Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ là điểm đến không thể bỏ qua tại Sài Gòn với những du khách yêu thích lịch sử. Nơi đây có hàng ngàn tài liệu, hiện vật được trưng bày để tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ. Cùng YooLife tham quan bảo tàng Phụ Nữ Nam Bộ tại Hồ Chí Minh.

1. Giới thiệu chung

Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ (tên tiếng Anh: Southern Women’s Museum) là một trong những bảo tàng quan trọng tại Việt Nam, chuyên lưu giữ, trưng bày và tôn vinh những giá trị lịch sử, văn hóa, và đóng góp to lớn của phụ nữ Nam Bộ trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc.

Bảo tàng tọa lạc tại số 200 – 202, đường Võ Thị Sáu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một vị trí trung tâm, thuận lợi cho việc tham quan và tìm hiểu của du khách trong và ngoài nước.

Bảo tàng hoạt động tất cả các ngày trong tuần, giờ mở cửa từ 8h00 đến 11h30 và 13h30 đến 17h30. Giá vé vào cổng bảo tàng Phụ Nữ Nam Bộ là hoàn toàn miễn phí.

2. Lịch sử hình thành và phát triển bảo tàng

Bảo tàng được thành lập vào ngày 29 tháng 4 năm 1985, tiền thân từ Nhà Truyền thống Phụ nữ Nam Bộ – một địa điểm ban đầu có quy mô nhỏ nhưng mang ý nghĩa quan trọng trong việc lưu giữ các giá trị truyền thống của phụ nữ vùng Nam Bộ.

Vào tháng 01 năm 1983, Tổ Nghiên cứu Lịch sử Phụ nữ Nam Bộ (gọi tắt là Tổ Sử Phụ nữ Nam Bộ) được thành lập theo sự chấp thuận của Bộ Chính trị và Ban Bí thư Trung ương Đảng. Tổ gồm 13 nữ cán bộ lão thành, phần lớn đã nghỉ hưu, tự nguyện tham gia tổng kết lịch sử phong trào phụ nữ Nam Bộ. Bà Nguyễn Thị Thập – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng các khóa II, III, IV, Phó Chủ tịch Quốc hội và Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (1956-1974) – là người trực tiếp phụ trách.

Nhờ tinh thần làm việc khẩn trương, ngày 29/4/1985, nhân dịp kỷ niệm 10 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Nhà Truyền thống Phụ nữ Nam Bộ chính thức khánh thành. Với diện tích 200m² gồm 6 phòng trưng bày chuyên đề, Nhà Truyền thống đã nhanh chóng thu hút hơn 100.000 lượt khách tham quan trong và ngoài nước chỉ sau gần một năm hoạt động, đặc biệt là khách từ các tỉnh thành phía Nam.

Với tinh thần làm việc khẩn trương, ngày 29/4/1985, nhân dịp kỷ niệm 10 năm Ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng và thống nhất đất nước, Nhà Truyền thống Phụ nữ Nam Bộ được khánh thành. Công trình có diện tích 200m² với 6 phòng trưng bày chuyên đề. Chỉ sau chưa đầy một năm hoạt động, nơi đây đã thu hút hơn 100.000 lượt khách tham quan trong và ngoài nước, đặc biệt là từ các tỉnh phía Nam.

Tuy nhiên, diện tích trưng bày hạn chế không thể chuyển tải hết những giá trị tiêu biểu và đặc sắc của phụ nữ Nam Bộ trong hành trình dựng nước và giữ nước. Do đó, ngày 8/3/1986, được sự chấp thuận của Trung ương Đảng và Nhà nước, Tổ Sử Phụ nữ Nam Bộ đã khởi công xây dựng một bảo tàng mới với diện tích 3.000m². Công trình nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ về kinh phí, vật tư từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân, và kiều bào ở Thành phố Hồ Chí Minh cùng các tỉnh, thành phố khác.

Trong giai đoạn 1986-1990, song song với việc thi công, Tổ Sử Phụ nữ Nam Bộ đã tích cực sưu tầm tư liệu, hiện vật và biên soạn quyển sách “Truyền thống đấu tranh cách mạng của Phụ nữ Nam Bộ thành đồng”. Đây là bảo tàng đầu tiên tại Việt Nam được xây dựng theo phương thức xã hội hóa, thể hiện nỗ lực lớn lao của cả tập thể.

Ngày 18/5/1990, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ chính thức khánh thành nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/1990). Công trình có tổng diện tích sử dụng 5.410,5m², bao gồm một hội trường sức chứa gần 1.000 người, hệ thống kho bảo quản rộng hơn 700m² và nhiều không gian trưng bày hiện đại.

Dưới sự lãnh đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Văn hóa và Thể thao, cùng sự hỗ trợ của Cục Di sản Văn hóa và các tổ chức Hội Liên hiệp Phụ nữ, bảo tàng ngày càng khẳng định vị trí trong hệ thống bảo tàng cả nước. Sau 37 năm hoạt động, bảo tàng không chỉ là nơi giáo dục truyền thống phụ nữ Việt Nam mà còn trở thành điểm gặp gỡ, giao lưu văn hóa của các thế hệ phụ nữ.

3. Bộ sưu tập và hiện vật bảo tàng phụ nữ Nam Bộ

Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ là một kho tàng phong phú về hiện vật và tài liệu khoa học, lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa và truyền thống liên quan đến vai trò của phụ nữ Nam Bộ trong các thời kỳ lịch sử.

Tính đến tháng 6/2022, bảo tàng quản lý 44.108 hiện vật và tài liệu khoa học, trong đó hơn một nửa là hiện vật về chiến tranh cách mạng, phần còn lại là hiện vật văn hóa đa dạng. Các hiện vật được chia thành 24 bộ sưu tập, bao gồm 6 bộ sưu tập quý hiếm, được bảo quản đúng tiêu chuẩn về ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm. Ngoài ra, thư viện của bảo tàng sở hữu hơn 12.000 đầu sách chuyên đề về phụ nữ cùng hàng ngàn tài liệu, sách báo và tạp chí. Cụ thể như sau:

3.1. Hệ thống trưng bày chuyên đề đa dạng

Phòng trưng bày sẽ giới thiệu đến khách tham quan 27 chuyên đề. Các chuyên đề trưng bày đa dạng về cả hình thức lẫn nội dung.

1. Các phòng trưng bày cố định

Phòng 1: Lịch sử hình thành và vai trò của phụ nữ Nam Bộ

Trưng bày các hiện vật về cuộc sống, lao động, và vai trò của người phụ nữ trong các thời kỳ lịch sử, từ thời kỳ phong kiến đến hiện đại.

Giới thiệu vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội, đặc biệt là các nữ anh hùng dân tộc như Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Định, và Nguyễn Thị Minh Khai.

Phòng 2: Phụ nữ Nam Bộ trong chiến tranh

Tái hiện hình ảnh phụ nữ Nam Bộ tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.

Hiện vật gồm áo bà ba, khăn rằn, các dụng cụ sinh hoạt, vũ khí thô sơ tự chế, và nhật ký của các nữ chiến sĩ.

Hình ảnh, tài liệu và phim tư liệu kể về những đóng góp kiên cường của phụ nữ Nam Bộ trong việc bảo vệ đất nước.

Phòng 3: Văn hóa và đời sống phụ nữ Nam Bộ

Trưng bày các vật dụng hàng ngày như trang phục truyền thống (áo dài, áo bà ba), đồ trang sức, sản phẩm thủ công mỹ nghệ, và công cụ lao động.

Tái hiện các phong tục, tập quán đặc trưng của phụ nữ Nam Bộ, như dệt chiếu, làm bánh dân gian, và tổ chức lễ hội.

Phòng 4: Vai trò phụ nữ trong xây dựng hòa bình

Trưng bày các thành tựu của phụ nữ Nam Bộ trong thời kỳ hiện đại, bao gồm giáo dục, y tế, kinh tế và văn hóa. Giới thiệu những gương mặt phụ nữ tiêu biểu đóng góp trong các lĩnh vực xã hội.

2. Các chuyên đề trưng bày tạm thời

• Truyền thống của phụ nữ Việt Nam trước Đảng Cộng sản;
• Bác Hồ với phụ nữ Nam Bộ;
• Hành trình hình thành và phát triển Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam;
• Phụ nữ Nam Bộ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ ngày đất nước thống nhất;
• Phụ nữ Nam Bộ đấu tranh chính trị;
• Nữ anh hùng lực lượng vũ trang miền Nam;
• Hình ảnh phụ nữ Nam Bộ trong công tác ngoại giao;
• Những người phụ nữ Nam Bộ trong nhà tù thực dân;
• Tín ngưỡng thờ bà;
• Trang phục và trang sức của phụ nữ các dân tộc Nam Bộ;
• Dệt thủ công truyền thống;
• Bộ sưu tập Áo dài qua các thời kỳ;
• Bộ sưu tập các công cụ lao động của phụ nữ Nam Bộ.

Ngày 9/10/2020, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đã chính thức khánh thành phòng trưng bày 3D tại lầu 2 với diện tích 400m2. Phòng trưng bày ứng dụng công nghệ cao để kể lại những câu chuyện, bài học lịch sử một cách trực quan, sinh động nhất.

Bảo tàng đã thực hiện 5 bộ phim tư liệu, trong đó có các tác phẩm nổi bật như “Chân dung người mẹ miền Nam”, khắc họa hình ảnh người mẹ kiên cường, chịu thương chịu khó trong chiến tranh và thời kỳ hòa bình.

4. Tham quan bảo tàng phụ nữ Nam Bộ online trên nền tảng số

Việc tham quan Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ online qua nền tảng số là một trải nghiệm thú vị, đặc biệt khi bạn không thể đến trực tiếp nhưng vẫn muốn khám phá những giá trị văn hóa, lịch sử mà bảo tàng này lưu giữ. Nhờ sự phát triển của công nghệ, giờ đây bạn có thể tham gia chuyến tham quan ảo của bảo tàng qua nền tảng YooLife, sử dụng công nghệ VR360 (Virtual Reality 360°).

Công nghệ VR360 cho phép tái hiện không gian của bảo tàng dưới dạng hình ảnh toàn cảnh, giúp du khách có thể tham quan mọi ngóc ngách của bảo tàng từ bất kỳ đâu. Bạn chỉ cần sử dụng một thiết bị kết nối internet, như máy tính, điện thoại thông minh hoặc kính thực tế ảo (VR), và có thể dễ dàng trải nghiệm môi trường bảo tàng từ chính ngôi nhà của mình.

Tải App YooLife ngay trên thiết bị di động của mình để trải nghiệm toàn bộ không gian Di tích.

Bạn có thể tham quan bảo tàng bất kỳ lúc nào trong ngày, từ sáng đến tối, mà không cần phải tuân thủ giờ mở cửa của bảo tàng. Chuyến tham quan này có thể diễn ra ở bất kỳ đâu có kết nối internet.

5. Những địa điểm tham quan thú vị gần Bảo tàng phụ nữ Nam Bộ

Kết thúc hành trình khám phá Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, du khách có thể kết hợp tham quan một số địa điểm du lịch nổi tiếng gần đây như:

• Chợ Bến Thành là nơi lý tưởng để bắt đầu hành trình khám phá mới. Là biểu tượng nổi bật của TP. Hồ Chí Minh, chợ mang đến cho du khách cơ hội mua sắm các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, quần áo, và đồ lưu niệm. Ngoài ra, bạn cũng không nên bỏ qua cơ hội thưởng thức ẩm thực đường phố độc đáo tại đây với những món ăn nổi tiếng như phở, bánh xèo hay bún bò.
• Hãy ghé thăm Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, cách bảo tàng chỉ khoảng 1,5 km. Đây là nơi lưu giữ những tư liệu, hiện vật quan trọng về chiến tranh Việt Nam, mang đến góc nhìn sâu sắc về lịch sử đất nước. Bạn có thể tham quan các khu trưng bày ảnh và hiện vật ngoài trời như máy bay, xe tăng, hay các loại vũ khí đã từng được sử dụng.
• Chùa Vĩnh Nghiêm, một trong những ngôi chùa lớn nhất TP. Hồ Chí Minh. Với kiến trúc Phật giáo Bắc Tông độc đáo, chùa là nơi thích hợp để chiêm bái, cầu nguyện và tận hưởng không gian yên tĩnh. Đây cũng là một điểm đến hấp dẫn với những ai yêu thích chụp ảnh kiến trúc.
• Ngoài ra, đừng bỏ lỡ Nhà thờ Tân Định, cách bảo tàng khoảng 1,2 km. Với kiến trúc màu hồng rực rỡ và thiết kế Công giáo cổ điển, nhà thờ là điểm đến tuyệt đẹp để tham quan và chụp ảnh. Đây là một trong những nhà thờ lâu đời nhất tại Sài Gòn và rất được lòng du khách.
• Cuối cùng, nếu còn thời gian, hãy ghé qua Dinh Độc Lập, cách đó khoảng 2 km. Dinh là một địa điểm mang tính biểu tượng lịch sử, nơi gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng của Việt Nam. Bạn có thể tham quan các phòng làm việc, khu triển lãm, và khuôn viên rộng lớn với nhiều hiện vật lịch sử.