Trong quần thể di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, mỗi tấm bia đá đều là minh chứng sống động cho truyền thống hiếu học và trọng dụng nhân tài của dân tộc Việt Nam. Trong số đó, bia đề danh tiến sĩ Ất Sửu (1685) mang nhiều giá trị đặc biệt cả về mặt lịch sử, tư tưởng và nghệ thuật. 

Bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu (1685): Dấu ấn lịch sử văn hiến

Bia đề danh Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) nằm trong hệ thống bia tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, đánh dấu một kỳ thi quan trọng dưới thời Lê Trung Hưng. Tấm bia mang giá trị đặc biệt về mặt lịch sử, tư tưởng và văn hóa khoa cử, thể hiện rõ tinh thần đề cao hiền tài và đạo học của triều đình đương thời.

Bối cảnh khoa thi Ất Sửu dưới thời Lê Trung Hưng

Khoa thi Ất Sửu (1685) được tổ chức trong bối cảnh triều đình Lê Trung Hưng đang phục hồi hệ thống hành chính và giáo dục. Vua Lê Hy Tông nắm danh nghĩa hoàng đế, trong khi thực quyền thuộc về chúa Trịnh Căn. Dưới sự điều hành 2 vị vua, giáo dục Nho học được tổ chức nghiêm túc nhằm tuyển chọn nhân tài cho quốc gia.

Đây là kỳ thi tiến sĩ (thi Đình) cấp quốc gia, chỉ những thí sinh xuất sắc vượt qua kỳ thi Hội mới được tham gia. Việc ra đề, chấm thi đều được kiểm soát chặt chẽ bởi triều đình và nhà vua. Nội dung thi yêu cầu thí sinh thể hiện cả kiến thức kinh điển và khả năng vận dụng vào thực tiễn quản lý nhà nước, phản ánh tư tưởng trọng thực học.

Khoa thi này tuyển chọn được 10 tiến sĩ, trong đó có những nhân vật tiêu biểu như Nguyễn Quán Nho – người sau này nổi tiếng với tài học và đức độ, từng giữ nhiều chức vụ cao trong triều đình. Việc khắc tên trên bia đá là minh chứng cho sự vinh danh những người học rộng, thi đỗ và được nhà nước trọng dụng.

Bối cảnh khoa thi Ất Sửu dưới thời Lê Trung Hưng

Nội dung khắc trên bia Ất Sửu

Bia đề danh Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) không chỉ là vật liệu đá đơn thuần mà còn là một tác phẩm tư tưởng – văn chương mang nhiều tầng giá trị. Nội dung khắc trên bia cho thấy rõ cách triều đình triều Lê Trung Hưng thể hiện quan điểm giáo dục, lựa chọn nhân tài và giữ gìn kỷ cương đạo lý qua từng câu chữ, từng tên người được ghi danh.

• Bia đề danh Tiến sĩ khoa Ất Sửu được dựng vào năm Chính Hòa thứ 6 (1685).
  
• Bài văn khắc bia do Nguyễn Hữu Đăng – đại thần học rộng, đức cao – biên soạn.
• Văn bia được viết theo thể “văn chí”, trang trọng, súc tích, giàu tính biểu tượng.
• Nội dung không dừng ở việc ghi danh, mà thể hiện rõ quan điểm giáo dục và đạo lý của triều đình.
• Cuối bia ghi danh 10 tiến sĩ, đầy đủ họ tên, quê quán, chức danh.
• Ghi danh mang tính tôn vinh, khẳng định giá trị thực học – thực tài.
• Là nguồn sử liệu quý cho việc nghiên cứu về nhân sự, khoa cử, học vấn thời Lê Trung Hưng.
• Góp phần khơi gợi niềm tự hào và tinh thần khuyến học cho các thế hệ sau.
  

Bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu (1685): Dấu ấn lịch sử văn hiến

Vai trò và ý nghĩa của bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu (1685)

Đặc biệt, bia đề danh Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) là một ví dụ điển hình, thể hiện rõ vai trò quan trọng trong việc lưu giữ và phát huy những tinh hoa của dân tộc. Cùng khám phá ý nghĩa của bia qua hai khía cạnh chính: việc ghi dấu và bảo tồn tinh thần hiếu học, cùng với vai trò là một di sản về tư tưởng, nghệ thuật và sử học.

Ghi dấu hiền tài – Bảo tồn tinh thần hiếu học dân tộc

Bia Tiến sĩ Ất Sửu 1685 là một cuốn sử sống, nơi khắc ghi tên tuổi của những bậc hiền tài đã đỗ đạt. Điều này không chỉ tôn vinh cá nhân họ mà còn thể hiện sự trân trọng tri thức và trọng dụng nhân tài của triều đại lúc bấy giờ.

Mỗi cái tên trên bia là một tấm gương sáng về nỗ lực học tập và cống hiến. Bia đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục các thế hệ sau về đạo lý làm người, tinh thần phụng sự đất nước và ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng.

Di sản tư tưởng, nghệ thuật và sử học

Bia Tiến sĩ Ất Sửu 1685 không chỉ là một hiện vật lịch sử. Nó còn là một tác phẩm nghệ thuật với những nét chạm khắc tinh xảo, thể hiện trình độ thư pháp đỉnh cao của cha ông. Đồng thời, những văn bia còn chứa đựng các giá trị văn học, tư tưởng triết lý sâu sắc, phản ánh quan niệm về giáo dục và xã hội thời bấy giờ.

Từ xưa đến nay, bia Tiến sĩ luôn là biểu tượng của sự học, khuyến khích các thế hệ phấn đấu. Trong bối cảnh hiện đại, giá trị của bia vẫn nguyên vẹn, truyền cảm hứng về tinh thần hiếu học, sự cống hiến và ý chí vươn lên không ngừng.

Vai trò và ý nghĩa của bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu (1685)

Trải nghiệm bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu trên nền tảng số YooLife

Sự phát triển của công nghệ đang mở ra cơ hội tiếp cận di sản văn hóa theo cách hoàn toàn mới. YooLife là một nền tảng tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ số để kết nối người dùng với lịch sử dân tộc. 

YooLife – Không gian văn hóa số khác biệt

YooLife không hoạt động theo mô hình mạng xã hội phổ biến, nơi người dùng chủ yếu đăng tải nội dung cá nhân hoặc chia sẻ thông tin hàng ngày. Thay vào đó, nền tảng này xây dựng một hệ sinh thái lưu trữ và phục dựng ký ức dân tộc, với trọng tâm là kết nối con người với giá trị lịch sử – văn hóa.

Điểm nổi bật của YooLife nằm ở hướng đi ứng dụng công nghệ cao như thực tế ảo 360 độ (VR360), thực tế tăng cường (AR), mô hình 3D và trí tuệ nhân tạo (AI). Những công nghệ này cho phép người dùng không chỉ nhìn thấy mà còn tương tác, khám phá các công trình – hiện vật – không gian lịch sử theo cách trực quan và sinh động.

YooLife hướng đến mục tiêu trở thành nơi lưu giữ ký ức – điểm hẹn tương lai của người Việt, nơi mỗi cá nhân có thể tìm thấy mối liên kết sâu sắc với cội nguồn và truyền thống. Đây là cách tiếp cận vừa hiện đại, vừa nhân văn trong hành trình gìn giữ di sản quốc gia.

Tham quan bia Ất Sửu sống động qua công nghệ

Người dùng có thể trải nghiệm bia đề danh Tiến sĩ Ất Sửu bằng cách quét mã QR trên điện thoại hoặc truy cập nền tảng YooLife để xem toàn cảnh tấm bia bằng công nghệ VR360. Từng góc cạnh, từng đường nét khắc đá hiện lên rõ ràng, như thể đang đứng trực tiếp trước bia tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Trải nghiệm không dừng lại ở hình ảnh. Người xem có thể lắng nghe thuyết minh tự động, đọc văn bia bằng cả nguyên văn chữ Hán và bản dịch tiếng Việt, giúp hiểu sâu hơn về nội dung, hoàn cảnh và tư tưởng ẩn sau mỗi câu chữ.

YooLife còn tích hợp thêm dữ liệu mở rộng như tiểu sử của các tiến sĩ, giải thích ý nghĩa bài văn bia, và hình ảnh cận cảnh từng chi tiết, tạo nên một không gian học tập – khám phá có chiều sâu, phù hợp với cả người yêu lịch sử lẫn học sinh, sinh viên nghiên cứu.

Bia đề danh Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) là minh chứng sống động cho truyền thống hiếu học, trọng dụng nhân tài và đạo lý làm người trong lịch sử Việt Nam. Trải qua hơn ba thế kỷ, giá trị của tấm bia vẫn còn nguyên vẹn – không chỉ ở nội dung văn bia, mà còn ở tinh thần nhân văn sâu sắc mà nó truyền tải.