Bia đề danh Tiến sĩ là những bản hùng ca bất hủ, khắc ghi tên tuổi những bậc hiền tài đã cống hiến cho đất nước qua các triều đại. Trong số đó, tấm bia khắc tên các Tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu (1697) dưới thời vua Lê Hy Tông mang một ý nghĩa đặc biệt là biểu tượng của tinh thần hiếu học và trọng dụng nhân tài. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá sâu hơn về khoa thi hào hùng và tấm bia cổ kính này.

Khoa thi Đinh Sửu (1697) – Kỳ thi tuyển chọn tinh hoa thời Lê Trung Hưng

Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu (1697) là minh chứng sống động cho một kỳ thi Tiến sĩ quy mô lớn và đầy thử thách dưới triều đại vua Lê Hy Tông, niên hiệu Chính Hoà thứ 18. 

• Diễn ra dưới thời vua Lê Hy Tông, niên hiệu Chính Hoà thứ 18 (1697).
• Các quan Đề điệu, Tri Cống cử, Giám thí cùng các quan trong ngoài được đặc sai, chia giữ các việc, cho thấy sự nghiêm cẩn và quy mô của kỳ thi.
• Khoa thi thu hút số lượng ứng thí kỷ lục lên tới 3.000 người “như mây hợp” minh chứng cho khát vọng học vấn và cống hiến của sĩ tử khắp nơi.
• Qua các vòng thi sơ khảo và chung khảo, đặc biệt là trường bốn (kỳ thi quyết định), chỉ có 10 người xuất sắc nhất được lựa chọn vào thi Đình.
• Đề thi Đình – Đích thân Hoàng thượng ra đề thể hiện sự coi trọng tuyệt đối của triều đình đối với việc tuyển chọn nhân tài. Đề thi Đình tập trung vào môn học “tâm tính của con người” cho thấy triều đình chú trọng không chỉ kiến thức mà còn cả đạo đức và tư duy sâu sắc của sĩ tử.

Khoa thi Đinh Sửu (1697) – Kỳ thi tuyển chọn tinh hoa

Vinh danh hiền tài các Tân khoa và nghi thức vinh quy

Sau kỳ thi Đình đầy thử thách, triều đình đã tiến hành công bố kết quả và ban cấp ơn vinh theo nghi thức truyền thống, khẳng định vị thế và đóng góp của các Tân khoa.

Sau khi quan Độc quyển dâng quyển lên đọc, đích thân Hoàng thượng xem xét, định thứ tự cao thấp, nhấn mạnh sự công bằng và uy tín của kết quả thi. Các bậc Tiến sĩ được vinh danh:

• Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp): 2 vị xuất sắc nhất đã được xướng danh, gồm Nguyễn Quyền (người xã Cổ Linh, huyện Gia Lâm – nay thuộc phường Sài Đồng, quận Long Biên, Hà Nội) và Nguyễn Trù (người phường Đông Tác, huyện Thọ Xương – nay khu vực nội thành Hà Nội).
• Đệ tam giáp Đồng Tiến sĩ xuất thân: 8 vị Tiến sĩ tài năng khác được vinh danh, bao gồm: Phạm Quang Huân, Tô Thế Huy, Đào Hoàng Thực, Nguyễn Vĩ, Nguyễn Xuân Đài, Đỗ Viết Hồ, Nguyễn Công Cơ, Bùi Đăng Đạt.

Các Tân khoa được hưởng những đặc ân, bổng lộc theo quy định cũ của triều đình thể hiện sự trọng dụng nhân tài và động viên khuyến khích các thế hệ sĩ tử.

Bia đề danh Tiến sĩ Đinh Sửu (1697) – Di sản văn hóa trường tồn

Tấm bia đá không chỉ là nơi ghi tên, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, một di sản quý giá, chứa đựng nhiều thông tin về lịch sử, văn hóa và giáo dục của dân tộc.

Quá trình dựng bia và những người kiến tạo:

Bia được Bộ Công cho dựng vào ngày 2 tháng 3 niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ 13 (1717), tức 20 năm sau khoa thi.

• Nguyễn Kiều – Tác giả văn bia: Văn bia được soạn bởi Cẩn sự Tá lang Hàn lâm viện Hiệu thảo Nguyễn Kiều, người đã dùng ngòi bút tài hoa của mình để ghi lại thông tin về khoa thi và ca ngợi nhân tài.
• Nguyễn Quý Đức – Người nhuận sắc: Tá lý công thần Đặc tiến Kim tử Vinh lộc Đại phu Tham tụng, Thượng thư Bộ Lại kiêm Đông các Đại học sĩ Thiếu phó Liêm Quận công Nguyễn Quý Đức đã vâng sắc nhuận sắc văn bia, đảm bảo tính chính xác và trang trọng của nội dung.
• Ngô Bảo – Người nghệ sĩ chạm khắc chữ: Thị nội Thư tả Thủy binh phiên Tướng sĩ lang Phó sở sứ, người xã Phú Thị, huyện Gia Lâm là Ngô Bảo đã vâng viết chữ (bao gồm cả chữ chân và chữ triện), biến văn bia thành một tác phẩm thư pháp độc đáo trên đá.

Bia đề danh Tiến sĩ Đinh Sửu (1697) – Di sản văn hóa trường tồn

Ý nghĩa trường tồn của Bia Tiến sĩ  khoa thi Đinh Sửu (1697):

Tấm bia là biểu tượng của truyền thống hiếu học và trọng dụng nhân tài của dân tộc Việt Nam.

• Tư liệu lịch sử quý giá: Cung cấp thông tin chi tiết về thể lệ thi cử, danh sách các vị Tiến sĩ, địa danh và hệ thống quan chức thời Lê Trung Hưng.
• Di sản văn hóa và nghệ thuật: Bia đá không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là tác phẩm điêu khắc và thư pháp độc đáo, thể hiện trình độ nghệ thuật của cha ông.
• Nguồn cảm hứng cho thế hệ mai sau: Là lời nhắc nhở về sự nỗ lực, kiên trì trong học tập và tinh thần cống hiến cho đất nước của các bậc tiền bối.

Trải nghiệm bia đề danh tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu (1697) trên nền tảng số

Trong dòng chảy không ngừng của công nghệ, việc tiếp cận và bảo tồn di sản văn hóa đang bước sang một kỷ nguyên mới. YooLife – nền tảng mạng xã hội thực tế ảo “Make in Vietnam” mang đến một “làn gió” công nghệ cho các giá trị truyền thống. 

YooLife tái hiện những không gian văn hóa sống động, mở ra một hành trình chiêm ngưỡng di sản đầy mới mẻ, trong đó có Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu (1697).

Khám phá di sản không giới hạn không gian và thời gian

Tham quan Bia đề danh Tiến sĩ trên YooLife, bạn sẽ được trải nghiệm những lợi ích vượt trội, đưa bạn đến gần hơn với quá khứ một cách chân thực nhất:

• Bạn có thể khám phá từng nét chữ khắc, từng hoa văn tinh xảo trên bia đá mà không cần đến tận nơi. YooLife mang toàn bộ vẻ đẹp cổ kính và trang nghiêm của Bia Tiến sĩ đến ngay màn hình của bạn.
• Công nghệ thực tế ảo cho phép bạn có cái nhìn toàn cảnh với góc nhìn VR360 tự do xoay và tương tác để khám phá mọi ngóc ngách như thể đang hiện diện trực tiếp tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
• YooLife xóa bỏ mọi rào cản về địa lý và thời gian. Điều này giúp thế hệ trẻ, người cao tuổi, hay những ai không có điều kiện di chuyển vẫn có thể dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu sâu sắc về một phần lịch sử hào hùng của dân tộc.

Khám phá di sản không giới hạn không gian và thời gian

Nâng tầm giá trị lịch sử và giáo dục

Dự án số hóa Bia đề danh Tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu(1697) trên YooLife không chỉ là một trải nghiệm công nghệ mà còn là một phương tiện ý nghĩa để bảo tồn và lan tỏa giá trị lịch sử:

• Việc số hóa các di tích cổ kính như Bia Tiến sĩ giúp bảo tồn chúng dưới dạng kỹ thuật số, đảm bảo những giá trị quý báu này sẽ còn mãi với thời gian, bất chấp những tác động của môi trường hay thời gian.
• Nền tảng số còn giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm thông tin chi tiết về từng vị Tiến sĩ, về khoa thi và về ý nghĩa sâu sắc của bia đá..
• Ứng dụng cung cấp một nguồn tài liệu trực quan, sinh động cho việc học tập, nghiên cứu về lịch sử khoa cử và giáo dục Việt Nam mang đến cái nhìn đa chiều và dễ tiếp thu hơn so với sách vở truyền thống.

YooLife đã chứng minh rằng công nghệ và truyền thống có thể song hành tạo nên những trải nghiệm ý nghĩa, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của di sản văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên số. Khám phá bia đề danh tiến sĩ khoa thi Đinh Sửu (1697), chúng ta như được quay ngược thời gian, cảm nhận được giá trị của tri thức và tinh thần cống hiến bất diệt.