Nằm trong khuôn viên tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam, bảo tàng Báo chí Việt Nam không chỉ là nơi lưu giữ tài liệu, hiện vật về lịch sử báo chí mà còn là nơi ghi dấu những ký ức về lịch sử dân tộc, đời sống xã hội nói chung. Ngày nay, trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số và xu hướng số hóa di sản, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã chính thức được tái hiện trên nền tảng số, mở ra không gian tham quan ảo chân thực, sinh động cho người xem mọi lúc, mọi nơi.
Lịch sử hình thành và phát triển Bảo tàng Báo chí Việt Nam
Xuất phát từ ý tưởng, tâm huyết gìn giữ, tôn vinh và phát huy truyền thống tốt đẹp của các thế hệ người làm báo Việt Nam. Hội nhà báo đã hoàn thiện Đề án xây dựng Bảo tàng báo chí Việt Nam. Ngày 28/7/2017, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập Bảo tàng Báo chí Việt Nam và chính thức khai trương hệ thống trưng bày thường xuyên và đón khách tham quan từ ngày 19/6/2020.
Hội nhà báo đã hoàn thiện Đề án xây dựng Bảo tàng báo chí Việt Nam.
Từ đó đến nay, bảo tàng đã trở thành địa chỉ đỏ của những người yêu báo chí và lịch sử dân tộc với hơn 35.000 hiện vật, tư liệu quý đang được lưu giữ và trưng bày. Mỗi hiện vật là một câu chuyện, mỗi tờ báo là một chứng tích cùng tạo nên bức tranh toàn cảnh về hành trình hơn một thế kỷ của báo chí Việt Nam.
Không gian trưng bày Bảo tàng Báo chí Việt Nam
Bảo tàng Báo chí Việt Nam không chỉ là nơi lưu giữ hơn 35.000 hiện vật quý giá, mà còn là một không gian trưng bày sống động, được bố trí khoa học theo dòng chảy lịch sử báo chí nước nhà. Toàn bộ không gian trưng bày của bảo tàng được đặt tại tầng 1 và tầng 2 của tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam, tái hiện chặng đường phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam trong mối tương quan chặt chẽ với lịch sử dân tộc.
Tầng 1 – Dấu ấn lịch sử qua các giai đoạn báo chí
Tầng 1 gồm gian khánh tiết cùng 4 không gian trưng bày báo chí được chia theo các giai đoạn lịch sử
- Giai đoạn 1865 – 1925
- Giai đoạn 1925 – 1945
- Giai đoạn 1945 – 1954
- Giai đoạn 1954 – 1975
Mỗi khu vực mang đến những dấu ấn riêng biệt, từ thời kỳ khởi nguyên với tờ Gia Định báo đến thời kỳ báo chí đồng hành cùng cách mạng giải phóng dân tộc. Đặc biệt, không gian khánh tiết gây ấn tượng mạnh với hình ảnh ngòi bút đặt trong cánh sen, biểu trưng cho “Bút sắc, lòng trong” – tinh thần mà nhiều thế hệ nhà báo Việt Nam luôn hướng tới. Hình ảnh cánh sen được kết bởi tên các tờ báo và cơ quan báo chí từ khi tờ báo Việt Nam đầu tiên ra đời đến nay.
Tầng 1 gồm gian khánh tiết cùng 4 không gian trưng bày báo chí được chia theo các giai đoạn lịch sử
Tầng 2 – Báo chí đổi mới và hội nhập
Tầng 2 tiếp nối dòng chảy lịch sử bằng câu chuyện về báo chí thời kỳ đổi mới và hội nhập. Tại đây, các tiểu chủ đề được thể hiện rõ nét:
- Báo chí với chủ quyền biển đảo
- Báo chí với an sinh và phát triển
- Báo chí trong thời kỳ đổi mới
Điểm nhấn nổi bật chính là khu vực trưng bày báo chí địa phương, tôn vinh những đóng góp thầm lặng nhưng sâu sắc của các cơ quan báo chí tại các tỉnh, thành. Không gian được thiết kế dưới dạng các ô trục xoay hiện đại, trên đó thể hiện thông tin, hình ảnh và hiện vật về quá trình phát triển báo chí của từng địa phương. Đặc biệt, màn hình cảm ứng tại mỗi ô cho phép khách tham quan tiếp cận nhanh chóng với di sản báo chí địa phương, tạo nên trải nghiệm tương tác hấp dẫn.
Ngoài việc tái hiện lịch sử báo chí Việt Nam qua từng giai đoạn, bảo tàng còn dành một phần không gian cho các nhà báo, các hiện vật và tư liệu quý về nghề báo, giúp người xem có cái nhìn toàn diện, sâu rộng về vai trò của báo chí trên toàn cầu.
Bảo tàng báo chí Việt Nam sống dậy trên nền tảng số
Nhân kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), Báo Nhân Dân phối hợp cùng Bảo tàng Báo chí Việt Nam và YooLife đã triển khai mô hình hóa hiện vật, xây dựng một bảo tàng báo chí ảo trên không gian số.
Dự án được các đơn vị triển khai với mong muốn không chỉ bảo tồn mà còn kể lại câu chuyện lịch sử báo chí Việt Nam theo cách mới mẻ, dễ tiếp cận với thế hệ trẻ. Theo đó, toàn bộ không gian Bảo tàng Báo chí Việt Nam với diện tích hơn 1.500m² cùng hàng trăm hiện vật đã được số hóa một cách chân thực và sống động, mở ra trải nghiệm tham quan ảo độc đáo cho người dùng mọi lúc, mọi nơi.
Tái hiện không gian sinh động qua công nghệ VR
Toàn bộ không gian bảo tàng rộng hơn 1.500m² cùng hàng trăm hiện vật đã được mô hình hóa bằng công nghệ thực tế ảo (VR360) và kỹ thuật 3D cao cấp. Dự án sử dụng thiết bị scan chuyên dụng để số hóa bản gốc của các hiện vật, đảm bảo từng chi tiết – từ chiếc máy in Typo cổ điển đến cây bút của các nhà báo lão thành – đều được thể hiện một cách chân thực và sắc nét. YooLife không chỉ tạo ra một bản sao ảo mà còn tái hiện không gian sống động như thật. Người xem tương tác trực tiếp với hiện vật giúp người dùng có thể “đi bộ” tham quan bảo tàng ngay trên màn hình máy tính, điện thoại hoặc kính VR.
Toàn bộ không gian bảo tàng rộng hơn 1.500m² cùng hàng trăm hiện vật đã được mô hình hóa bằng công nghệ thực tế ảo (VR360)
Tính năng nổi bật khi tham quan bảo tàng báo chí số YooLife
Toàn bộ Bảo tàng Báo chí Việt Nam được tái hiện sinh động trên nền tảng số, người dùng dễ dàng trải nghiệm Bảo tàng báo chí ảo.
Di chuyển tự do trong không gian bảo tàng 3D
Người dùng có thể chọn khu vực muốn xem trên thanh lựa chọn. Ở mỗi khu vực, các mũi tên chỉ hướng sẽ xuất hiện để người dùng chọn hướng tham quan, tương tự trải nghiệm khi đi tham quan bảo tàng thực. Trên một số không gian có gắn hình ảnh, tư liệu cho phép người dùng ấn xem, đọc mô tả, nghe thuyết minh.
Tương tác trực tiếp với hiện vật
Nhờ ứng dụng công nghệ thực tế ảo và một số mô hình 3D có thể xoay 360 độ, phóng to, thu nhỏ, khi tham quan bảo tàng ảo, ngoài việc xem các hình ảnh tĩnh, khách tham quan còn có thể “chạm” vào những hiện vật vô giá về nền báo chí cách mạng, như một hình thức tiếp lửa giá trị đó sẽ mãi sáng ngời.
Nhờ ứng dụng công nghệ thực tế ảo và một số mô hình 3D có thể xoay 360 độ, phóng to, thu nhỏ, khi tham quan bảo tàng ảo
Hiển thị tư liệu ảnh, video, tài liệu số hóa
Không gian trưng bày không chỉ giới hạn ở hiện vật mà còn tích hợp tư liệu số, ảnh báo, video phóng sự, clip tư liệu hiếm, giúp người xem tiếp cận toàn diện hơn với dòng chảy lịch sử báo chí Việt Nam.
Truy cập mọi lúc, mọi nơi
Chỉ cần một thiết bị có kết nối internet, người dùng có thể trải nghiệm bảo tàng báo chí số mọi lúc, mọi nơi – tại nhà, trong lớp học hay thậm chí ở nước ngoài.
Ngoài ra, để đảm bảo độ chính xác cao gần như toàn hiện vật được số hóa đều là bản gốc. Bảo tàng đã tạo điều kiện để YooLife được tiếp cận, scan hiện vật tận nơi. Những hiện vật có cấu trúc phức tạp như máy in Typo được đội ngũ kỹ thuật viên xử lý trong vòng 3 ngày để đảm bảo mỗi chi tiết đều được thể hiện đúng với bản gốc.
Sự kết hợp giữa Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Báo Nhân Dân và đối tác công nghệ YooLife không chỉ mở ra một chương mới trong hành trình số hóa di sản văn hóa, mà còn mang lại trải nghiệm tham quan hoàn toàn mới mẻ, chân thực và giàu tính tương tác.
