VẺ ĐẸP CỔ KÍNH CỦA ĐÌNH TÌNH QUANG QUA CÁC THẾ KỶ

22/01/2025

Đình Tình Quang, một di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia, không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp kiến trúc cổ kính mà còn bởi những di vật quý giá. Cùng YooLife tìm hiểu chi tiết hơn về ý nghĩa lịch sử Đình Tình Quang.

Table of Contents

Tổng quan về Đình Tình Quang

Đình Tình Quang tọa lạc tại thôn Tình Quang, xã Giang Biên, huyện Gia Lâm, nay thuộc tổ 3, phường Giang Biên, quận Long Biên, TP Hà Nội. Ngôi đình nằm ven sông Đuống, và khi xã Giang Biên được thành lập, tên gọi đã trở thành một phần của địa danh này. Tên gọi “Tình Quang” có nguồn gốc từ sắc phong thời vua Khải Định, với ý nghĩa “ánh sáng sau cơn mưa” hoặc “sau cơn mưa trời lại sáng.” Câu chuyện này cũng liên quan đến một truyền thuyết dân gian: Công chúa Ngọc Hân khi đi về quê ngoại ở Ninh Hiệp, đến đây thì trời bỗng tạnh và hửng sáng, vì vậy bà đã đặt tên làng là Tình Quang.

Đình Tình Quang thờ ba vị thành hoàng: Lý Nam Đế, Đinh Điền (một vị tướng của Đinh Bộ Lĩnh) và Lý Chiêu Hoàng (hoàng hậu cuối cùng của triều Lý). Tuy nhiên, theo các sắc phong còn lại, chỉ có Lý Nam Đế là vị thần duy nhất được phong tôn qua các triều đại phong kiến.

Đình Tình Quang vẫn được biết đến như một trong những ngôi đình ở Hà Nội còn bảo tồn được những giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng, đặc biệt là qua các trang trí kiến trúc mang đậm nghệ thuật tạo hình của thế kỷ 17 và 18, một di sản đặc sắc của thời kỳ này.

Lịch sử và Ý Nghĩa Đình Tình Quang

Trước năm 1945, khu vực này thuộc các xã Quán Tình và Tình Quang, tổng Đặng Xá, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh. Sau Cách mạng tháng Tám 1945, tên gọi được đổi thành xã Giang Biên, và từ năm 1961, Giang Biên thuộc Hà Nội. Đến tháng 1/2014, Giang Biên trở thành phường Giang Biên, quận Long Biên.

Tình Quang là một làng cổ của xứ Kinh Bắc, tên nôm là Vịa, nằm giữa các vùng Kinh đô Cổ Loa, Luy Lâu và Thăng Long. Lịch sử địa phương còn ghi dấu qua các tên xứ đồng như Thành, Dinh, Đống Cung, Cổ Ngựa.

Vào năm Tự Đức thứ 9 (1856), khi con sông Đuống được đào để thay thế sông Thiên Đức thì làng Vịa bị chia cắt đôi thành Vịa lớn (tức thôn Tình Quang ở bên bờ Nam) và Vịa con (tức Cống Thôn ở bên bờ Bắc). Năm 1913, đê bị vỡ phải đắp đê quai, vì vậy, đình nằm ở ngoài bãi.

Đình Tình Quang thờ ba vị Thành hoàng: Lý Bí (Lý Nam Đế), Đinh Điền và Lý Chiêu Hoàng. Lý Bí, tên húy là Bôn, người Hưng Long, Thái Bình, là một tướng giỏi, từng làm quan cho nhà Lương. Ông nổi dậy chống lại ách đô hộ của nhà Lương, lập quốc Vạn Xuân, xưng là Nam Đế, dựng đô ở Long Biên và xây dựng chùa Khai Quốc (nay là Trấn Quốc). Công lao của các vị Thành hoàng được ghi nhận trong sử sách và truyền thuyết, và họ đều được phong Thượng Đẳng Thần qua các triều đại. Di tích hiện còn lưu giữ nhiều hoành phi và câu đối ca ngợi công lao của các vị.

Kiến trúc đặc sắc của Đình Tình Quang

Đình có quy mô bề thế, khang trang, được xây ở vị trí đẹp với ao đình phía trước để tụ thủy, cầu mong sự sinh sôi, phát triển. Trước đây, di tích còn có miếu, nhà bia hạ mã, Tam môn và lăng Đinh Điền, cùng với những cây si, cây gạo lớn. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, quy mô di tích đã bị thu hẹp.

Mặt bằng hiện nay gồm cổng đình, sân đình, Tả Hữu mạc, Đại đình và Hậu cung. Cổng đình có 4 trụ biểu cao, trên đỉnh là hai con lân hướng vào giữa. Các trụ phụ được thiết kế theo dạng chồng diêm hai tầng tám mái, thân trụ đắp nổi câu đối chữ Hán. Sân đình có hai nhà Tả và Hữu mạc, bên trái hiện là Nhà văn hóa thôn Tình Quang.

Kiến trúc chính của đình theo kiểu chữ đinh, gồm Đại đình 5 gian, 2 chái lớn và Hậu cung 3 gian với mái 4 tầng, 8 đầu đao cong vút. Mái lợp ngói di, trên bờ nóc có đôi rồng chầu mặt trời. Đại đình có 6 hàng chân, 60 cột gỗ tròn, làm theo kiểu thượng thu, hạ thách, và kết cấu vì giá chiêng.

Giá trị nổi bật của di tích là các mảng chạm trang trí nghệ thuật phong phú, đặc biệt ở cốn nách, đầu dư, kẻ hiên, câu đầu, cửa võng. Các đề tài chạm khắc như chim, phượng, lân, cúc mãn khai, vân xoắn, đao mác, và rồng ẩn trong đám mây, thể hiện phong cách kiến trúc thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVIII). Các hình tượng dân dã như dơi, chuột trong đám mây thể hiện ước vọng về sự no đủ, hạnh phúc và sự phát triển của mọi vật.

Hậu cung gồm 3 gian dọc, bộ khung làm theo kiểu vì giá chiêng. Trang trí trong Hậu cung đơn giản hơn Đại đình, tập trung vào các đề tài tứ linh, tứ quý, rồng, mây, sản phẩm của thế kỷ XIX.

Di vật quý giá tại Đình Tình Quang

Đình Tình Quang không chỉ có giá trị kiến trúc mà còn lưu giữ nhiều di vật quan trọng như bia đá niên đại Chính Hòa (1676), sắc phong, ngai thờ, kiệu, cửa võng, hoành phi, câu đối, và hương án, mang giá trị lịch sử, nghệ thuật và thẩm mỹ.

Đây là di tích ghi dấu nhiều sự kiện cách mạng, nơi che giấu, nuôi dưỡng các cán bộ cách mạng, đồng thời đón tiếp các lãnh đạo Trung ương và Hà Nội như Tổng Bí thư Lê Duẩn, Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Năm 1993, đình được công nhận là di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia. Hàng năm, vào ngày 17, 18, 19 tháng 2 âm lịch, nhân dân Tình Quang tổ chức hội để tưởng nhớ công lao của Thành hoàng làng.

Tham quan Đình Tình Quang trên nền tảng số

YooLife, nền tảng mạng xã hội tiên phong, với mong muốn lưu giữ và bảo tồn những giá trị lịch sử văn hóa. Bằng việc ứng dụng công nghệ số, YooLife mang đến những trải nghiệm tham quan ảo độc đáo, giúp bảo vệ và truyền tải những giá trị lịch sử quý báu đến thế hệ mai sau.

Để tham quan Đình Tình Quang trên nền tảng số, bạn cần thực hiện các thao tác sau:

Tải ứng dụng YooLife: Ứng dụng YooLife có sẵn trên cả hai hệ điều hành Android và iOS. Bạn có thể tải về trực tiếp từ Google Play Store (Android) hoặc App Store (iOS).
Đăng ký và đăng nhập tài khoản: Sau khi cài đặt ứng dụng, bạn cần tạo một tài khoản hoặc đăng nhập vào tài khoản của mình để có thể sử dụng đầy đủ các tính năng của ứng dụng.
Khám phá các địa điểm ảo hóa: Sau khi đăng nhập, bạn có thể tìm kiếm và chọn các địa danh lịch sử đã được ảo hóa. Với công nghệ VR 360 độ, bạn sẽ được trải nghiệm những địa điểm này một cách sống động, như thể đang tham quan trực tiếp tại đó. Ứng dụng cho phép bạn di chuyển và khám phá không gian trong từng góc độ, mang lại một trải nghiệm thú vị và chân thật.