Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640) khắc ghi tên tuổi những bậc hiền tài đỗ đạt, trở thành chứng tích sống động của một thời khoa cử rực rỡ. Từng nét chạm khắc trên đá như vọng lại khí phách và trí tuệ của lớp trí thức góp phần dựng xây quốc gia.
Table of Contents
ToggleMột khoa thi đầy khí thế – hơn 6.000 sĩ tử hội tụ
Khoa thi năm Canh Thìn diễn ra vào năm Dương Hòa thứ 6 (1640), dưới sự trị vì của vua Lê Thần Tông. Với hơn 6.000 thí sinh từ khắp các trấn tham gia ứng thí, đây là kỳ thi quy mô lớn, thể hiện tinh thần cầu hiền và khát khao tìm kiếm nhân tài của triều đình.
Kết quả kỳ thi ghi nhận:
- 1 người đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ đệ tam danh
- 1 người đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân
- 20 người đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân
Những người đỗ đạt được khắc tên lên bia đá, chính thức bước vào hàng ngũ trí thức tinh hoa của đất nước, được giao trọng trách gánh vác non sông.

Một khoa thi đầy khí thế – hơn 6.000 sĩ tử hội tụ
Nghệ thuật khắc bia – nơi tinh thần và hình thức hòa quyện
Tấm bia được dựng trên lưng rùa đá – linh vật tượng trưng cho sự trường tồn của tri thức và đạo học. Thân bia hình chữ nhật đứng, bên trên là phần đầu khắc hoa văn tinh xảo theo phong cách nghệ thuật thế kỷ XVII, với họa tiết mây lượn, hoa sen, cúc dây – những biểu tượng quen thuộc của sự thanh cao và bền vững. Toàn bộ văn Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640).
được bố cục thành ba phần mạch lạc:
- Phần mở đầu ghi rõ niên hiệu, triều đại và lý do lập bia – nhằm khuyến học và biểu dương người tài.
- Phần nội dung chính thuật lại kỳ thi, thể lệ tuyển chọn và tư tưởng “trọng đạo học, trọng nhân tài”.
- Phần kết khắc tên từng vị Tiến sĩ, quê quán, cùng tên người soạn văn và nghệ nhân khắc bia.
Bia không chỉ là một công trình đá, mà là trang sử bằng đá – nơi chữ nghĩa trở thành di sản.
Danh nhân từ khắp miền đất nước tụ hội
Trong danh sách những người đỗ Tiến sĩ năm Canh Thìn, có thể kể đến những gương mặt tiêu biểu như:
- Nguyễn Đăng Cảo – người xã Hoài Bão, huyện Tiên Du (nay thuộc Bắc Ninh), đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ cập đệ đệ tam danh
- Nguyễn Viết Cử – người xã Bình Ngô, huyện Gia Định (nay thuộc TP.HCM), đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân
- Và 20 vị khác đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân, trải dài khắp các trấn, cho thấy nền học vấn thời bấy giờ lan rộng và sâu sắc.
Danh sách ấy không chỉ là ghi chép hành chính, mà là bảng vàng tôn vinh trí tuệ Việt, là mốc son của từng dòng họ, từng vùng quê.

Nghệ thuật điêu khắc bia danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640)
Tư tưởng giáo dục thời Lê – gốc rễ của quốc trị dân an
Văn bia không chỉ đơn thuần tôn vinh người đỗ đạt, mà còn phản ánh tư tưởng giáo dục tiến bộ của triều đình nhà Lê: “Dựng nước phải trọng dụng người tài, trị nước phải lấy nhân nghĩa làm gốc.” Khoa cử trở thành con đường lập thân chính đáng, là nơi mà hiền tài được phát hiện, rèn giũa và phụng sự cho quốc gia.
Tấm Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640) vì thế trở thành biểu tượng của:
- Chính sách đào tạo và sử dụng nhân tài minh bạch, nghiêm cẩn
- Khát vọng chấn hưng đất nước bằng đạo học
- Niềm tin vào vai trò của trí thức trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Di sản đá – Hơi thở sống động của quá khứ
Gần 400 năm đã trôi qua, nhưng tấm bia đá vẫn trường tồn như một lời nhắc nhở thiêng liêng về truyền thống hiếu học và đạo lý tôn sư trọng đạo. Giữa dòng người tấp nập viếng thăm Văn Miếu, Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640) lặng lẽ kể câu chuyện về một thời kỳ mà chữ nghĩa là con đường mở ra vận mệnh.
Ngày nay, với sự hỗ trợ của công nghệ VR360, du khách có thể trải nghiệm cận cảnh những tấm bia Tiến sĩ, đọc từng hàng chữ xưa như nghe được tiếng vọng của lịch sử vang lên trong lòng thời hiện đại.
YooLife tái hiện chân thực hình ảnh Bia đề danh Tiến sĩ (1640)
YooLife có cơ hội đồng hành và thực hiện số hóa Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640), tái hiện trọn vẹn hình dáng và từng đường nét chạm khắc của tấm bia hơn ba thế kỷ tuổi. Hình ảnh 3D chân thực và sắc nét giúp người xem cảm giác như đang đứng ngay trong khuôn viên Văn Miếu – Quốc Tử Giám có thể chiêm ngưỡng từng dòng chữ Hán, hoa văn và dấu vết thời gian trên bề mặt đá.
Trải nghiệm này được tích hợp đầy đủ tính năng hỗ trợ tham quan, từ thông tin thuyết minh chi tiết cho đến hình ảnh phóng to cận cảnh, giúp bạn hiểu rõ giá trị lịch sử, văn hóa và ý nghĩa của tấm bia mà không cần trực tiếp đến di tích.
Giao diện trực quan, thao tác đơn giản, cùng khả năng xoay – phóng to – thu nhỏ linh hoạt, cho phép người xem dễ dàng khám phá mọi góc cạnh. Đặc biệt, YooLife còn bổ sung chế độ ánh sáng mô phỏng các thời điểm trong ngày, mang lại cảm giác sống động và tương tác cao khi thưởng lãm di sản.
Hướng dẫn tham quan trên nền tảng số YooLife
Để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp và giá trị lịch sử của tấm bia , YooLife mang đến trải nghiệm tham quan 3D trực quan và sinh động. Chỉ với vài thao tác đơn giản, bạn có thể “tiến gần” từng nét khắc, xoay chuyển góc nhìn theo ý muốn và khám phá mọi câu chuyện ẩn sau từng dòng chữ.
- Bước 1: Truy cập website chính thức của YooLife hoặc tải ứng dụng YooLife trên App Store / Google Play.
- Bước 2: Vào chuyên mục “Di sản số” và chọn “Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi năm Canh Thìn (1640)”.
- Bước 3: Nhấn vào biểu tượng “Xem model 3D” để bắt đầu khám phá.
- Bước 4: Sử dụng các nút điều hướng hoặc thao tác chạm/chuột để xoay mô hình, phóng to – thu nhỏ, quan sát từng chi tiết chạm khắc.
- Bước 5: Nhấn vào các điểm đánh dấu (hotspot) để xem thông tin thuyết minh về nội dung văn bia, hoa văn trang trí và giá trị lịch sử.
Theo dõi thêm YooLife để mở ra hành trình khám phá vô tận, nơi mỗi di sản đều sống dậy qua từng khung hình sống động.