Văn bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu (1688) là dấu ấn rực rỡ trong lịch sử khoa cử và truyền thống hiếu học của dân tộc. Mỗi dòng khắc đá là một chứng tích sống động về trí tuệ, nhân tài và niềm tự hào văn hóa Việt Nam. Khám phá bia qua nền tảng số YooLife mang đến trải nghiệm học tập và chiêm nghiệm đầy cảm hứng.
Table of Contents
ToggleTổng quan Bia Đề Danh Tiến sĩ Ất Sửu (1688)
Bia Đề Danh Tiến sĩ khoa thi năm Ất Sửu được dựng vào năm 1688, dưới niên hiệu Chính Hòa thứ 6, triều vua Lê Hy Tông. Đây là một trong 82 tấm bia Tiến sĩ quý giá hiện còn được lưu giữ tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội.
Tấm bia ghi danh các vị Tiến sĩ đỗ đạt trong kỳ thi Đình năm Ất Sửu, khắc họ tên, quê quán và những lời văn bia đầy ý nghĩa về đạo học, trọng nhân tài. Bia đá đã trở thành chứng tích sống động về truyền thống khoa bảng Việt Nam, phản ánh tư tưởng “hiền tài là nguyên khí quốc gia” đã thấm sâu vào đời sống dân tộc.
Năm 2010, UNESCO chính thức công nhận 82 bia Tiến sĩ tại Văn Miếu là Di sản Tư liệu thuộc Chương trình Ký ức Thế giới, trong đó có bia khoa Ất Sửu. Điều này không chỉ khẳng định giá trị lịch sử – văn hóa to lớn mà còn tôn vinh truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo và trọng dụng nhân tài của đất nước ta từ hàng trăm năm trước.

Tổng quan Bia Đề Danh Tiến sĩ Ất Sửu (1688)
Lịch sử hình thành Bia Ất Sửu 1688
Đằng sau mỗi tấm bia Tiến sĩ là cả một hành trình lịch sử giàu ý nghĩa, phản ánh rõ nét tư tưởng giáo dục và triết lý trọng dụng nhân tài của dân tộc Việt Nam. Trong số đó, Bia Tiến sĩ khoa thi Ất Sửu năm 1688 nổi bật như một minh chứng sống động cho thời kỳ hưng thịnh của nền giáo dục Nho học thời Lê – Trịnh.
Bối cảnh lịch sử
Sự ra đời của tấm bia không tách rời bối cảnh lịch sử đặc biệt, khi đất nước đang bước vào thời kỳ Triều Lê Trung Hưng với nền khoa cử đạt tới đỉnh cao rực rỡ. Lúc này, thi cử không chỉ là thước đo tri thức mà còn là con đường duy nhất để tuyển chọn quan lại, góp phần xây dựng bộ máy cai trị dựa trên học vấn và đạo đức.
Song song với đó, chính sách trọng hiền tài của vua Lê và chúa Trịnh được đẩy mạnh. Họ nhận thức rõ vai trò cốt lõi của giáo dục trong việc giữ vững quốc gia nên rất coi trọng việc tôn vinh kẻ sĩ. Việc ghi danh Tiến sĩ vào bia đá là biểu hiện cụ thể cho quan điểm lấy nhân tài làm rường cột quốc gia, khơi dậy tinh thần hiếu học sâu sắc.
Quyết định dựng bia & Mục đích cao cả
Sau mỗi khoa thi, triều đình đều ra sắc lệnh dựng bia để khắc ghi tên tuổi, quê quán, và thứ bậc của các vị Tiến sĩ.
- Vinh danh xứng đáng: Không chỉ là sự công nhận cá nhân, mà còn là sự vinh danh cho cả dòng tộc, quê hương của người đỗ đạt.
- Khuyến khích học tập: Bia Tiến sĩ trở thành biểu tượng sống động, nguồn cảm hứng bất tận cho các thế hệ sĩ tử noi gương, nỗ lực học hành.
- Lưu giữ muôn đời: Đảm bảo tri thức và công lao của những bậc hiền tài được lưu truyền mãi về sau.
- Nghệ thuật chế tác: Bia đá được chạm khắc tinh xảo, thể hiện trình độ điêu khắc đá bậc thầy của các nghệ nhân thời Lê – Trịnh. Rùa đá đội bia cũng là một biểu tượng vững chãi, linh thiêng.

Lịch sử hình thành Bia Ất Sửu 1688
Vai trò và ý nghĩa: Giá trị vượt thời gian của Bia Tiến sĩ
Bia Tiến sĩ khoa thi Ất Sửu (1688) mang trong mình một hành trình sống động của lịch sử – giáo dục – văn hóa và tinh thần dân tộc. Qua hàng trăm năm, giá trị mà tấm bia này lưu giữ vẫn còn nguyên sức nặng, trở thành điểm hội tụ của tri thức quá khứ và cảm hứng cho hiện tại.
Đối với lịch sử giáo dục & Khoa cử
Trong hành trình tìm hiểu về lịch sử giáo dục Việt Nam, Bia Tiến sĩ là tư liệu gốc có độ tin cậy cao, cung cấp cái nhìn trực tiếp về kỳ thi, tên tuổi các nhân tài và quá trình tổ chức khoa cử nghiêm ngặt. Không sách vở nào truyền tải chân thực bằng những dòng chữ khắc bằng tay trên đá với từng họ tên, quê quán, năm thi, thứ hạng rõ ràng.
Từ đó, người đọc, nhà nghiên cứu, hay học sinh đều có thể hình dung nên bức tranh toàn cảnh về một nền khoa cử quy mô và quy củ, thể hiện tinh thần cầu hiền và lý tưởng dùng người dựa trên học vấn – đạo đức của cha ông.
Đối với văn hóa & truyền thống hiếu học
Tinh thần “tôn sư trọng đạo – trọng dụng hiền tài” là sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử dân tộc, và tấm bia này chính là biểu tượng cụ thể hóa điều đó. Việc khắc ghi tên tuổi những người đỗ Tiến sĩ không phải để khoe mẽ, mà là để tôn vinh đạo học, đề cao con đường trí tuệ và nêu gương sáng cho hậu thế.
Đối với học sinh – sinh viên hay bất kỳ ai đang trên hành trình tìm kiếm tri thức, Bia Tiến sĩ là nguồn động lực sâu sắc. Đứng trước bia, người ta không khỏi cảm thấy được tiếp thêm nghị lực học tập, bởi mỗi cái tên trên bia đều là minh chứng sống cho sự chăm chỉ, vượt khó và chí hướng lập thân bằng con đường học vấn.
Đối với Di sản Văn hóa Thế giới
Bia Tiến sĩ Ất Sửu 1688 không đứng riêng lẻ, mà là một phần trong hệ thống 82 bia Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, đã được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu Thế giới vào năm 2010. Đây không chỉ là niềm tự hào của riêng Hà Nội, mà còn là minh chứng cho tầm vóc và bản sắc văn hóa Việt Nam trên bản đồ tri thức toàn cầu.
Không khó hiểu khi mỗi năm, Bia Tiến sĩ trở thành điểm hành hương của hàng triệu lượt du khách, học sinh, sinh viên và các nhà nghiên cứu. Với họ, đây không chỉ là nơi chụp hình hay tham quan mà là nơi chạm vào cội rễ tinh thần dân tộc, là hành trình ngược thời gian để hiểu và trân quý những giá trị bền vững nhất của nền giáo dục nước nhà.

Vai trò và ý nghĩa: Giá trị vượt thời gian của Bia Tiến sĩ
Tham quan Bia Đề Danh Tiến sĩ Ất Sửu (1688) trên nền tảng số
Không cần phải đến trực tiếp, bạn vẫn có thể “chạm” vào lịch sử và chiêm ngưỡng Bia Đề Danh Tiến sĩ khoa thi năm Ất Sửu (1688) ngay tại nhà thông qua nền tảng số YooLife! Đây là giải pháp công nghệ hiện đại mang di sản đến gần hơn với mọi người.
Đắm chìm trong không gian 360 độ trên YooLife
Để trải nghiệm trọn vẹn dự án VR360 trên nền tảng YooLife, bạn chỉ cần thực hiện một vài thao tác đơn giản sau đây:
Bước 1: Truy cập nền tảng YooLife: Dễ dàng truy cập qua website hoặc ứng dụng trên điện thoại, máy tính bảng của bạn.
Bước 2: Tìm kiếm “Bia Tiến sĩ Khoa thi Ất Sửu 1688” hoặc “Văn Miếu – Quốc Tử Giám”): Sử dụng công cụ tìm kiếm để nhanh chóng đến địa điểm mong muốn.
Bước 3: Bắt đầu trải nghiệm VR360:
- Di chuyển linh hoạt: Vuốt hoặc rê chuột để xoay 360°, khám phá toàn cảnh bia.
- Zoom cận cảnh: Phóng to để nhìn rõ chữ Hán, hoa văn và chi tiết chạm khắc.
- Tương tác thông tin: Nhấp vào các điểm đánh dấu để xem tiểu sử, nội dung bia và các biểu tượng.
- Thưởng thức âm thanh: Một số trải nghiệm có thể tích hợp thuyết minh hoặc âm thanh môi trường, tăng thêm tính chân thực và cuốn hút.

Đắm chìm trong không gian 360 độ trên YooLife
Lợi ích vượt trội khi khám phá di sản qua YooLife: Học hỏi & Kết nối
Việc tham quan Bia Tiến sĩ Ất Sửu (1688) trên YooLife mang lại những giá trị thiết thực và độc đáo:
- Tiện lợi & không giới hạn: Tham quan mọi lúc, mọi nơi – phù hợp cho người Việt xa quê và bạn bè quốc tế.
- Kho học liệu quý: Tích hợp bản dịch văn bia, tiểu sử Tiến sĩ, chú giải lịch sử – hỗ trợ học tập và nghiên cứu.
- Giảng dạy sinh động: Công cụ trực quan cho giáo viên, truyền cảm hứng tìm hiểu di sản cho thế hệ trẻ.
- Hỗ trợ du lịch thực tế: Xem trước không gian giúp lên kế hoạch tham quan Văn Miếu hiệu quả.
- Gìn giữ & lan tỏa di sản: Số hóa giúp bảo tồn bia đá lâu dài, đồng thời quảng bá văn hóa Việt đến toàn cầu.
Bia Đề Danh Tiến sĩ khoa thi năm Ất Sửu (1688) là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh di sản đồ sộ của Việt Nam, biểu tượng của trí tuệ và tinh thần hiếu học. Với sự hỗ trợ của nền tảng số YooLife, giá trị của di sản này được lan tỏa rộng rãi hơn, vượt qua mọi giới hạn vật lý.