Ngày 22/12/1944, theo chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân – tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam – được thành lập tại rừng Trần Hưng Đạo (Cao Bằng). Chỉ sau vài ngày, Đội đã lập chiến công vang dội với trận Phai Khắt và Nà Ngần. Hai trận thắng đầu tiên ghi dấu sự ra đời của lực lượng vũ trang cách mạng, khẳng định tinh thần quả cảm và mưu trí, đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Trận Khai Phắt và Nà Ngần – Cột mốc đầu tiên của quân đội cách mạng

Theo chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đội phải xây dựng kế hoạch tổ chức một trận đánh để cổ vũ tinh thần đấu tranh cách mạng của một dân tộc, đồng thời khắc phục tình hình thiếu vũ trí trang bị. Ở thời điểm đó, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân chỉ có 34 thành viên, biên chế thành 3 tiểu đội, trong khi đó trang bị chỉ gồm 2 súng “Thất cửu”, 17 súng trường, 14 súng kíp và một số súng tiểu liên.

Dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ Nguyên Giáp, đội thảo luận kỹ lưỡng về chiến lược. Ban chỉ huy Đội quyết định “phải tập kích vào đồn trại của địch để chiếm lấy đạn dược. Mục tiêu là đồn Phai Khắt và Nà Ngần. Để bảo đảm các yêu cầu đặt ra, Ban chỉ huy quyết định chọn đồn Phai Khắt đánh trận đầu và kế đó đánh đồn Nà Ngần.

Trận thứ nhất – Đồn Khai Phắt

Phai Khắt là một bản nhỏ thuộc xã Tam Lọng, tổng Kim Mã, châu Nguyên Bình. Từ đây có ba con đường đi vào các ngả, về phía nam đi Ngân Sơn, phía đông bắc đi Nà Ngần và một con đường độc đạo ra Châu Lỵ Nguyên Bình.

Lực lượng đánh đồn gồm hai tiểu đội, dưới sự chỉ huy trực tiếp của đồng chí Võ Nguyên Giáp. Ngoài ra, còn có sự tham gia của du kích và cán bộ Việt Minh địa phương làm nhiệm vụ canh gác vào các ngã đường vào bản. Chiều ngày 24/12, lực lượng tham gia trận đánh cải trang thành lính dõng, hành quân về Phai Khắt.

Sau khi nhận thông tin đồn trưởng người Pháp đi Nguyên Bình, chớp cơ hội 17h ngày 25/12. Đội do tiểu đội trưởng Thu Sơn cải trang dẫn quân tiến vào đồn một cách dễ dàng. Tiểu đội 2 bao vây đồn, địch bị bất ngờ, không kịp trở tay, nhanh chóng đầu hàng.

Trận đánh diễn ra nhanh chóng, tên đồn trưởng từ Nguyên Bình trở về bị tiêu diệt. Kết quả trận đánh Phai Khắt, ta tiêu diệt 1 tên địch và bắt sống 17 tên khác, thu được 17 khẩu súng, một ít đạn và quân trang.

Trận thứ hai – Đồn Nà Ngần

Đồn Nà Ngần nằm trên một đồi cao, địa thế hiểm trở, từ ngoài vào đi qua mấy thung lũng. Địch chọn nhà của tên phó lý trong vùng làm nơi đóng quân, ngôi nhà sàn ba gian kiên cố nhất trong bản, có hàng rào kín mấy lớp bao vây xung quanh, biến thành một đồn lính.

Do địa thế đồn Nà Ngần hiểm trở, đội quyết định cải trang làm một toán lính dõng, lính khố đỏ áp giải ba thành viên Việt Minh đến giao nộp cho quan đồn. Lực lượng tham gia đánh đồn Nà Ngần là toàn bộ đội viên đã tham gia đánh đồn Phai Khắt.

Khoảng 7h sáng ngày 26/12, đồng chí Trung Sơn cùng tổ xung phong dẫn 3 đảng viên giả dạng bị trói vào đồn. Quân lính tưởng thật vội bố trí 6 lính và tên cai ra xếp hàng đón theo nghi thức nhà binh. Sau khi cả Đội tiến vào đồn, theo kế hoạch phân công, bốn chiến sĩ tiến tới gian giữa án ngũ giá để súng. Tiểu đội 2 chặn các cửa đồn, sau đó chia thành từng tổ vây bắt tù binh. Tiểu đội 3 vừa bắn chỉ thiên vừa gọi dịch đầu hàng.

Kết thúc trận đánh, quân ta tiêu diệt 5 tên, 17 tên, thu 27 súng và nhiều đạn. Sau khi hạ đồn xong, Đội nhanh chóng thu gom súng đạn, tài liệu và phát truyền đơn biểu ngữ cho nhân dân. Hai sĩ quan Pháp không có mặt trong đồn vì đã đi lên tỉnh. Trận đánh cũng diễn ra nhanh chóng, hai mươi phút sau ta rút khỏi đồn địch.

Ý nghĩa chiến thắng trận Phai Khắt và Nà Ngần

Trận đánh phay Khắt, Nà Ngần là chiến thắng đầu tiên của đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân – tiền thân của quân đội nhân Dân Việt Nam. Tuy quy mô không lớn nhưng ý nghĩa của thắng lợi vô cùng to lớn cả về chính trị và quân sự, mở đầu truyền thống đánh thắng ngay từ trận đầu của Quân đội nhân dân Việt Nam, cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng trong chiến khu Cao – Bắc – Lạng và cả nước. Trận thắng Phai Khắt, Nà Ngần của Quân đội ta để lại những ý nghĩa về quân sự sau:

Về chính trị

Chiến thắng góp phần thực hiện được phương châm “lấy chiến thắng để tuyên truyền vũ trang”, “lấy vũ trang để giành chiến thắng mới” như lãnh tụ Hồ Chí Minh đã chỉ thị. Sau hai trận đánh, đội cử người làm tốt công tác dân vận và đối xử tốt với tù binh, góp phần phát huy khí thế thắng lợi và khẳng định tính ưu việt của đội quân cách mạng.

Về chiến thuật

Trận Khai Phắt và Nà Ngần, chiến thắng trọn vẹn của hai trận đầu ra quân là thành quả của việc vận dụng chiến thuật phù hợp. Trong hai trận đánh này, “chiến thuật tiên công bằng lối hóa trang tập kích đã mở đầu một cách xuất sắc trang sử chiến thuật của Quân đội nhân dân Việt Nam”. Hai trận đánh đầu tiên, ngoài việc tiêu diệt và bắt sống toàn bộ quân địch trong hai đồn, đội còn thu được nhiều vũ khí, lương thực, phương tiện chiến đấu. Thắng lợi của hai trận đầu ra quân thể hiện một số nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự.

Về tinh thần

Hai chiến thắng Phai Phai Khắt, Nà Ngần đã thể hiện cho tinh thần “Quyết chiến, quyết thắng”, trí thông minh, sáng tạo chỉ huy, lòng yêu nước và dũng khí chiến đấu của toàn đội viên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Hai thắng lợi này còn thể hiện việc quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, là phải luôn dựa vào dân, phải có sự phối hợp tốt giữa bộ đội chủ lực và các đội vũ trang, các đội tự vệ địa phương.

Người xưa nói: “Vạn sự khởi đầu nan”, nhưng với chiến công của lần đầu ra trận ở Phai Khắt, Nà Ngần – Một sự khởi đầu tốt đẹp cho truyền thống bách chiến bách thắng để rồi những năm tháng tiếp theo, quân đội ta lại viết tiếp những chiến công hiển hách trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ đất nước.

Tham quan di tích đồn Phai Khắt trên nền tảng số YooLife

Trong hành trình tìm về cội nguồn lịch sử của dân tộc, đồn Phai Khắt là một trong những di tích quan trọng gắn liền với những ngày đầu hình thành và phát triển của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, YooLife tự hào giới thiệu dự án đặc biệt: “Kỷ niệm 80 năm thành lập QĐNDVN – Những mốc son lịch sử trên nền tảng số”, trong đó đồn Phai Khắt đã được ảo hóa hoàn toàn bằng công nghệ VR360.

Đồn Phai Khắt, nằm tại huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, là nơi ghi dấu chiến công đầu tiên của lực lượng Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân dưới sự lãnh đạo của đồng chí Võ Nguyên Giáp. Trên nền tảng YooLife, không gian di tích này được tái hiện sống động và chân thực nhờ công nghệ VR360 hiện đại. Người dùng sẽ được tham quan toàn cảnh đồn Phai Khắt, từ kiến trúc đồn bốt thời Pháp, các chi tiết công trình đến không gian xung quanh, tất cả được số hóa tỉ mỉ, mang lại trải nghiệm chân thực như đang trực tiếp đặt chân đến địa danh lịch sử này.

YooLife mang đến một nền tảng với giao diện thân thiện và dễ sử dụng, giúp người dùng chỉ cần một vài thao tác đơn giản là có thể:

• Tự do di chuyển và quan sát mọi góc nhìn của đồn Phai Khắt.
• Khám phá chi tiết từng hình ảnh, hiện vật và các câu chuyện lịch sử liên quan đến địa danh này.
• Trải nghiệm mượt mà trên mọi thiết bị di động, máy tính bảng hoặc máy tính để bàn.

Tải App YooLife trải nghiệm ngay trên thiết bị di động của mình.

Với những chia sẻ từ YooLife, bạn không chỉ được tìm hiểu về trận đánh lịch sử Phai Khắt và Nà Ngần, mà còn có cơ hội trải nghiệm và khám phá đồn Phai Khắt một cách chân thực và sống động nhờ công nghệ tiên tiến như VR360. Đây là một bước tiến đột phá trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa – lịch sử Việt Nam, đưa lịch sử đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, khơi dậy niềm tự hào và tình yêu quê hương đất nước.