu một kỳ thi quan trọng dưới triều Lê – khoa thi Mậu Thìn, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 9.
Chất liệu được lựa chọn kỹ lưỡng, biểu tượng bền vững
Bia được tạc từ đá xanh nguyên khối – loại vật liệu cứng, mịn và có độ bền cao với thời gian. Việc chọn loại đá này không chỉ nhằm đảm bảo tuổi thọ cho bia mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sự trường tồn của tri thức. Đặc biệt, từng khối đá được lựa chọn dưới sự giám sát chặt chẽ của Bộ Công triều đình, khẳng định sự nghiêm cẩn trong việc tạo dựng di sản quốc gia.

Bia được tạc từ đá xanh nguyên khối – loại vật liệu cứng, mịn và có độ bền cao với thời gian
Nội dung văn bia: Ghi danh và tôn vinh hiền tài
Mỗi tấm bia tiến sĩ đều khắc tên tuổi, quê quán và học vị của những người đỗ đạt cao trong kỳ thi. Đối với bia tiến sĩ khoa thi năm Mậu Thìn 1748, nội dung chính bao gồm:
- Danh sách các tiến sĩ đỗ đạt kỳ thi năm đó
- Tán dương công lao của vua Lê Hiển Tông trong việc trọng dụng nhân tài
- Tinh thần học tập, nỗ lực vượt khó của sĩ tử khắp mọi miền đất nước
Văn bia được viết bằng chữ Hán, tuân thủ bố cục trang trọng với lời văn trau chuốt, nhiều điển tích, thể hiện khí phách và tinh thần Nho học đương thời. Văn phong thể hiện sự khiêm nhường, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của đạo học và cống hiến cho quốc gia.
Nghệ thuật khắc bia tinh xảo và đậm dấu ấn thời đại
Trong hệ thống 82 bia tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia tiến sĩ số 1748 không chỉ lưu danh những trí thức đỗ đạt trong khoa thi Mậu Thìn (niên hiệu Cảnh Hưng thứ 9) mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đá tiêu biểu. Tấm bia thể hiện trình độ thẩm mỹ và kỹ thuật điêu khắc đỉnh cao của người Việt thời Lê Trung Hưng.
Tấm bia tiến sĩ số 1748 có phần thân chữ nhật đứng trên lưng rùa – biểu tượng của sự kiên nhẫn, trí tuệ và trường tồn trong văn hóa Á Đông. Phần đầu bia thường được chạm khắc hình vòm cuốn thư, thể hiện sự trang nghiêm và học thuật. Rùa đội bia không chỉ là yếu tố mỹ thuật mà còn mang ý nghĩa sâu sắc: nâng đỡ tri thức, gìn giữ lời răn dạy của tiền nhân cho hậu thế.
Đặc biệt, phần chữ khắc trên bia được thực hiện bằng tay bởi các nghệ nhân tài hoa. Văn bia viết bằng chữ Hán, bố cục chặt chẽ, hàng lối đều đặn. Kỹ thuật chạm khắc sắc nét giúp văn tự giữ được độ rõ ràng suốt hàng trăm năm mà không bị nhòe. Từng nét chữ đều có độ nảy, độ dứt khoát – thể hiện sự đồng bộ giữa mỹ thuật và thư pháp.
Ngoài ra, tấm bia còn được chạm khắc nhiều hoa văn mang phong cách nghệ thuật thời Cảnh Hưng. Có thể bắt gặp hình ảnh lưỡng long chầu nhật, hoa sen, mây cách điệu… vừa tạo điểm nhấn thẩm mỹ vừa phản ánh tư duy biểu tượng và thế giới quan Nho – Phật – Đạo đương thời.
Trải nghiệm bia tiến sĩ số 1748 trên nền tảng số – Sống động và chân thực
Không còn bị giới hạn trong không gian vật lý tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, bia tiến sĩ số 1748 – một di sản văn hóa quý giá, nay đã có thể được khám phá dễ dàng mọi lúc, mọi nơi qua nền tảng số. Nhờ công nghệ 3D, thực tế tăng cường (AR) và các giải pháp số hóa hiện đại như trên nền tảng YooLife, người dùng có thể tương tác trực tiếp với tấm bia, cảm nhận rõ nét vẻ đẹp và giá trị lịch sử mà không cần phải đến tận nơi.
Mô hình 3D chân thực đến từng đường khắc
Công nghệ 3D tái hiện bia tiến sĩ năm 1748 với tỷ lệ chính xác về hình dáng, chất liệu và kích thước. Từng chi tiết như nét chạm, vòm bia, biểu tượng rùa đá hay văn bia chữ Hán đều được thể hiện rõ nét, mang lại cảm giác như đang đứng ngay trước tấm bia thật.

Công nghệ 3D tái hiện bia tiến sĩ năm 1748 với tỷ lệ chính xác về hình dáng
Công nghệ VR – Quan sát chi tiết hiện vật từ nhiều góc độ
Người dùng có thể xoay mô hình bia 360 độ, phóng to từng ký tự, từng họa tiết trang trí để quan sát kỹ hơn các chi tiết nghệ thuật tinh xảo. Đây là điều mà ngay cả khi đến tận Văn Miếu cũng khó có thể trải nghiệm do giới hạn khoảng cách và góc nhìn.
Trải nghiệm thực tế tăng cường (AR) trong không gian thực
Với thiết bị hỗ trợ AR, người dùng có thể “đặt” mô hình bia tiến sĩ số 1748 ngay trong phòng khách, lớp học hay không gian làm việc của mình. Công nghệ giúp đưa di sản ra khỏi bảo tàng, sống động trong không gian hiện đại, tạo sự gần gũi và thích thú cho người xem, đặc biệt là giới trẻ.
AI thuyết minh tự động – Dễ dàng tiếp cận người xem
Văn bia cổ thường dùng chữ Hán, gây khó khăn cho người đọc hiện nay. Nền tảng số cung cấp bản dịch tiếng Việt hiện đại, chú thích từng phần, giúp người dùng dễ hiểu nội dung văn bia, bối cảnh lịch sử, ý nghĩa từng dòng chữ. Đây là cách tuyệt vời để lan tỏa giá trị tri thức từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XXI.
Giao diện thiết kế đơn giản, dễ dàng sử dụng
Ứng dụng YooLife được thiết kế với giao diện đơn giản, trực quan. Người dùng chỉ cần vài thao tác chạm – kéo – vuốt để khám phá toàn bộ chiếc bia đá. Phù hợp với cả học sinh, sinh viên, giáo viên, nhà nghiên cứu hoặc người yêu di sản.
Bia tiến sĩ số 1748 được tái hiện sống động trên không gian số, nhờ ứng dụng công nghệ 3D và AR trên các nền tảng như YooLife việc tiếp cận, học hỏi và gìn giữ di sản trở nên dễ dàng, sinh động và đầy cảm hứng. Đó chính là cách công nghệ góp phần bảo tồn văn hóa, giáo dục một cách hiện đại và hiệu quả.